به گزارش
خبرگزاری بین المللی قرآن (ایکنا)، به نقل از پایگاه استنادی علوم جهان اسلام (ISC)، محمدجواد دهقانی سرپرست پایگاه استنادی علوم جهان اسلام (ISC) اعلام کرد: دیپلماسی علمی و فناوری ذاتا امکان تبدیل علم به قدرت را فراهم میآورد. سند سیاستهای کلان علم و فناوری ابلاغی توسط مقام معظم رهبری تاکید ویژهای بر دپیلماسی علم و فناوری دارد.
دهقانی گفت: گسترش همکاری و تعامل فعال، سازنده و الهام بخش در حوزه علم و فناوری با سایر کشورها و مراکز علمی و فنی معتبر منطقهای و جهانی بویژه جهان اسلام همراه با تحکیم استقلال کشور، استفاده از ظرفیتهای علمی و فنی ایرانیان مقیم خارج و جذب متخصصان و محققان برجسته سایر کشورها بویژه کشورهای اسلامی حسب نیاز، توسعه و تقویت شبکههای ارتباطات ملی و فراملی میان دانشگاهها، مراکز علمی، دانشمندان و پژوهشگران و بنگاههای توسعه فناوری و نوآوری داخلی و خارجی و گسترش همکاریها در سطوح دولتی و نهادهای مردمی با اولویت کشورهای اسلامی همگی در این سند به صورت بندهای جداگانه مورد تاکید قرار گرفتهاند. بنابراین توسعه دیپلماسی علمی و فناوری یکی از اولویتها و وظایف نظام آموزش عالی کشور است.
سرپرست ISC اظهار داشت: متداولترین روش سنجش دیپلماسی علمی شمارش تعداد پژوهشهایی است که با مشارکت بیش از یک کشور انجام شده باشد. همانند کمیت تولید علم و انتشار مقالات، در محاسبه میزان فعالیت کشورها در حوزه دیپلماسی علمی نیز پایگاههای استنادی مبنا قرار میگیرند. بررسی میزان انتشارات علمی کشور در معتبرترین مجلات بین المللی در پایگاه استنادی آی. اس. آی (تامسون رویترز) در فاصله سالهای ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۴ نشان میدهد که دیپلماسی علمی کشور علیرغم تحریمهای بین المللی رشد سریعی را تجربه کرده است.
دهقانی گفت: براساس دادههای مجلات پایگاه استنادی آی. اس. آی، در فاصله سالهای ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۱ میزان ۱۹٪ از کل تولید علم کشور با مشارکت حداقل یک کشور دیگر صورت پذیرفته است. از سال ۲۰۱۲ مجددا شاهد افزایش تعاملات علمی پژوهشگران کشور با محققان سایر کشورها بوده و در سال ۲۰۱۳ به رقم ۲۲٪ رسیده است. روند رشد دیپلماسی علمی کشور در سال ۲۰۱۴ نیز مجددا با یک افزایش یک درصدی به ۲۳٪ رسید.
رییس مرکز منطقهای اطلاع رسانی علوم و فناوری (RICeST) در ادامه گفت: دادههای پایگاه استنادی اسکوپوس نیز نشان از افزایش همکاریهای علمی بین المللی کشور دارند. در سال ۲۰۱۰ پژوهشهای مشترک بین المللی ۱۸٪ از تولید علم کشور را در بر گرفته بودند. این رقم در سال ۲۰۱۱ به حدود ۱۷٪ کاهش یافت، اما مجددا در سال ۲۰۱۲ به ۱۸٪ رسید. روند رشد همکاری علمی ایران با سایر کشورهای جهان در سال ۲۰۱۳ به ۲۰٪ و سپس در سال ۲۰۱۴ به ۲۱٪ رسید.
وی تصریح کرد: مهمترین رکن توسعه دیپلماسی علمی پژوهشگران کشورند، از همین رو تشویق و حمایت پژوهشگران برای گسترش تعاملات علمی برون مرزی از اهمیت زیادی برخوردار است. یکی از راههای افزایش ارتباطات علمی استفاده از متخصصان و دانشمندان ایرانی غیر مقیم به منظور افزایش همکاریهای علمی مشترک و بهرهمندی از دانش و تجارب ارزشمند این عزیزان به صورتهای مختلف میباشد.. ایجاد شبکه و گسترش تعاملات علمی در میان منخصصان و دانشمندان ایرانی سراسر دنیا باعث ایجاد شبکه تعاملات مستحکمی خواهد شد.
دهقانی در پایان اظهار داشت: سیاستگذاران علمی کشور لازم است با تعیین کشورهای هدف در رشتههای مختلف اعم از کشورهای منطقه، جهان اسلام یا کشورهای پیشرفتهتر علمی و مساله فعال سازی دپیلماسی علم و فناوری کشور را شتاب بخشند. برای دستیابی به این هدف میبایست هیات امنای دانشگاهها و پژوهشگاههای کشور این مساله را بعنوان یک هدف اساسی در برنامههای استراتژیک و راهبردی دانشگاهها در نظر بگیرند.