در نشست علمی «نسبت فلسفه با قرآن و عترت؛ تضاد یا تطابق» عنوان شد:
خلا مباحث علمی درباره جایگاه فلسفه و عرفان در حوزه حس می‌شود/ تقابل عقل و عشق ساخته فیلسوفان است
گروه حوزه‌های علمیه: نویسنده کتاب «فلسفه از منظر قرآن و عترت» با بیان اینکه تقابل عقل و عشق ساخته فیلسوفان است، تاکید کرد: خلا مباحث علمی درباره جایگاه فلسفه و عرفان در حوزه حس می‌شود.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن (ایکنا) نشست علمی «نسبت فلسفه با قرآن و عترت؛ تضاد یا تطابق» شب گذشته 6 بهمن ماه با حضور مهدی نصیری، مولف کتاب فلسفه از منظر قرآن و عترت و با محوریت نقد مطالب این کتاب در ساختمان انجمنهای علمی حوزه برگزار شد.
در این نشست که از سوی انجمن معرفت‌شناسی حوزه علمیه قم برگزار شد، حجت‌الاسلام والمسلمین مهدی عبدالهی، عضو هیئت علمی موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران به نقد مطالب این کتاب پرداخت.
وی گفت: مطالب این کتاب دارای دو اشکال محتوایی و روشی است و در بیش از 80 درصد موارد به منابع اصلی ارجاع نداده و از منابع با واسطه مطالب را اخذ کرده که به اعتبار آن لطمه وارد کرده است.
عبداللهی از جمله اشکالات محتوایی کتاب نیز این است که در موارد متعدد دیدگاه های نادرستی را به فلاسفه اسلامی نسبت داده و یا برداشتهای نادرستی از برخی جملات و عبارات آنان داشته است.
عضو هیئت علمی موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران تاکید کرد: نویسنده این کتاب با شواهدی که آورده نتیجه گرفته است که فلاسفه اسلامی معتقد به عقل خود بنیان هستند که می تواند بدون استمداد از وحی به امور نظری و عملی زندگی بشر دست یابد و این عقل انسان را از وحی بی نیاز می‌کند.
وی افزود: نویسنده معتقد است که دقت در نگاه فلاسفه به وحی و نبوت ثابت می‌کند که فلسفه در عمق خود با دیانت در تعارض است و جمع میان دیانت و فلسفه را باید از بی معناترین کارها دانست.
عبدالهی تصریح کرد: مولف محترم برای اثبات حرف خود شواهدی آورده که از آن جمله عبارتی از ابن سینا در رساله فی سر القدر است که براساس مدعای نویسنده کتاب فلسفه از نگاه قرآن و عترت ابن سینا این عبارت را در اقبات همترازی فلسفه و نبوت و دیانت آورده است.
وی افزود: براساس تحریر نویسنده این کتاب، ابن سینا گفته است که عقل همتراز شرع است و مردم باد برای اینکه نظام زندگی اجتماعی مختل نشود به یکی از این دو ملتزم و مقید باشند و یا باید راه عقل را بروند و یا راه شرع را در صورتی که بنده این استنباط را از عبارت ابن سینا ندارم.
وی ادامه داد: ابن سینا فرموده است که حدود شرعی برای این است که انسان گرفتار جرم نشود از این رو مردم باید به یکی از دو قید شرع و عقل ملتزم باشند تا گرفتار معصیت نشوند و از کجای این عبارت فهمیده می‌شود که وحی و عقل همتراز هستند.
فلاسفه جایگاه عقل را همتراز بلکه بالاتر از وحی می‌دانند
در ادامه این نشست مهدی نصیری، نویسنده کتاب به نقد مطالب بیان شده پرداخت و گفت: این گونه حرف ها درباره فلسفه و عرفان باید زدوتر از اینها در حوزه زده می شود ولی متاسفانه خلا آن به شدت حس می شود.
وی افزود: ایشان گفتند که بیش از 80 درصد منابه رجوع به منبع اصلی داده نشده و روش تحقیق آن درست نیست، در حالی که ایشان چگونه این آمار را درآورده اند البته من در موارد اندکی به منبع اصلی ارجاع نداده ام و دلیل آن این بود که مبادا استبعادی برای خواننده پیش آید که آیا یک فلسوف اسلامی چنین حرف هایی را زده است.
