باور به توحید، انسان را اخلاق‌مدار خواهد کرد

حجت‌الاسلام والمسلمین محمد ابوطالبی پژوهشگر فرهنگ و علوم اسلامی در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن (ایکنا)، گفت: در حال یکی از دغدغه ‌های فکری من بحث «تهذیب اخلاق در قرآن» است. قرار است بعد از اتمام پژوهش در غالب کتاب به بازار عرضه شود. در مبانی دینی بحث تهذیب اخلاق در سه روش مجزا مطرح می‌شود. نخست، روشی که انسان را به انجام کار اخلاقی دعوت می‌کنند. در این روش انسان را به  راستگوی دعوت می‌کنند؛ چرا که اگر انسان دروغگو باشد به فرد منفوری در جامعه مبدل می‌شود. پس در این روش اخلاق، دلالت به مسائل دنیای دارد.
وی در ادامه گفت: روش دوم، روشی است که در قرآن نیز مطرح شده است. در این روش اگر انسان پایبند به اصول اخلاقی باشد به پاداش اخروی دست پیدا می‌کند. و کسی که ظلم کند در قیامت عذاب سختی در انتظار او است. و کسی که در این دنیا فقیر باشد در آخرت پاداش خواهد دید.
این پژوهشگر قرآنی افزود: مرحوم علامه طباطبایی در تفسیر المیزان سخن از یک روش سومی می‌زند که مخصوص قرآن است. و در کتاب انبیاء گذشته نمونه ندارد. بیشتر روش‌های اخلاقی در کتب انبیا گذشته حول روش دوم می‌چرخید. یعنی دعوت به اخلاق برای منافع آخرت.
وی افزود: ویژگی روش سوم که مخصوص قرآن است این است که انسان اگر باور به توحید داشته باشد به اخلاق خواهد رسید. چرا که خداوند صاحب تمام دنیا است. و اگر فردی همه قدرت‌ها را از آن خداوند ببیند و بداند. دیگرعزت را از فرد دیگری خواهان نیست. غالب انگیزه‌های انسان برای انجام کاری یا برای رسیدن به قدرت، عزت و یا ترس از قدرت دیگر است. اما اگر انسان همه قدرت‌ها را از آن خداوند ببیند دیگر از کسی غیر از خدا ترسی ندارد. و برای رضایت دیگران کاری نمی‌کند یا اگر عزت حقیقی را از خداوند بداند برای جلب رضایت عده‌ای کاری را انجام نمی‌دهد.
ابوطالبی در آخر افزود: انگیزه ریا چیست؟ این است که انسان می‌خواهد خود را پیش سایر مردم محبوب کند ولی اگر به این درک برسد که عزت حقیقی از آن خداست و دیگران در برابر خداوند هیچ هستند دست به اقدام غیر اخلاقی نخواهد زد.پس انسانی که توحید را باور داشته باشد و همه صفات خوب را از آن خداوند ببیند دیگر دچار ریا، حسد و دیگر رذایل اخلاقی نخواهد شد. این به این معناست که توحید واقعی انسان را به اخلاق می‌رساند.