مبارزه با مفسدان اقتصادی در سیره معصومین(ع)/ ندری:
احساس امنیت مفسدان خرد به ظهور «بابک زنجانی»ها منجر می‌شود
گروه اقتصاد: عضو هیئت‌علمی دانشگاه امام صادق(ع) اظهار کرد: برای ممانعت از فسادهای کلان باید جلوی فسادهای کوچک را بگیریم؛ متأسفانه فسادهای کوچک بسیار شیوع دارد و افراد هم احساس امنیت می‌کنند که اگر فسادشان کوچک باشد، کسی سراغ آنها نخواهد آمد.
کامران ندری، عضو هیئت‌علمی دانشگاه امام صادق(ع)، در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، در پاسخ به پرسشی درباره نحوه برخورد با مفاسد اقتصادی در اسلام و سیره معصومین(ع) اظهار کرد: با توجه به اطلاعاتی که بنده دارم، در اسلام درباره برخورد با مفسدان و کسانی‌که در اموال عمومی خیانت کرده یا از بیت‌المال سوءاستفاده می‌کنند، تأکید شده و این برخورد هم باید به نوعی باشد که منجر به بازدارندگی شود.
توصیه امیرالمؤمنین(ع) در برخورد با مفسدان اقتصادی
وی ادامه داد: در واقع چنین اقدامی باید عبرتی شود برای کسانی‌که به هر نحوی قصد دارند از قوانین و مقررات اسلامی تخلف کرده یا قصد کسب درآمد به طریق نامشروع دارند. در این زمینه برخوردهای مشابهی در دوران حکومت امیرالمؤمنین(ع) رخ داده که بسیار سخت‌گیرانه بوده و توصیه آن حضرت این است که باید به گونه‌ای با این افراد برخورد کرد که دیگر نتوانند سرشان را بلند کنند.
ندری ادامه داد: منظور از برخورد هم، برخورد با آن شخص نبوده بلکه منظور این بوده که باید به گونه‌ای رفتار کرد که دیگر کسی جرأت دست‌اندازی به اموال عمومی که به رسم امانت در اختیار وی قرار گرفته را نداشته باشد اما بنده سراغ ندارم که در تاریخ اسلام و در زمان حضرت امیرالمؤمنین علی(ع) یا پیامبر اسلام(ص) کسی به خاطر جرم اقتصادی، خیانت در امانت یا سوءاستفاده از بیت‌المال، اعدام یا گردن زده شده باشد.
شدیدترین برخورد حضرت علی(ع) با مفسدان اقتصادی
عضو هیئت‌علمی دانشگاه امام صادق(ع) تأکید کرد: حضرت علی(ع) در مورد برخی افراد که مرتکب چنین اعمالی می‌شدند، دستور می‌دادند که با شدیدترین شکل ممکن با آنان برخورد شده و آنها را شلاق بزنند یا در معرض عموم قرار دهند؛ در واقع برخوردها بسیار جدی بود و با آنها مماشات نمی‌کردند اما در مورد اینکه حکم اعدام درباره آنها صادر شود اطلاعی ندارم.
ندری ادامه داد: ایشان حتی اگر فسادی اثبات هم نشده اما شخصی در مظان جدی اتهام بود، با او برخورد می‌کردند به این دلیل که جامعه متوجه شود که نظام اسلامی نسبت به اینگونه مسائل اصلا بی‌تفاوت نبوده و بسیار جدی است اما این برخورد در حکومت امیرالمؤمنین(ع) در بالاترین سطح ممکن، غیر از صدور رأی اعدام صورت می‌گرفت.
وجود زمینه‌های بروز فساد اقتصادی در کشور
وی در پاسخ به پرسشی درباره دلایل وقوع مفاسد کلان اقتصادی در کشور و راهکارهای برخورد با آن اظهار کرد: این امر را باید از دو منظر مورد بررسی قرار داد که یکی برخورد با مفسدان است و دیگر اینکه با تمهیداتی، بستر چنین فسادهای کلان اقتصادی را از بین ببریم به طوری‌که در جامعه زمینه بروز چنین فسادهایی وجود نداشته باشد.
ندری افزود: بخش اول که پیچیده است به نظام اداری و حکمرانی در جامعه مربوط می‌شود، به این دلیل که اصلا امکان سوءاستفاده از اموال عمومی به وجود نیاید و بنده گمان می‌کنم این امر پیچیده است و حتی دانش آن هم هنوز در کشور ما پدید نیامده و زمینه‌های بروز فسادهای کلان بخصوص در حوزه اقتصادی در کشور ما وجود دارد؛ بنابراین لازم است قوانین ما و نظام حقوقی و دستمزدها اصلاح شود.