این نویسنده بیان کرد: ملاصدرا در شرح اصول کافی حرفی زده است که بسیار عجیب است و مشابه آن را اقبال لاهوری زده که شهید مطهری آن را نقد کرده و آن را حرفی بی راه دانسته است.
وی اظهار کرد: ایشان در ذیل روایتی که امام زمان هنگام ظهور بر عقول مردم دست می کشد و عقل آنها را بالا می برد آورده است که در عقول مردم قبل از ظهور آنقدر بالا می رود که از حجت و امام معصوم(ع) بی نیاز می شوند.
وی عنوان کرد: استاد یثربی از فلاسفه مشهور کشور در تعریف فلسفه آورده است که فیلسوف به کسی گفته می شود که می خواهد براساس عقل جهان را در یابد و در این راه خود را از هر نوع وابستگی به وحی بی نیاز می داند. همچنین علامه طباطبایی فرموده است که انسان از طریق استدلال و برهان درست می تواند به آنچه انبیاء دست یافته اند برسد با این تفاوت که آنها از معجزه برخوردار هستند. پس با این عبارات صریح و روشن فهمیده می شود که فلاسفه به دنبال عقل خود بنیان هستند و نظر ابن سینا نیز موید این حرف بنده است زیرا ایشان عقل و وحی را علی البدل گرفته است.
وی تاکید کرد: مسئله فراتر از همترازی است زیرا در برخی جاها سخن از بی نیازی عقل از وحی است که ملاصدرا در ذیل حدیث 21 اصول کافی گفته است.
نصیری اظهار کرد: تقابل میان عقل و عشق و عرفان را آقایان فلاسفه درست کرده اند در حالی که در روایات و آیات عنوانی به نام عشق فراتر از عقل نداریم و عقل جامع همه فضیلت هاست و این تقابل ساخته و پرداخته این گروه است.
نقد مجدد
در ادامه حجت‌الاسلام عبدالهی مجددا به نقد این سخنان پرداخت و اظهار کرد: بنده تکرار می کنم که از سخن ابن سینا خلاف آنچه را شما فهمیده اید برداشت می کنم همچنین در استنادی که به حرف ملاصدرا داشتید باید گفت که وی رشد عقول مردم در دوره آخرالزمان را بیان فرموده و نتیجه گرفته‌اند که با ختم نبوت به دلیل رشد عقلی مردم از وجود نبی بی نیاز می شویم و بی نیازی از نبوت به معنای بی نیازی از دین و ارتباط با عالم بالا نیست.
در این نشست که از سوی انجمن معرفت‌شناسی حوزه علمیه قم برگزار شد، حجت‌الاسلام والمسلمین مهدی عبدالهی، عضو هیئت علمی موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران به نقد مطالب این کتاب پرداخت.
وی گفت: مطالب این کتاب دارای دو اشکال محتوایی و روشی است و در بیش از 80 درصد موارد به منابع اصلی ارجاع نداده و از منابع با واسطه مطالب را اخذ کرده که به اعتبار آن لطمه وارد کرده است.
عبداللهی از جمله اشکالات محتوایی کتاب نیز این است که در موارد متعدد دیدگاه های نادرستی را به فلاسفه اسلامی نسبت داده و یا برداشتهای نادرستی از برخی جملات و عبارات آنان داشته است.
عضو هیئت علمی موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران تاکید کرد: نویسنده این کتاب با شواهدی که آورده نتیجه گرفته است که فلاسفه اسلامی معتقد به عقل خود بنیان هستند که می تواند بدون استمداد از وحی به امور نظری و عملی زندگی بشر دست یابد و این عقل انسان را از وحی بی نیاز می‌کند.
وی افزود: نویسنده معتقد است که دقت در نگاه فلاسفه به وحی و نبوت ثابت می‌کند که فلسفه در عمق خود با دیانت در تعارض است و جمع میان دیانت و فلسفه را باید از بی معناترین کارها دانست.
عبدالهی تصریح کرد: مولف محترم برای اثبات حرف خود شواهدی آورده که از آن جمله عبارتی از ابن سینا در رساله فی سر القدر است که براساس مدعای نویسنده کتاب فلسفه از نگاه قرآن و عترت ابن سینا این عبارت را در اقبات همترازی فلسفه و نبوت و دیانت آورده است.
