آشنا در اختتامیه مسابقات مناظره دانشجویان:
اگر مناظره نباشد محاکمه جای آن را می‌گیرد
گروه دانشگاه:آشنا مشاور فرهنگی رئیس‌جمهور در آیین اختتامیه مسابقات ملی مناظره دانشجویان در دانشگاه امیرکبیر، گفت: اگر مناظره نباشد محاکمه جای آن را می‌گیرد.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن (ایکنا)، آشنا مشاور فرهنگی رئیس‌جمهور در آیین اختتامیه چهارمین دوره مسابقات مناظره دانشجویان «نشان خواجه‌نصیرالدین طوسی» که عصر امروز دوشنبه ۳۰ آذرماه در دانشگاه امیرکبیر برگزار شد، گفت: اگر مناظره نباشد محاکمه جای آن را می‌گیرد. وقتی به تاریخ مناظره در جهان برخورد می‌‌کنیم گفته می‌شود دوره شکوفایی مناظرات گفت‌وگوهای سقراط و افلاطونی بوده اما جامعه آتن آن روز قدرت گفته‌های سقراط را برنتابید و او را محاکمه کرد.
وی افزود: در تمدن اسلامی، اسلام با دعوت و اندیشیدن و گفت‌وگو آغاز شد. در سیره رسول و ائمه هم فرهنگ گفت‌وگو و مناظره را می‌بینیم اما وقتی کار به نفوذ و قدرت رسید در دعوای میان عقل و شر کار به کشتار، محاکمه و نابودی رسید. دوران انقلاب را با گفت‌وگو آغاز کردیم؛ بعد از آن وقتی مسیر گفت‌وگو بسته شد، ترور ادامه پیدا کرد و این ترور باعث بسته‌تر شدن فضای گفت‌وگو‌ها شد. اگر از سال ۶۸ تا ۸۸ فرهنگ مناظره در کشور ما آموزش داده می‌شد. مناظرات سال ۸۸ تبدیل به محاکمات سال ۸۸ نمی‌شد. اگر مدیر مناظره ما همچون مدیر این مسابقه دانشجویی در سال ۸۸ آموخته بود چگونه مناظره را اداره کند و می‌دانست کسانی که در مناظره از حد خود تجاوز می‌‌کنند را چگونه باید متوقف کرد شاید بسیاری از اتفاقات در هر دو طرف رخ نمی‌داد.
وی افزود: اگر مناظره نباشد، محاکمه جای آن را می‌گیرد؛ مناظره یعنی تبادل نظر و استدلال و واگذار کردن حق قضاوت به دیگران. حال این دیگران می‌توانند عموم مردم باشند. وقتی که مناظرات انتخاباتی اتفاق می‌افتد. مردم هم در سال ۸۸ و هم در سال ۹۲ انتخاب کردند و می‌دانیم در هر دو دوره مناظرات نقش مهمی در تصمیم گیری مردم داشت. قضاوت‌کننده مناظره می‌تواند عموم مردم، منتخبان آن‌ها و یا متخصصان باشند و در هر سه حالت، باید توان مناظره‌کنندگان را افزایش دهیم که این توان به شدت در طول این سال‌ها تضعیف شده و ما سخنور استدلال‌گر و دارای فن بیان قوی کم داریم.
مشاور فرهنگی رئیس‌جمهور گفت: از طرفی باید توان مناظره کنندگان را نیز افزایش دهیم چرا که این توان به شدت در سال‌های اخیر تضعیف شده است و ما سخنوران استدلال کننده بسیار کمی داریم. نظام دانشگاهی و حوزوی ما افرادی را تربیت نمی‌کنند که هم قدرت استدلال و هم توانایی بیان بالایی داشته باشند. چقدر اندک شده‌اند تعداد استادانی که می‌توانند ۵۰ یا ۶۰ دقیقه دانشجویان را با علاقه سر کلاس درس نگه دارند؛ فرهنگ تدریس با استفاده از نرم افزارهایی مانند «POWER POINT» قدرت بیان استادان را به شدت کاهش داده است.
آشنا افزود: این جهت به شدت باید تقویت شود و همه کسانی که می‌خواهند رایشان به عنوان نظر غالب شناخته شود باید یاد بگیرند استدلال مناسب جمع را فراهم کنند. اگر استدلال را لازم ندانیم و بپنداریم تنها اقتدار کافی است، استدلال را یاد نمی‌گیریم زیرا مطمئن هستیم جرات مخالفت با ما وجود ندارد.
