معرفی رشته‌های معارفی دانشگاه‌ها/2
معرفی رشته تربیت معلم قرآن/ جذب معلم متخصص؛ ضامن ارتقای وضعیت آموزش
گروه دانشگاه: مرتضی مقنیان که از افراد با سابقه در امر راه‌اندازی رشته تربیت معلم قرآن است، جذب معلمان قرآن را با رویکرد تخصصی، ضامن ارتقای وضعیت آموزش قرآن در کشور می‌داند.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن (ایکنا)، در ادامه معرفی رشته‌های معارفی دانشگاه‌ها، در این نوشتار به معرفی رشته تربیت معلم قرآن کریم خواهیم پرداخت، یکی از دانشگاه‌های پیشرو در تأسیس این رشته، دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم است، مرتضی مقنیان که در حال حاضر به‌عنوان کارشناس قرآن و عترت دانشکده علوم قرآنی دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم مشغول فعالیت است، علاوه بر داشتن سال‌ها سابقه تدریس در رشته‌های علوم قرآنی، از افرادی است که در جریان شکل‌گیری و سابقه این رشته قرار دارد.
سابقه تأسیس رشته تربیت معلم قرآن
مقنیان در گفت‌وگو با ایکنا با اشاره به سابقه رشته تربیت معلم قرآن، گفت: از سال 68 یعنی از سال تأسیس دانشکده علوم قرآنی این رشته نیز تأسیس شد، در ابتدا در مقطع کاردانی پذیرش داشت و بعدها نیز مقطع کارشناسی افزوده شد، همچنین در حال حاضر در مقاطع کاردانی، کارشناسی ناپیوسته و کارشناسی پیوسته تدریس می‌شود و در ارشد گرایش‌ها تغییر می‌کند و عنوان تربیت معلم قرآن را نداریم.
وی در مورد ضرورت تأسیس این رشته افزود: این رشته با هدف تأمین معلم قرآن راه‌اندازی شد. آموزش و پرورش و نهادهای دیگر در بخش آموزش قرآن کمبود نیرو داشتند، در ابتدا دانش‌آموختگان مستقیماً جذب آموزش و پرورش می‌شدند و بعدها نهادهای دیگر که در بحث آموزش فعال بودند اقدام به جذب دانش‌آموختگان این رشته کردند.
تعداد واحدها
مقنیان تعداد واحدهایی که باید در کارشناسی پیوسته گذرانده شود را 140 واحد، کارشناسی ناپیوسته را بین 70 تا 80 و کاردانی را نیز حدود 70 واحد عنوان کرد و در مورد دروسی که تدریس می‌شود، بیان کرد: دروس تربیتی در اولویت تدریس قرار دارند. درس‌هایی در مورد مخاطب‌شناسی، روش‌های کلاس‌داری و روش تدریس سطوح مختلف از روخوانی و روانخوانی تا تجوید را نیز می‌توان در این رابطه اشاره کرد.
وی فرصت‌های شغلی پیش روی دانش‌آموختگان این رشته را عمدتاً تدریس دانست و اظهار کرد: دانش‌آموختگان می‌توانند با داشتن مدرک کارشناسی، مشغول تدریس در مدارس شوند؛ ولی دانشجویان معمولاً دوره‌های جانبی را نیز می‌گذارنند، چند واحد کارورزی هم دارند و در طول دوران دانشجویی برای تدریس به مدارس می‌روند.
مقنیان عنوان کرد: تا یکی دو سال پیش دانشجویان واحد پایان‌نامه نیز داشتند ولی در حال حاضر بجای آن، واحدهای دیگری گذاشته‌اند و پایان‌نامه حذف شده است، اما کماکان دانشجویان کارشناسی ناپیوسته واحد پایان‌نامه دارند.
توصیه به علاقه‌مندان
وی در توصیه به علاقه‌مندان تدریس قرآن، گفت: تسلط بر آیات و روایات برای معلم قرآن اهمیت دارد و باید سرلوحه قرار گیرد. به تدریس قرآن به‌عنوان شغل نگاه نکنند بلکه جنبه تقدس آن را مد نظر داشته باشند تا بتوانند با انگیزه بیشتری فعالیت کنند. دانشجویان صرفاً به واحدهای درسی بسنده نکنند، به‌طور مثال در تهران چندین جلسه قرآن با حضور اساتید پیشکسوت برگزار می‌شود دانشجویان می‌توانند از این جلسات استفاده کنند.
مقنیان ادامه داد: دانشجویان وارد کار عملی شوند و به‌دنبال روش‌های نوین تدریس باشند. خیلی سریع نیز تدریس را آغاز کنند چون بیشتر تجربه‌ها موقع تدریس حاصل می‌شود، در هر سطحی باشند می‌توانند به سطوح پایین‌تر خود تدریس کنند، ممکن است در ابتدا با مشکلاتی دست و پنجه نرم کنند ولی نباید سست شوند.