وی افزود: براساس تحریر نویسنده این کتاب، ابن سینا گفته است که عقل همتراز شرع است و مردم باد برای اینکه نظام زندگی اجتماعی مختل نشود به یکی از این دو ملتزم و مقید باشند و یا باید راه عقل را بروند و یا راه شرع را در صورتی که بنده این استنباط را از عبارت ابن سینا ندارم.
وی ادامه داد: ابن سینا فرموده است که حدود شرعی برای این است که انسان گرفتار جرم نشود از این رو مردم باید به یکی از دو قید شرع و عقل ملتزم باشند تا گرفتار معصیت نشوند و از کجای این عبارت فهمیده می‌شود که وحی و عقل همتراز هستند.
فلاسفه جایگاه عقل را همتراز بلکه بالاتر از وحی می‌دانند
در ادامه این نشست مهدی نصیری، نویسنده کتاب به نقد مطالب بیان شده پرداخت و گفت: این گونه حرف ها درباره فلسفه و عرفان باید زدوتر از اینها در حوزه زده می شود ولی متاسفانه خلا آن به شدت حس می شود.
وی افزود: ایشان گفتند که بیش از 80 درصد منابه رجوع به منبع اصلی داده نشده و روش تحقیق آن درست نیست، در حالی که ایشان چگونه این آمار را درآورده اند البته من در موارد اندکی به منبع اصلی ارجاع نداده ام و دلیل آن این بود که مبادا استبعادی برای خواننده پیش آید که آیا یک فلسوف اسلامی چنین حرف هایی را زده است.
این نویسنده بیان کرد: ملاصدرا در شرح اصول کافی حرفی زده است که بسیار عجیب است و مشابه آن را اقبال لاهوری زده که شهید مطهری آن را نقد کرده و آن را حرفی بی راه دانسته است.
وی اظهار کرد: ایشان در ذیل روایتی که امام زمان هنگام ظهور بر عقول مردم دست می کشد و عقل آنها را بالا می برد آورده است که در عقول مردم قبل از ظهور آنقدر بالا می رود که از حجت و امام معصوم(ع) بی نیاز می شوند.
وی عنوان کرد: استاد یثربی از فلاسفه مشهور کشور در تعریف فلسفه آورده است که فیلسوف به کسی گفته می شود که می خواهد براساس عقل جهان را در یابد و در این راه خود را از هر نوع وابستگی به وحی بی نیاز می داند. همچنین علامه طباطبایی فرموده است که انسان از طریق استدلال و برهان درست می تواند به آنچه انبیاء دست یافته اند برسد با این تفاوت که آنها از معجزه برخوردار هستند. پس با این عبارات صریح و روشن فهمیده می شود که فلاسفه به دنبال عقل خود بنیان هستند و نظر ابن سینا نیز موید این حرف بنده است زیرا ایشان عقل و وحی را علی البدل گرفته است.
وی تاکید کرد: مسئله فراتر از همترازی است زیرا در برخی جاها سخن از بی نیازی عقل از وحی است که ملاصدرا در ذیل حدیث 21 اصول کافی گفته است.
نصیری اظهار کرد: تقابل میان عقل و عشق و عرفان را آقایان فلاسفه درست کرده اند در حالی که در روایات و آیات عنوانی به نام عشق فراتر از عقل نداریم و عقل جامع همه فضیلت هاست و این تقابل ساخته و پرداخته این گروه است.
نقد مجدد
در ادامه حجت‌الاسلام عبدالهی مجددا به نقد این سخنان پرداخت و اظهار کرد: بنده تکرار می کنم که از سخن ابن سینا خلاف آنچه را شما فهمیده اید برداشت می کنم همچنین در استنادی که به حرف ملاصدرا داشتید باید گفت که وی رشد عقول مردم در دوره آخرالزمان را بیان فرموده و نتیجه گرفته‌اند که با ختم نبوت به دلیل رشد عقلی مردم از وجود نبی بی نیاز می شویم و بی نیازی از نبوت به معنای بی نیازی از دین و ارتباط با عالم بالا نیست.