وی اظهار کرد: تاکید مقام معظم رهبری نسبت به برگزاری کرسی‌های آزاداندیشی، ناشی از دوراندیشی ایشان نسبت به این فضا است. اگر در دانشگاه‌های ما فضای آزاد گفت‌وگو وجود داشت لزومی برای تاکید ایشان نسبت به آزاداندیشی نبود. رهبری یک آسیب را شناسایی کرد و از خودشان برای رفع آسیب هزینه کردند و فرمودند بگذارید انتقاد شود، حتی از رهبری؛ ولی در مقابل پاسخ نیز بدهید. ایشان موانع خودساخته را برداشتند اما چه اتفاقی بر سر کرسی‌های آزاداندیشی افتاد. آیا ما امروز واقعا کرسی آزاداندیشی داریم؟
حسام الدین آشنا خاطرنشان کرد: مناظره به مثابه هنر سخن گفتن بسیار مهم است و صرفا قدرت استدلال نیست. مناظره هنر سخنوری و زیبایی و هنر سخنوری نیز هست؛ این دانش را در مدارس و دانشگاه‌ها نمی‌آموزیم و در حوزه نیز تنها معنای خطابه را آموزش می‌دهیم. در مناظره وجه دومی را نیز باید عنوان کرد و آن توانمندی مخاطبان در قضاوت است. باید فهم مخاطب را هم برای توان تشخیص مغالطه از استدلال بالا ببریم. نباید مقهور توانایی سخنوری مناظره کننده شویم و به توانایی استدلال مناظره کننده نیز دقت کنیم. اگر در میان مردم دانش فهم مناظره بالا نرود به سوفسطاییسم نزدیک می‌شویم. یعنی کسانی خواهند بود که از طریق شبه استدلال‌های عامه پسند میلیون‌ها رای جمع کنند. کسانی پیدا می‌شوند که با قهرمان‌نمایی، منجی‌نمایی و سیاه‌نمایی می‌توانند کسانی که به کشور خدمت کرده‌اند را خائن جلوه دهند و خود را که هیچ سابقه، پیشینه، و عمق و ریشه‌ای در این کشور ندارند به مثابه منجی معرفی کنند.
اگر ما بتوانیم با حمایت صدا و سیما و رسانه‌های کشور موضوع مناظره را به امری مستمر در کشور تبدیل کنیم، به گونه‌ای که هر هفته یک مسابقه مناظره در کشور داشته باشیم، آن وقت می‌توانیم مطمئن باشیم که در سال ۹۶ سطح مناظره‌ها از سال ۸۸ و ۹۲ بالا‌تر خواهد بود.
وی افزود: در تمدن اسلامی، اسلام با دعوت و اندیشیدن و گفت‌وگو آغاز شد. در سیره رسول و ائمه هم فرهنگ گفت‌وگو و مناظره را می‌بینیم اما وقتی کار به نفوذ و قدرت رسید در دعوای میان عقل و شر کار به کشتار، محاکمه و نابودی رسید. دوران انقلاب را با گفت‌وگو آغاز کردیم؛ بعد از آن وقتی مسیر گفت‌وگو بسته شد، ترور ادامه پیدا کرد و این ترور باعث بسته‌تر شدن فضای گفت‌وگو‌ها شد. اگر از سال ۶۸ تا ۸۸ فرهنگ مناظره در کشور ما آموزش داده می‌شد. مناظرات سال ۸۸ تبدیل به محاکمات سال ۸۸ نمی‌شد. اگر مدیر مناظره ما همچون مدیر این مسابقه دانشجویی در سال ۸۸ آموخته بود چگونه مناظره را اداره کند و می‌دانست کسانی که در مناظره از حد خود تجاوز می‌‌کنند را چگونه باید متوقف کرد شاید بسیاری از اتفاقات در هر دو طرف رخ نمی‌داد.