وی گفت: با توجه به کمبود معلمان قرآن در مدارس و اینکه گاهی از معلمان غیرمرتبط برای تدریس قرآن استفاده می‌شود، اگر افراد را صرفاً به‌عنوان معلم قرآن و با رویکرد تخصصی جذب کنند آنگاه وضعیت آموزش قرآن کشورمان بسیار بهتر از وضعیت حال حاضر خواهد بود، آموزش قرآن باید به افراد متخصص سپرده شود.
دروسی که در طی تحصیل گذرانده می‌شود
بنا بر این گزارش، دانشجویان در طول تحصیل دروسی شامل دروس عمومی، دروس پایه و اصلی و دروس تخصصی را می‌‌گذرانند. دروس عمومی شامل اخلاق و تربیت اسلامی، انقلاب اسلامی و ریشه‌های آن، فارسی، زبان خارجی، تربیت بدنی، دانش خانواده و جمعیت است.
دروس پایه و اصلی نیز شامل ادبیات عرب (٥ ترم)، منطق، تاریخ اسلام (٢ ترم)، تاریخ قرآن، قرائت و تجوید (٤ ترم)، کلام (٣ ترم)، تاریخ حدیث، مبانی جامعه‌شناسی، روان‌شناسی عمومی، فارسی، زبان خارجی، روش تدریس قرائت قرآن، روش تدریس مفاهیم قرآن می‌شود.
از دروس تخصصی نیز می‌توان به تحلیل قصص قرآن مجید، تفسیر آیات‌الاحکام، مفردات قرآن، روش تحقیق، روش تدریس عالی قرائت قرآن، روش تدریس عالی مفاهیم قرآن، تفسیر مقدماتی، تفسیر موضوعی (٢ ترم) آشنایی با مکاتب عقیدتی و سیاسی، فقه (۲ ترم)، تاریخ معاصر جهان اسلام، تاریخ آموزش و پرورش در اسلام و ایران، اصول و فلسفه آموزش و پرورش، روان‌شناسی کودک، روان‌شناسی تربیتی، روش‌ها و فنون تدریس، اصول و فنون مشاوره و راهنمایی، سنجش و اندازه‌گیری، تولید و کاربرد مواد آموزشی، مدیریت آموزشی، مبانی برنامه‌ریزی آموزش متوسطه، کارورزی (۲ ترم) و پروژه تحقیقاتی اشاره کرد.
همچنین دروسی نظیر ملل و نحل (شناسایی ادیان آسمانی و ...)، مروری بر نهج‌البلاغه، علوم بلاغت، کاربرد کامپیوتر و کلام جدید نیز به‌عنوان دروس اختیاری ارائه می‌شوند.
سابقه تأسیس رشته تربیت معلم قرآن
مقنیان در گفت‌وگو با ایکنا با اشاره به سابقه رشته تربیت معلم قرآن، گفت: از سال 68 یعنی از سال تأسیس دانشکده علوم قرآنی این رشته نیز تأسیس شد، در ابتدا در مقطع کاردانی پذیرش داشت و بعدها نیز مقطع کارشناسی افزوده شد، همچنین در حال حاضر در مقاطع کاردانی، کارشناسی ناپیوسته و کارشناسی پیوسته تدریس می‌شود و در ارشد گرایش‌ها تغییر می‌کند و عنوان تربیت معلم قرآن را نداریم.
وی در مورد ضرورت تأسیس این رشته افزود: این رشته با هدف تأمین معلم قرآن راه‌اندازی شد. آموزش و پرورش و نهادهای دیگر در بخش آموزش قرآن کمبود نیرو داشتند، در ابتدا دانش‌آموختگان مستقیماً جذب آموزش و پرورش می‌شدند و بعدها نهادهای دیگر که در بحث آموزش فعال بودند اقدام به جذب دانش‌آموختگان این رشته کردند.
تعداد واحدها
مقنیان تعداد واحدهایی که باید در کارشناسی پیوسته گذرانده شود را 140 واحد، کارشناسی ناپیوسته را بین 70 تا 80 و کاردانی را نیز حدود 70 واحد عنوان کرد و در مورد دروسی که تدریس می‌شود، بیان کرد: دروس تربیتی در اولویت تدریس قرار دارند. درس‌هایی در مورد مخاطب‌شناسی، روش‌های کلاس‌داری و روش تدریس سطوح مختلف از روخوانی و روانخوانی تا تجوید را نیز می‌توان در این رابطه اشاره کرد.
