وزیر ارشاد:
ضرورت توسعه الگوی همسایگی ادبی/ زمینه ترجمه شعر و نشر آن فراهم شود
گروه ادب: وزیر ارشاد در اختتامیه جشنواره شعر فجر گفت: با توسعه الگویِ همسایگیِ ادبی، نسبت به معرفی شعر امروز و زمینه‌های ترجمه و نشر آن در دیگر کشورها، به ویژه تاجیکستان، افغانستان، عراق و لبنان، اهتمام ورزیده شود.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، دهمین جشنواره بین المللی جشنواره شعر فجر عصر امروز، اول اسفندماه با حضور علی جنتی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، سیدعباس صالحی، معاون امور فرهنگی وزارت ارشاد و جمعی از اهالی فرهنگ و ادب در تالار همایش های رفاه برگزار شد.
جنتی در این نشست گفت: شعر شناسنامه سرزمینِ ماست؛ شناسنامه‌ای که اصالتِ دین و تمدن ما را به نمایش می‌گذارد، شعر، فرصتِ تماشای جهان است و دانستنِ آنچه که به بهبودِ حال انسان و احوالِ جهان ختم می‌شود؛ فطرتی اصیل که همواره دردِ دین، درکِ آزادی و دریغِ جهل را با خود داشته است؛ از این رو زیستن در این روزگار بدونِ موهبتِ شعر، خوابِ ناآرامی است که تعبیری ندارد و زخمی که نوشدارویی برای آن یافت نمی‌شود.
وی افزود: شعرِ فارسی که به تعبیرِ رهبر فرزانۀ انقلاب، سرمایۀ ملی است، گنجینه‌ای از تجربه‌های نابِ انسانی و ره آوردهای فکری و دینی را در دسترس جامعۀ بشری قرار داده است. کلید این گنجینۀ عظیم، زبان فارسی است و رسالتِ شاعرانِ امروز پاسداشتِ زبان فارسی است؛ امانتی ارجمند که از گذشتگان برای ما به یادگار باقی مانده است.
جنتی ادامه داد: زبانِ شعر اثرگذارترینِ شیوه‌ای است که می‌تواند در روزگارِ خودفراموشی و هویت‌فروشی به حراست از زبانِ اصیلِ فارسی کمک کند و این رسالت اگر چه قاعدتاً رسالتی همگانی است اما نقشِ شاعران و به ویژه شاعرانِ جوانِ در آن، بیشتر به چشم می‌آید.
وزیر ارشاد تصریح کرد: امروز ایرانِ عزیزِ ما ـ که خاستگاهِ شاعران، حکیمان و متفکران بزرگ بوده ـ به یُمنِ فداکاری‌های دلاورانش و به برکت خون شهیدان سرافرازش، پرچمدار فرهنگ، صلح و دیانت در جهان است و بر آن است که عطشِ معنوی جامعه بشری را با هدایت به سرچشمه‌های زلال وحی و حکمت در شعر هزار ساله فارسی با گوارایی و حلاوت، قرین کند.
وی اظهار کرد: شعر در موجزترین، خوش‌آهنگ‌ترین و مناسب‌ترین همنشینیِ واژه‌ها، گاهی برای عقل، نامفهوم، موهوم و بیگانه است؛ اما برای دل و جان، آشنا و حِس‌شدنی است. شعر، میزبانی صادق است که قلبِ مخاطبانِ مستعد را هدف قرار می‌دهد و آنان را به ساحتِ ناممکن‌ها و ناباوری‌ها فرا می‌خواند تا خود ببینند و باور کنند که اگر ایمان و عشق باشد، هر ناممکنی ممکن می‌شود.
جنتی زبانِ شعر را ظریف و شکننده خواند و بیان کرد: شعر همچون حبابی است که اگر دست به آن بزنی از هستی باز می‌ماند. شاعر در دنیای خود به سر می‌برد؛ با عوالمِ پیدا و ناپیدا سر و کار دارد و یافته‌هایش را در قالب های شعری، الگوهای موزونِ کلامی و نمادهای چندوجهی می‌ریزد.
وی ادامه داد: سرایشِ شعر کار آسانی نیست. مویی سپید می‌شود تا بیتی سروده شود و گوشه‌ای از جان می‌سوزد تا شعری کامل به وقوع بپیوندد، در جهان امروز شاعری که فقط بر ذوق و تخیل خود متکی باشد، خریداری ندارد. لازمه امروزی بودن، مشاهده و تجربه و اشراف بر محیطِ اطراف است. در دنیای پر نوسانِ امروز به گوشه‌ای خزیدن و حرف‌های ثابتی زدن، راه به جایی نمی‌برد، انفعال در مقابل مناسبات موجود، شیوه شعرِ معاصرِ امروز نیست.