لزوم برخورد جدی با مفاسد اقتصادی خُرد
وی تأکید کرد: شرایط سیستم اداری ما به گونه‌ای است که افراد را تشویق می‌کند از مسیر صحیح منحرف شوند و فسادهایی همانند فساد بابک زنجانی یا امیرمنصور آریا رخ دهد اما از فسادهای بسیار جزئی هم که در جامعه رخ می‌دهد نباید گذشت و در واقع اگر بتوانیم از فسادهای ریز و کوچک جلوگیری کنیم طبعا مسیر برای اینکه افراد جرأت و جسارت این را پیدا کنند که بخواهند وارد اختلاس‌های میلیاردی شوند گرفته می‌شود.
عضوهیئت‌علمی دانشگاه امام صادق(ع) ادامه داد: بنابراین بنده معتقدم برای ممانعت از فسادهایی در این سطح در کشور باید جلوی فسادهای کوچک را بگیریم. متأسفانه فسادهای کوچک بسیار شیوع دارد و افراد هم احساس امنیت می‌کنند که اگر فسادشان کوچک باشد، کسی سراغ آنها نخواهد آمد و یا مورد بخشش قرار می‌گیرند اما باید به یاد داشته باشیم فسادهای کوچک زمینه‌ساز بروز فسادهای کلان هستد؛ لذا بنده معتقدم باید در سطح خُرد هم با مفاسد اقتصادی برخورد جدی صورت گیرد.
برخورد جدی ائمه(ع) با مفاسد اقتصادی
وی افزود: افراد متعددی وجود دارند که شاید در حد و اندازه بابک زنجانی یا امیرمنصور آریا مرتکب فساد اقتصادی نشده باشند اما فسادهای کوچک ـ که البته منظور از کوچک در مقایسه با این رقم‌های کلان است وگرنه این نوع فسادها هم در نوع خود هم قابل توجه هستند ـ به شدت شیوع دارد و مشاهده نمی‌کنیم در مواردی که قانون دور زده می‌شود و افرادی در دستگاه‌های دولتی از موقعیت سوءاستفاده می‌کنند با آنان برخورد جدی صورت گیرد.
ندری در پایان گفت: اگر این برخوردها هم صورت می‌گیرد در اندازه‌ای نیست که منجر به عبرتی برای دیگران شود و این مماشات ما در برخورد با افرادی که از اموال سوءاستفاده می‌کنند با روشی که ائمه(ع) و به طور خاص حضرت امیرالمؤمنین داشتند انطباق چندانی ندارد؛ چراکه برخورد آنان با مفاسد اقتصادی، بسیار جدی‌تر و سخت‌گیرانه‌تر از شرایطی بود که اکنون در کشور ما رخ می‌دهد.
توصیه امیرالمؤمنین(ع) در برخورد با مفسدان اقتصادی
وی ادامه داد: در واقع چنین اقدامی باید عبرتی شود برای کسانی‌که به هر نحوی قصد دارند از قوانین و مقررات اسلامی تخلف کرده یا قصد کسب درآمد به طریق نامشروع دارند. در این زمینه برخوردهای مشابهی در دوران حکومت امیرالمؤمنین(ع) رخ داده که بسیار سخت‌گیرانه بوده و توصیه آن حضرت این است که باید به گونه‌ای با این افراد برخورد کرد که دیگر نتوانند سرشان را بلند کنند.
ندری ادامه داد: منظور از برخورد هم، برخورد با آن شخص نبوده بلکه منظور این بوده که باید به گونه‌ای رفتار کرد که دیگر کسی جرأت دست‌اندازی به اموال عمومی که به رسم امانت در اختیار وی قرار گرفته را نداشته باشد اما بنده سراغ ندارم که در تاریخ اسلام و در زمان حضرت امیرالمؤمنین علی(ع) یا پیامبر اسلام(ص) کسی به خاطر جرم اقتصادی، خیانت در امانت یا سوءاستفاده از بیت‌المال، اعدام یا گردن زده شده باشد.
شدیدترین برخورد حضرت علی(ع) با مفسدان اقتصادی
عضو هیئت‌علمی دانشگاه امام صادق(ع) تأکید کرد: حضرت علی(ع) در مورد برخی افراد که مرتکب چنین اعمالی می‌شدند، دستور می‌دادند که با شدیدترین شکل ممکن با آنان برخورد شده و آنها را شلاق بزنند یا در معرض عموم قرار دهند؛ در واقع برخوردها بسیار جدی بود و با آنها مماشات نمی‌کردند اما در مورد اینکه حکم اعدام درباره آنها صادر شود اطلاعی ندارم.