وی فرصت‌های شغلی پیش روی دانش‌آموختگان این رشته را عمدتاً تدریس دانست و اظهار کرد: دانش‌آموختگان می‌توانند با داشتن مدرک کارشناسی، مشغول تدریس در مدارس شوند؛ ولی دانشجویان معمولاً دوره‌های جانبی را نیز می‌گذارنند، چند واحد کارورزی هم دارند و در طول دوران دانشجویی برای تدریس به مدارس می‌روند.
مقنیان عنوان کرد: تا یکی دو سال پیش دانشجویان واحد پایان‌نامه نیز داشتند ولی در حال حاضر بجای آن، واحدهای دیگری گذاشته‌اند و پایان‌نامه حذف شده است، اما کماکان دانشجویان کارشناسی ناپیوسته واحد پایان‌نامه دارند.
توصیه به علاقه‌مندان
وی در توصیه به علاقه‌مندان تدریس قرآن، گفت: تسلط بر آیات و روایات برای معلم قرآن اهمیت دارد و باید سرلوحه قرار گیرد. به تدریس قرآن به‌عنوان شغل نگاه نکنند بلکه جنبه تقدس آن را مد نظر داشته باشند تا بتوانند با انگیزه بیشتری فعالیت کنند. دانشجویان صرفاً به واحدهای درسی بسنده نکنند، به‌طور مثال در تهران چندین جلسه قرآن با حضور اساتید پیشکسوت برگزار می‌شود دانشجویان می‌توانند از این جلسات استفاده کنند.
مقنیان ادامه داد: دانشجویان وارد کار عملی شوند و به‌دنبال روش‌های نوین تدریس باشند. خیلی سریع نیز تدریس را آغاز کنند چون بیشتر تجربه‌ها موقع تدریس حاصل می‌شود، در هر سطحی باشند می‌توانند به سطوح پایین‌تر خود تدریس کنند، ممکن است در ابتدا با مشکلاتی دست و پنجه نرم کنند ولی نباید سست شوند.
وی گفت: با توجه به کمبود معلمان قرآن در مدارس و اینکه گاهی از معلمان غیرمرتبط برای تدریس قرآن استفاده می‌شود، اگر افراد را صرفاً به‌عنوان معلم قرآن و با رویکرد تخصصی جذب کنند آنگاه وضعیت آموزش قرآن کشورمان بسیار بهتر از وضعیت حال حاضر خواهد بود، آموزش قرآن باید به افراد متخصص سپرده شود.
دروسی که در طی تحصیل گذرانده می‌شود
بنا بر این گزارش، دانشجویان در طول تحصیل دروسی شامل دروس عمومی، دروس پایه و اصلی و دروس تخصصی را می‌‌گذرانند. دروس عمومی شامل اخلاق و تربیت اسلامی، انقلاب اسلامی و ریشه‌های آن، فارسی، زبان خارجی، تربیت بدنی، دانش خانواده و جمعیت است.
دروس پایه و اصلی نیز شامل ادبیات عرب (٥ ترم)، منطق، تاریخ اسلام (٢ ترم)، تاریخ قرآن، قرائت و تجوید (٤ ترم)، کلام (٣ ترم)، تاریخ حدیث، مبانی جامعه‌شناسی، روان‌شناسی عمومی، فارسی، زبان خارجی، روش تدریس قرائت قرآن، روش تدریس مفاهیم قرآن می‌شود.
از دروس تخصصی نیز می‌توان به تحلیل قصص قرآن مجید، تفسیر آیات‌الاحکام، مفردات قرآن، روش تحقیق، روش تدریس عالی قرائت قرآن، روش تدریس عالی مفاهیم قرآن، تفسیر مقدماتی، تفسیر موضوعی (٢ ترم) آشنایی با مکاتب عقیدتی و سیاسی، فقه (۲ ترم)، تاریخ معاصر جهان اسلام، تاریخ آموزش و پرورش در اسلام و ایران، اصول و فلسفه آموزش و پرورش، روان‌شناسی کودک، روان‌شناسی تربیتی، روش‌ها و فنون تدریس، اصول و فنون مشاوره و راهنمایی، سنجش و اندازه‌گیری، تولید و کاربرد مواد آموزشی، مدیریت آموزشی، مبانی برنامه‌ریزی آموزش متوسطه، کارورزی (۲ ترم) و پروژه تحقیقاتی اشاره کرد.
همچنین دروسی نظیر ملل و نحل (شناسایی ادیان آسمانی و ...)، مروری بر نهج‌البلاغه، علوم بلاغت، کاربرد کامپیوتر و کلام جدید نیز به‌عنوان دروس اختیاری ارائه می‌شوند.
مطالب مرتبط
من اگر الان دیپلم رو بگیرم میتوانم بدون کنکور توی این دانشگاه رشته تربیت معلم قرآن بخونم
من خیلی خیلی عاشق قرآن و تدریس این کتاب آسمانی هستم
لطفا پاسخ بدید
با تشکر.