ابتکار علامه مجلسی در تفسیر/ انجام کارهای گروهی؛ درس علامه به حوزه‌های امروز
گروه حوزه‌های علمیه: رئیس پژوهشکده تفسیر اهل بیت(ع) با اشاره به برخی ابتکارات علامه در نوشتن تفسیر قرآن همچنین انجام کارهای گروهی گفت: یکی از درس‌هایی که حوزه امروز لازم است از ایشان بگیرد انجام کارهای گروهی و تواضع در این زمینه است.
حجت‌الاسلام والمسلمین عبدالهادی مسعودی، رئیس پژوهشکده تفسیر اهل بیت(ع) موسسه دارالحدیث در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) با اشاره به سالروز وفات علامه محمدباقر مجلسی ضمن قدردانی از ایکنا برای پرداختن به این موضوع گفت: ایشان از معدود عالمانی است که خدماتش منحصر به مسایل علمی نیست و در همه ابعاد سیاسی، اجتماعی، دینی و علمی خدمات قابل توجهی را داشته است و ایران را در دوره زندگی سیاسی خود از حمله و هجوم‌های زیادی از جمله هجوم افغان‌ها نجات داده است.
تالیف بیش از 90 عنوان اثر
وی اظهار کرد: وی امام جمعه و جماعت در دوره خویش بود و حدود هزار شاگرد پرورش داده است و بیش از 90 عنوان کتاب دارد که یکی از آن‌ها یعنی بحارالانوار به تنهایی 110 جلد است و کتاب بسیار مشهوری در مباحث حدیثی است.
مسعودی تصریح کرد: 26 جلد مرآت العقول که شرح کافی است و با استفاده از برخی شاگردان و به صورت گروهی نوشته شده همچنین مجموعه 16 جلدی تهذیب الاحکام از دیگر آثار ارزشمند این عالم شیعه است.
تبحر در علوم دینی
استاد حوزه علمیه با اشاره به شخصیت جامع علامه مجلسی گفت: وی تنها یک محدث نیست بلکه علاوه بر خبرگی و چیرگی در حدیث، یک متکلم آشنا به فلسفه، لغت، ادبیات و دیوان عرب و جغرافیا و تاریخ و ... است و حتی در علوم ریاضی و نجوم نیز صاحبنظر بوده است.
مسعودی ادامه داد: وی در همه علوم دینی یعنی فقه و اصول و حتی تفسیر متبحر بوده و به تمام معنا یک مفسر قران محسوب می شود.
وی اظهار کرد: همین جامعیت او سبب شده است تا تعلیقات و شرح های وی بر احادیث و مباحث تفسیری راهنمای حدیث پژوهان و اهل علم باشد و از نکات جالب وی در بحث تفسیر، ابتکاری است که به خرج داده است.
عضو هیئت علمی موسسه دارالحدیث گفت: ایشان در هر بابی که احادیث را جمع کرده آیات ناظر به آن را هم از قرآن گرفته و در ذیل آن آورده است و جمع‌آوری توامان قرآنی و حدیثی داشته است و مجموعه نظر دین را در مسایل مختلف بیان کرده است.
وی افزود: علامه آیاتی را که در ابتدای روایات آورده است به صورت موضوعی است که این تفسیر موضوعی در چند جلد چاپ هم شده است.
حجت دانستن ظاهر قرآن
وی ادامه داد: علامه مجلسی از کسانی نیست که مانند اخباریون ظاهر قرآن را حجت نداند بلکه در ابتدای هر بحث ایات قرآن را آورده و نشان داده که پایه فکری وی، قرآن است و احادیث در حاشیه قرآن مطرح است.
مسعودی با اشاره به درس‌هایی که لازم است حوزه امروز از این شخصیت برجسته بگیرد بیان کرد: امروز از جهاتی وضعیت حوزه علمیه شبیه دوره زندگی علامه است زیرا در آن دوره هم شیعه دارای حکومت بود و حوزه باید سؤالات و نیازهای مردم و حکومت را در زمینه دینی و اعتقادی تامین می کرد و امروز نیز این وظیفه بر دوش حوزه است.
تواضع و کار مجاهدانه
وی گفت: امروز هم مانند آن دوره نیازهای متعدد و همه جانبه‌ای از سوی مردم و دولت به حوزه ارایه می شود و شبهات و سؤالات زیادی مطرح است بنابراین رسالت حوزه این است که پاسخ این نیازها را در سطح ملی و فراملی ارایه کند.
مسعودی ادامه داد: باید همان طور که علامه مجلسی، مجاهدانه کار کرده و کار گروهی هم انجام داد ما نیز به این مقوله رو بیاوریم و با بهره گیری از جامعیت اندیشه ای و شخصیتی ایشان به نیازهای فعلی پاسخ دهیم.
وی افزود: علامه در تالیف بحارالانوار از شاگردانش استفاده کرده است و حتی از کسانی مانند نویسنده ریاض السالکین که از طبقه شاگردان آن مرحوم است مطلب نقل می کند و تا این حد تواضع به خرج می‌دهد چیزی که حوزه امروز باید از آن بهره فراوانی بگیرد.
علّامه محمد باقر مجلسى به سال 1037 هجرى مساوى با عدد ابجدى جمله «جامع کتاب بحارالانوار» چشم به جهان گشود. پدرش مولا محمد تقى مجلسى از شاگردان بزرگ شیخ بهایى و در علوم اسلامى از سرآمدان روزگار خود به شمار می‌رفت. وى داراى تألیفات بسیارى از جمله «احیاء الاحادیث فى شرح تهذیب الحدیث» است.
