تحول در علوم انسانی بر پایه قرآن و حدیث باشد

حجت‌الاسلام والمسلمین سیدرضا مؤدب، مدیر گروه قرآن و حدیث دانشگاه قم در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن (ایکنا) با بیان اینکه بازنگری در سرفصل‌های علوم قرآن و حدیث امر بسیار لازمی است، اظهار کرد: سرفصل‌های حال حاضر مربوط به سال‌های دور است، برخی از آن‌ها مربوط به 20 سال پیش است و ناظر به شرایط آن موقع بوده است.

وی افزود: در حال حاضر با توجه به فرمایش مقام معظم رهبری که حتماً تحول در علوم انسانی باید انجام شود و پایه آن‌ها باید قرآن و حدیث باشد، طبیعی است در خود سرفصل‌های گروه‌های علوم قرآن و حدیث باید یک بازنگری جدی انجام شود به‌گونه‌ای که بتواند در واقع حوزه علوم انسانی و مسائل روز و پاسخ به شبهات به‌صورت کامل مورد توجه قرار بگیرد.

مدیر گروه قرآن و حدیث دانشگاه قم در پاسخ به این سؤال که بازنگری باید معطوف به چه چیزی باشد؟ گفت: بازنگری باید معطوف به تحول در علوم انسانی دینی باشد. وقتی پایه علوم انسانی مباحث دینی و علوم دینی شد، طبیعتاً باید نظریه‌هایی که در آنجا هست و دیدگاه‌هایی که مطرح می‌شود در حوزه‌های جامعه‌شناسی، روانشناسی، تربیت، اقتصاد و ... باید برخواسته از مبانی دینی و متکی بر آیات شریفه قرآن و روایاتی که از ائمه معصومین(ع) رسیده باشد و باز هم باید اشاره کنم که اینها باید عمدتاً متکی بر مکتب اهل بیت(ع) باشند، یعنی مصادق و مطامع این دیدگاه‌ها باید متخذ از دیدگاه اهل بیت(ع) باشد؛ چرا که آنها بزرگ‌ترین مفسران قرآن هستند و در روزگار خودشان برای اصلاح جامعه خودشان و جامعه‌ای که در آن زندگی می‌کردند و برای همه جوامع تا روز قیامت فرمایشات گرانقدری دارند، طبیعتاً آن‌ها باید به دست بیایند، تحلیل شوند و به پاسخ به سؤالاتی که مربوط به حوزه علوم انسانی است انجام شود و این تحول باید اشاره کنم که کار بسیار بزرگی است و برای کارهای بزرگ باید سرمایه‌گذاری‌های بزرگی انجام شود.

وی اظهار کرد: مقام معظم رهبری در فرمایشاتشان در جمع اساتید دانشگاه‌ها اشاره کردند، این تحول در واقع یک نقشه بسیار بزرگی است که نیازمند یک سرمایه‌گذاری بزرگی است، آیت‌الله‌العظمی جوادی آملی نیز فرمایشی دارند با این مضمون که تحول در علوم انسانی از دفاع مقدس کمتر نیست و آن چنان که برای دفاع مقدس آن همه سرمایه‌گذاری شد تا الحمدلله ایران توانست در جنگ پیروز شود برای این موضوع هم باید سرمایه‌گذاری کلان شود و هرچه کار دقیق‌تر، شفاف‌تر و واقعی‌تر دیده شود طبیعتاً به نتیجه مطلوب‌تری می‌رسد.

مؤدب عنوان کرد: به نظرم تاکنون ضمن کوشش‌ها و فعالیت‌های فراوانی که انجام شده، نسبت به آن چیزی که باید انجام شود کار خیلی کمی رخ داده و فعالیت اندکی اتفاق افتاده است، به همین جهت نباید به سرعت انتظار تحول در علوم انسانی را داشته باشیم، الان در دانشگاه‌ها و مراکز علمی، معمولاً علوم انسانی که پایه‌هایش براساس ترجمه کتب و نظریات غربی است غالباً مورد استفاده است و این خودش نه تنها سودمند نیست، بلکه به فرمایش مقام معظم رهبری آسیب، ضرر و خطر دارد.

شتاب علمی باید رشد پیدا کند

وی گفت: طبیعتاً همانطور که در سخنان مقام معظم رهبری اشاره شده، شتاب علمی کشور کند شده و شتاب علمی باید رشد پیدا کند و بخشی از این شتاب علمی مربوط به همین است که ما در حوزه‌های تحول موضوع را در دانشگاه‌ها مسئله اول ببینیم، در دانشگاه‌ها مسئله فعالی ببینیم، مسئله‌ای ببینیم که باید برای آن سرمایه‌گذاری بیشتری انجام داد.

مدیر گروه قرآن و حدیث دانشگاه قم در پاسخ به این سؤال که آیا جامعه علمی ظرفیت تحول را دارد؟ اظهار کرد: جامعه علمی ضرورت کار را هنوز درک نکرده، اگر ضرورت کار درک شود حتماً استقبال می‌کنند؛ در هر حال اینهمه نیروی انقلابی و متدین در دانشگاه‌ها هستند. الان حدود هفتاد هزار عضو هیئت علمی در دانشگاه‌ها هستند، این نسبت به اول انقلاب بسیار آمار ارزشمندی است که افزایش پیدا کرده است و جمع زیادی از این هیئت‌های علمی به‌ویژه 10 سال اخیر، اعضای جوان و متدینی هستند، اینها ضرورت کار را درک نکرده‌اند؛ طبیعتاً وقتی انسان کاری برایش مسئله نیست، جایگاه خاص خودش را پیدا نکرده طبیعتاً سرمایه‌گذاری هم در آن کمتر است شاید وزارت علوم و کمیته تحول در علوم انسانی حالا چه در حوزه علوم قرآن و حدیث چه در جای دیگر باید این کار را بیشتر انجام بدهند و ان‌شاءالله به نتیجه برسند.