ندری ادامه داد: ایشان حتی اگر فسادی اثبات هم نشده اما شخصی در مظان جدی اتهام بود، با او برخورد می‌کردند به این دلیل که جامعه متوجه شود که نظام اسلامی نسبت به اینگونه مسائل اصلا بی‌تفاوت نبوده و بسیار جدی است اما این برخورد در حکومت امیرالمؤمنین(ع) در بالاترین سطح ممکن، غیر از صدور رأی اعدام صورت می‌گرفت.
وجود زمینه‌های بروز فساد اقتصادی در کشور
وی در پاسخ به پرسشی درباره دلایل وقوع مفاسد کلان اقتصادی در کشور و راهکارهای برخورد با آن اظهار کرد: این امر را باید از دو منظر مورد بررسی قرار داد که یکی برخورد با مفسدان است و دیگر اینکه با تمهیداتی، بستر چنین فسادهای کلان اقتصادی را از بین ببریم به طوری‌که در جامعه زمینه بروز چنین فسادهایی وجود نداشته باشد.
ندری افزود: بخش اول که پیچیده است به نظام اداری و حکمرانی در جامعه مربوط می‌شود، به این دلیل که اصلا امکان سوءاستفاده از اموال عمومی به وجود نیاید و بنده گمان می‌کنم این امر پیچیده است و حتی دانش آن هم هنوز در کشور ما پدید نیامده و زمینه‌های بروز فسادهای کلان بخصوص در حوزه اقتصادی در کشور ما وجود دارد؛ بنابراین لازم است قوانین ما و نظام حقوقی و دستمزدها اصلاح شود.
لزوم برخورد جدی با مفاسد اقتصادی خُرد
وی تأکید کرد: شرایط سیستم اداری ما به گونه‌ای است که افراد را تشویق می‌کند از مسیر صحیح منحرف شوند و فسادهایی همانند فساد بابک زنجانی یا امیرمنصور آریا رخ دهد اما از فسادهای بسیار جزئی هم که در جامعه رخ می‌دهد نباید گذشت و در واقع اگر بتوانیم از فسادهای ریز و کوچک جلوگیری کنیم طبعا مسیر برای اینکه افراد جرأت و جسارت این را پیدا کنند که بخواهند وارد اختلاس‌های میلیاردی شوند گرفته می‌شود.
عضوهیئت‌علمی دانشگاه امام صادق(ع) ادامه داد: بنابراین بنده معتقدم برای ممانعت از فسادهایی در این سطح در کشور باید جلوی فسادهای کوچک را بگیریم. متأسفانه فسادهای کوچک بسیار شیوع دارد و افراد هم احساس امنیت می‌کنند که اگر فسادشان کوچک باشد، کسی سراغ آنها نخواهد آمد و یا مورد بخشش قرار می‌گیرند اما باید به یاد داشته باشیم فسادهای کوچک زمینه‌ساز بروز فسادهای کلان هستد؛ لذا بنده معتقدم باید در سطح خُرد هم با مفاسد اقتصادی برخورد جدی صورت گیرد.
برخورد جدی ائمه(ع) با مفاسد اقتصادی
وی افزود: افراد متعددی وجود دارند که شاید در حد و اندازه بابک زنجانی یا امیرمنصور آریا مرتکب فساد اقتصادی نشده باشند اما فسادهای کوچک ـ که البته منظور از کوچک در مقایسه با این رقم‌های کلان است وگرنه این نوع فسادها هم در نوع خود هم قابل توجه هستند ـ به شدت شیوع دارد و مشاهده نمی‌کنیم در مواردی که قانون دور زده می‌شود و افرادی در دستگاه‌های دولتی از موقعیت سوءاستفاده می‌کنند با آنان برخورد جدی صورت گیرد.
ندری در پایان گفت: اگر این برخوردها هم صورت می‌گیرد در اندازه‌ای نیست که منجر به عبرتی برای دیگران شود و این مماشات ما در برخورد با افرادی که از اموال سوءاستفاده می‌کنند با روشی که ائمه(ع) و به طور خاص حضرت امیرالمؤمنین داشتند انطباق چندانی ندارد؛ چراکه برخورد آنان با مفاسد اقتصادی، بسیار جدی‌تر و سخت‌گیرانه‌تر از شرایطی بود که اکنون در کشور ما رخ می‌دهد.
مطالب مرتبط