جنتی با تأکید تفکر خلاق در شاعران گفت: شاعر اگر تجربیات دیگران را می‌گیرد، باید آنها را نهادینه و میان آنها و مناسباتِ زمانی و مکانیِ جامعه، همسویی ایجاد کند؛ در غیر این صورت شعری خواهیم خواند که به زبان فارسی سروده شده است اما معنایش به جایی دیگر تعلق دارد. نهایت آنکه فقط با فرم شعر روبه رو خواهیم بود نه با محتوایی عمیق و تأثیرگذار.
وی گفت: جهانِ غمگینِ روزگارِ ما بیش از هر چیز به نوشداروی شعر نیاز دارد و به شاعرانی که با بهره‌مندی از زبانِ منطق و شعارِ مدارا، مرهمی بر زخمِ جهل و نابخردی و جراحتِ جنگ‌ها و خشونت‌ها باشند.
به گفته جنتی، جهانِ ناآرامِ این سال‌ها، جهانِ نامطلوبی است که روز به روز شاهدِ سقوط اخلاق و زوالِ انسانیت است؛ مصیبتی که نشانه‌های بیرونی آن در جنگ‌ها و خشونت‌ها به وضوح قابل تماشاست. چشمِ آن داریم که شاعرانِ روزگارِ ما به نوشداروی شعر، مرهمِ این زخم‌های ناگوار باشند و با اعتقاد به جهان شمولیِ شعر، فریادگرِ انسانیت و اخلاق بشوند؛ ویژگی‌ای که شاعرانِ بلندآوازه تاریخ ادبیات بدان بالیده و نام و نشان یافته‌اند.
وی با اشاره به دهمین دوره جشنواره شعر فجر بیان کرد: این جشنواره با برخورداری از تجربه ذی‌قیمت ادوار گذشته و با تأکید بر همه جانبه‌گری و اصالت‌بخشی به کتاب‌های شعر و پژوهش‌های شعری آغاز شد و اکنون که در واپسین روز این جشنواره هستیم، امیدوارم که مراقبت‌ها، اخلاق‌مداری، تخصص‌محوری و جهان‌شمولی این دوره از جشنواره در محضر مخاطبانِ ارجمندش، ثمر داده باشد.
جنتی گفت: این رویداد ادبی، حرکتِ اندیشمندانه‌ای است که به دور از فرآیندِ رقابت، زمینه تعالی و تکثر شعر را فراهم می‌کند و شعر فجر، بازخوانیِ جوشش‌ها و کوشش‌هایی است که کریمانه در اندیشه ترقی ادبیات و تعالیِ ویژگی‌های انسانی گام برداشته‌اند؛ رویدادی که چراغش، روشنی‌بخشِ سراسرِ سرزمینِ هنرپرور ایران است.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی گفت: جشنواره شعر فجر، به عنوان فراگیرترین جشنواره ملی شعر ایران، توانسته است ضمنِ جلب اعتماد و اقبالِ جامعه ادبی، با مشارکت گسترده شاعران، ادیبان و صاحب نظران، کارنامه سالیانه شعر کشور را در معرض ارزیابی و نقد و تحلیل قرار دهد و فضایی مناسب را برای برگزاری محافل با شکوه شعرخوانی در شهرهای مختلف ایجاد کند.
وی افزود: برگزاریِ محافل فرهنگی و ادبی و توسعه جلسات نقد و تبادل نظر علمی، زمینه‌سازِ تلطیف فضای جامعه و شکوفایی فرهنگی - هنری خواهد بود. بنابراین وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بر آن است که از حرکت‌ها و جریان‌های فرهنگی، ادبی و محافل شعری حمایت کند.
وزیر ارشاد در ادامه تأکید کرد: جشنواره شعر فجر باید با تدوین چشم‌اندازی روشن، ضمن اعتلای شعر فارسی، به بازخوردِ بین المللی شعر امروز نیز بیندیشد و با توسعه الگویِ همسایگیِ ادبی، نسبت به معرفی شعر امروز و زمینه‌های ترجمه و نشر آن در دیگر کشورها، به ویژه تاجیکستان، افغانستان، عراق و لبنان، اهتمام ورزد.