وی افزود: اگر مناظره نباشد، محاکمه جای آن را می‌گیرد؛ مناظره یعنی تبادل نظر و استدلال و واگذار کردن حق قضاوت به دیگران. حال این دیگران می‌توانند عموم مردم باشند. وقتی که مناظرات انتخاباتی اتفاق می‌افتد. مردم هم در سال ۸۸ و هم در سال ۹۲ انتخاب کردند و می‌دانیم در هر دو دوره مناظرات نقش مهمی در تصمیم گیری مردم داشت. قضاوت‌کننده مناظره می‌تواند عموم مردم، منتخبان آن‌ها و یا متخصصان باشند و در هر سه حالت، باید توان مناظره‌کنندگان را افزایش دهیم که این توان به شدت در طول این سال‌ها تضعیف شده و ما سخنور استدلال‌گر و دارای فن بیان قوی کم داریم.
مشاور فرهنگی رئیس‌جمهور گفت: از طرفی باید توان مناظره کنندگان را نیز افزایش دهیم چرا که این توان به شدت در سال‌های اخیر تضعیف شده است و ما سخنوران استدلال کننده بسیار کمی داریم. نظام دانشگاهی و حوزوی ما افرادی را تربیت نمی‌کنند که هم قدرت استدلال و هم توانایی بیان بالایی داشته باشند. چقدر اندک شده‌اند تعداد استادانی که می‌توانند ۵۰ یا ۶۰ دقیقه دانشجویان را با علاقه سر کلاس درس نگه دارند؛ فرهنگ تدریس با استفاده از نرم افزارهایی مانند «POWER POINT» قدرت بیان استادان را به شدت کاهش داده است.
آشنا افزود: این جهت به شدت باید تقویت شود و همه کسانی که می‌خواهند رایشان به عنوان نظر غالب شناخته شود باید یاد بگیرند استدلال مناسب جمع را فراهم کنند. اگر استدلال را لازم ندانیم و بپنداریم تنها اقتدار کافی است، استدلال را یاد نمی‌گیریم زیرا مطمئن هستیم جرات مخالفت با ما وجود ندارد.
وی اظهار کرد: تاکید مقام معظم رهبری نسبت به برگزاری کرسی‌های آزاداندیشی، ناشی از دوراندیشی ایشان نسبت به این فضا است. اگر در دانشگاه‌های ما فضای آزاد گفت‌وگو وجود داشت لزومی برای تاکید ایشان نسبت به آزاداندیشی نبود. رهبری یک آسیب را شناسایی کرد و از خودشان برای رفع آسیب هزینه کردند و فرمودند بگذارید انتقاد شود، حتی از رهبری؛ ولی در مقابل پاسخ نیز بدهید. ایشان موانع خودساخته را برداشتند اما چه اتفاقی بر سر کرسی‌های آزاداندیشی افتاد. آیا ما امروز واقعا کرسی آزاداندیشی داریم؟
حسام الدین آشنا خاطرنشان کرد: مناظره به مثابه هنر سخن گفتن بسیار مهم است و صرفا قدرت استدلال نیست. مناظره هنر سخنوری و زیبایی و هنر سخنوری نیز هست؛ این دانش را در مدارس و دانشگاه‌ها نمی‌آموزیم و در حوزه نیز تنها معنای خطابه را آموزش می‌دهیم. در مناظره وجه دومی را نیز باید عنوان کرد و آن توانمندی مخاطبان در قضاوت است. باید فهم مخاطب را هم برای توان تشخیص مغالطه از استدلال بالا ببریم. نباید مقهور توانایی سخنوری مناظره کننده شویم و به توانایی استدلال مناظره کننده نیز دقت کنیم. اگر در میان مردم دانش فهم مناظره بالا نرود به سوفسطاییسم نزدیک می‌شویم. یعنی کسانی خواهند بود که از طریق شبه استدلال‌های عامه پسند میلیون‌ها رای جمع کنند. کسانی پیدا می‌شوند که با قهرمان‌نمایی، منجی‌نمایی و سیاه‌نمایی می‌توانند کسانی که به کشور خدمت کرده‌اند را خائن جلوه دهند و خود را که هیچ سابقه، پیشینه، و عمق و ریشه‌ای در این کشور ندارند به مثابه منجی معرفی کنند.
اگر ما بتوانیم با حمایت صدا و سیما و رسانه‌های کشور موضوع مناظره را به امری مستمر در کشور تبدیل کنیم، به گونه‌ای که هر هفته یک مسابقه مناظره در کشور داشته باشیم، آن وقت می‌توانیم مطمئن باشیم که در سال ۹۶ سطح مناظره‌ها از سال ۸۸ و ۹۲ بالا‌تر خواهد بود.
