اسماعیلی: نامسلمانی حافظ محلی از اعراب ندارد
گروه ادب: یک پژوهشگر و مدرس ادبیات دانشگاه تهران گفت: حافظ که لقب لسان‌الغیب دارد و جهان‌بینی اسلامی وی در اشعارش مشهود است، بی‌شک مسلمانی واقعی بوده و شبهه درباره عمق باورهای دینی وی محلی از اعراب ندارد.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، اخیراً علی معلم دامغانی از شاعران پیشکسوت کشورمان در سخنانی تاکید کرده که حافظ‌شناسان تا به حال درباره آثار حافظ بسیار صحبت کرده‌اند، اما هنوز حافظ را به لحاظ اسلوب نشناخته‌ایم و هنوز نمی‌دانیم مسلمان بوده است یا خیر!
این امر بهانه‌ای شد تا نظر رضا اسماعیلی، از پژوهشگران و مدرسان ادبیات فارسی دانشگاه تهران را درباره جهان‌بینی حافظ جویا شویم.
رضا اسماعیلی در گفت‌وگو با خبرنگار ایکنا با بیان اینکه حافظ که لقب لسان‌الغیب دارد و جهان‌بینی اسلامی وی در اشعارش مشهود است، بی‌شک مسلمانی واقعی بوده و شبهه درباره عمق باورهای دینی وی محلی از اعراب ندارد، تاکید کرد: جهان‌بینی دینی حافظ در غزل‌هایش مشهود است و در بیت بیت اشعارش با اشارات و تلمیحات قرآنی و حتی استفاده از متن آیات و احادیث مواجه هستیم.
اسماعیلی افزود: حافظ خود با صراحت تاکید کرده هر چه دارد از دولت قرآن است که این گفتار سندی بسیار محکم در رد هر شبهه و شکی است. حافظ شاعری مسلمان و موحد بوده و اعتقادی راسخ به جهان‌بینی توحیدی داشته است که این امر به دلیل و منطق نیاز ندارد و اشعارش بهترین گواه مسلمانی این عارف بزرگ است.
دبیر کنگره ادبی طاهره صفارزاده تصریح کرد: با اینکه درباره زندگی حافظ اطلاعات گسترده‌ای نداریم، ولی آنچه از متون تاریخی برمی‌آید نشان می‌دهد حافظ بسیار معتقد به قرآن کریم، متدین و مسلمان واقعی بوده و لهجه غزل‌هایش نیز عرفانی است. حافظ سلوک دینی داشته و با دیدگان مسلمانی به جهان می‌نگریسته است.
این شاعر آئینی افزود: حافظ به آسیب‌شناسی کسانی می‌پرداخت که با نقاب مسلمان و موحد ظلم می‌کردند و درد دین و قرآن داشته و می‌توان ادعا کرد زندگی این شاعر بزرگ بر اساس آموزه‌های دینی بوده است.
یادآور می‌شود که علی معلم دامغانی، شاعر پیشکسوت کشورمان و رئیس فرهنگستان هنر در تازه‌ترین کارگاه «شرح شعر» خود در حوزه هنری در سخنانی با بیان این که تفاوت‌هایی بین سبک و طرز شاعری وجود دارد، اظهار کرد: قله‌ای مانند حافظ وقتی صحبت از سبک می‌شود می‌گوید من همشهری سعدی استاد سخن هستم، اما طرز من با طرز سعدی متفاوت است.
وی ادامه داد: اگر بپذیریم که هر شاعری، به غیر از آثاری که خلق می‌کند، شخصیت حقیقی هم دارد که در آثارش نیز نمود پیدا می‌کند؛ باید شیوه دیگری هم با عنوان اسلوب، در کنار سبک و طرز شاعری طرح‌ریزی کنیم.
معلم بیان کرد: حافظ‌شناسان تا به حال درباره آثار حافظ بسیار صحبت کرده‌اند، اما هنوز حافظ را به لحاظ اسلوب نشناخته‌ایم و هنوز نمی‌دانیم مسلمان بوده است یا خیر. حافظ قرآن بودن با ایرانیت غلیظی که در اشعار حافظ وجود دارد متضاد است و اگر اینها را کشف کنیم شاید بتوانیم به تفسیرهای دقیق و درستی از اشعارش برسیم.
این ادعای جالب درحالی است که تخلص "حافظ" به دلیل حفظ قرآن کریم از سوی وی برگزیده شده است. کمی تعامل سحر نزدیک است
به نظر بنده بحث باید در مورد این باشد که شیعه بوده یا نه؟ مسلمان بودنش مسلم است اینهمه از قرآن و معارف گفته که یک صدمش را خیلی از معاصرین در آثارشان ندارند اما اگر مومن به ولایت را مسلمان بدانیم حرف آقای معلم قابل توجیه خواهد بود. اگر چه بعید است منظورش این باشد. حتی مراحل سلوک را هم حافظ در اشعارش بیان کرده است.