جنتی اظهار کرد: شعر، رساترین رسانه ملت ماست و باید به یمن این موهبت، تمدن عظیم ایرانی- اسلامی خود را به روشنی تبیین کنیم، دغدغه شاعران امروز باید بر اساسِ مقتضیاتِ این روزگار و با اولویت بخشی به هویت و اصالتِ ایرانی به نمایش گذاشته شود؛ چرا که هنر شعر آیینه تمام قد عزت و عظمت ایرانیان است و ایران و ایرانی را باید با شعر شناخت.
وی تصریح کرد: این جشنواره در چهار بخش برگزار شد؛ بخش داخلی با برگزاری ١٠ محفل ادبی در شهرهای بزرگ کشور و استقبالِ شاعران و شعردوستان در سنین و قومیت‌های مختلف همراه بود؛ بخش خارجی با برگزاریِ محافلِ ادبی در ١٥ نقطه از کشورهای لبنان، افغانستان و تاجیکستان با موفقیت رقم خورد؛ برگزاری دوره آموزشی سه روزه در تهران با حضور بیش از ٢٠٠ شاعر جوانِ زیرِ ٣٠ سال از سراسر کشور رویدادی میمون و پر برکت بود و سرانجام بخشِ مسابقه با داوری آثارِ شعری در سه بخش شعر کودک، درباره شعر، و شعر بزرگسال، مجموعه رویدادهای دهمین دوره جشنواره را در بر گرفت که همگی با شکوه و استقبال به سرانجام رسید و ظرفیت های جدیدی را فراروی گستره شعر فارسی مشخص کرد.
جنتی اظهار امیدواری کرد: با این حرکت ارزشمند، خورشیدهای خِرد و ستارگانِ ادبیات، بیش از گذشته کشف و معرفی شوند؛ رسالتی که بخشی از آن به عهده «بنیاد شعر و ادبیات داستانی ایرانیان» است که قطعاً بدان اهتمام خواهد ورزید.
مهدی قزلی، مدیرعامل بنیاد شعر و ادبیات داستانی ایرانیان در ادامه این نشست گزارشی از روند برگزاری دهمین دوره جشنواره شعر فجر ارائه و عنوان کرد: این جشنواره در سه بخش رقابتی، محافل و دوره های آموزشی برگزار شد و آثار در سه بخش درباره شعر، شعر کودک و نوجوان و شعر بزرگسال داوری شدند.
وی افزود: در دوره‌های آموزشی 170 شاعر از سراسر کشور حضور یافتند و در این راستا از آموزش‌های شاعران برجسته بهره‌مند شدند. همچنین از نکات برجسته این دوره شفافیت در داوری‌ها بود و از سوی دیگر این دوره را می‌توان دوره تثبیت جشنواره شعر فجر عنوان کرد.
اسماعیل امینی، دبیر اجرایی دهمین جشنواره شعر فجر نیز در ادامه گزارش کوتاهی از جشنواره ارائه کرد و گفت: این جشنواره پس از 10 دوره به محبوبیت و مقبولیت رسیده و این جشنواره در این سالیان با تدبیر و اندیشه صاحبان اندیشه و به دور از پیرایه‌ها برگزار می‌شود.
در پایان این نشست از برگزیدگان و تقدیری‌های این دوره از جشنواره شعر فجر تجلیل شد که اسامی آنها به شرح زیر است:
بخش درباره شعر:
کتاب «نجوم قدیم و بازتاب آن در ادب فارسی» نوشته عباس ماهیار به عنوان برگزیده معرفی و «مکتب هرات و شعر فارسی» نوشته حسن نصیری به عنوان اثر شایسته تقدیر شناخته شد.
بخش کودک:
در این بخش دو اثر مشترکا برگزیده اعلام شد؛ مهری ماهوتی برای مجموعه 7 جلدی قصه نمایش کودکان شایسته تقدیر شد، اما در این بخش از کمال شفیعی برای کتاب «هر گلابی یک چراغ» و مریم هاشم‌پور برای کتاب «یک قوری پر از قور» به عنوان اثر برگزیده به صورت مشترک تجلیل شد.
بخش شعر بزرگسال:
در این بخش نیز دو اثر به عنوان شایسته تقدیر معرفی شدند. در این بخش از امیرحسین اللهیاری برای کتاب «پری‌خوانی» و زنده یاد غلامرضا بروسان برای کتاب «سکته سوم» تقدیر شد. هیئت داوران در این بخش کسی را به عنوان برگزیده معرفی نکردند.
