ایکنا گزارش می‌دهد؛
حق‌العمل‌کاری در پایان‌نامه‌ها برچیده می‌شود/ عمق‌بخشی به پژوهش‌ها
گروه دانشگاه: دانشگاه تهران طرحی در دست دارد تا سیستم پرداختی بر اساس داوری یا راهنمایی پایان‌نامه برچیده شود؛ اقدامی که به طور خاص در مورد رشته‌های قرآنی، حرکتی جهت محتوابخشی به پایان‌نامه‌ها محسوب می‌شود.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن (ایکنا)، دانشگاه تهران طرحی را در دست بررسی دارد که طبق آن تعداد پایان‌نامه‌هایی که یک استاد داوری یا راهنمایی می‌کند، برخلاف شیوه رایج کنونی دخلی در میزان دریافتی وی نخواهد داشت؛ البته این طرح هنوز در مرحله کارشناسی است و دانشگاه تهران را می‌توان پیشروترین دانشگاه در تصحیح این شیوه دانست.
هفته گذشته نیز متن نامه‌ای از استاد محمدرضا شفیعی كدكنی، عضو هیئت علمی دانشكده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران به محمود نیلی احمدآبادی، رئیس دانشگاه تهران و پاسخ ایشان رسانه‌ای شد. محتوای متفاوت این نامه، آن را متمایز و قابل توجه می‌ساخت.
در این یادداشت آمده بود: «همكار دانشمند بسیار عزیزم، جناب آقای دكتر نیلی، ریاست محترم دانشگاه تهران، بعد از سلام و آرزوی توفیقات هر چه بیشتر برای آن عزیز و همكاران شما، خواستم نكته‌ای را یادآور شوم كه توجه به آن از ضرورت‌های تعالی آموزش دانشگاهی است.
بنده به گواهی اسناد موجود، حدود پنج سال است كه حاضر نشده‌ام استاد راهنمای رساله دكتری یا فوق لیسانس باشم، زیرا از گرفتن پول در این ارتباط بسیار متنفرم. اكنون شنیده‌ام كه این راه و رسم به همت حضرت‌عالی و همكارانتان در شرف حذف شدن است. به شما تبریك می‌گویم و حاضرم سالی بیست رساله دكتری را مجّاناً قبول كنم. با احترام. محمدرضا شفیعی كدكنی».
بنا بر این گزارش، برای اطلاع از چگونگی اجرای این طرح در رشته‌های قرآنی دانشگاه تهران و اینکه آیا ممکن است میزان دریافتی اساتید بر اساس سیستم جدید بر حسب متفاوت بودن میزان تلاش‌ها، دچار اجحاف شود یا خیر، به سراغ محمود واعظی، معاون آموزش و تحصیلات تکمیلی دانشکده الهیات رفتیم.
تغییر در سیستم ارزیابی اساتید
واعظی در گفت‌وگو با ایکنا درباره این نظام اظهار کرد: اینگونه نیست که حق‌الزحمه اساتید برای راهنمایی و داوری به‌طور کل در نظر گرفته نشود، بلکه نظام آن عوض شده و سیستم آن تغییر کرده است. مثل اینکه یک بار چیزی را با گرم می‌سنجید و بار دیگر آن را حجمی می‌سنجید. دانشگاه تهران برای نظام ارزیابی کار اساتید طرح جدیدی دارد که هنوز اجرا نشده است.
وی عنوان کرد: این طرح هنوز در بحث کارشناسی است و جزئیات آن مشخص نیست. اجمالاً کارهایی شده اما هنوز نهایی نیست. نظم و قوانین جدیدی برای ارتقای اساتید در نظر گرفته‌اند و استاد می‌تواند بر اساس آن قوانینی که طراحی می‌شود سالانه امتیازات خود را کسب کند. روشی که در جمهوری اسلامی ایران برای پایان‌نامه‌ها مرسوم است هیچ جای دنیا نیست. مگر استاد راهنما در دنیا زحمت نمی‌کشد، حقوقشان را می‌گیرند، حقوق استاد مشخص است. اینکه برای هر پایان‌نامه‌ای به‌صورت مشخص بودجه جدایی هزینه شود هیچ جای دنیا مرسوم نیست؛ اما در ایران مرسوم است و جاافتاده و خیلی هم بد است، من هم با این وضعیت مخالف هستم، چرا که نظام علمی تبدیل به نظام تجاری می‌شود.
استاد دانشکده الهیات دانشگاه تهران اظهار کرد: قرار است با کمک استاد و دانشجو موضوعی بررسی شود، استاد هم حق‌الزحمه و ساعت حضورش را دارد. اینکه حق‌العمل‌کاری باشد بسیار بد است، حق‌العمل‌کاری یعنی این کار را تمام کن تا این مقدار دریافت کنی، هیچ جای دنیا چنین چیزی نیست، گاهی با 60 داور دفاع می‌کنند و چنین چیزی نیست. استاد حقوق خود را دریافت می‌کند و در مجموع امتیازات او محاسبه می‌شود.
واعظی بیان کرد: اینکه برای هر پایان‌نامه ارشد و دکتری مبلغی به استاد داده می‌شود را دانشگاه تهران به روش جدیدی تبدیل کرده و سیستم و روش جدیدی را راه‌اندازی کرده و در حال بحث‌های کارشناسی آن هستند؛ لذا از سیستم موجود خیلی نمی‌شود حمایت کرد. باید منتظر بود که طرح جدید نهایی شود، هنوز چیزی اعمال نشده است، آقای شفیعی کدکنی حرف درستی زده است، منتهی هنوز اجرایی نشده و در مسیر اجراست، بحث کارشناسی آن را آماده می‌کنند که انشاءالله در آینده ابلاغ و اجرا شود.
وی در رابطه با اینکه این نظام بر چه مبنایی است؟ گفت: اجمالاً این است که حق‌العمل‌کاری را برداشته است و در فضایی کلی و سیستماتیک، رشد سالانه ارتقا و ترفیع اساتید ملاحظه شده ولی در مورد جزئیات آن هنوز چیزی منتشر نشده است.
واعظی بیان کرد: در سیستم کنونی اجحاف وجود دارد، بعضی اساتید اصلاً کار نمی‌کنند و بعضی خیلی کار می‌کنند. این نحوه پرداختی خیلی جالب نیست، استاد باید کار علمی خود را انجام دهد، اینکه برای هر پایان‌نامه‌ای که بگیرد یا نگیرد تلرانس حقوق بالا و پایین برود، در دانشگاه‌های دیگر دنیا وجود ندارد. بررسی کنید اگر کار تطبیقی انجام شود خیلی قشنگ است. روشی که ما داریم حاشیه زیادی دارد. پول باید دریافت شود برای اینکه کار عمق پیدا کند نه اینکه کار تمام شود، ادبیات کار هم گاهی ادبیات غیر علمی است، همیشه اینطور نیست ولی کم آن هم زیاد است؛ لذا بحثی که دانشگاه تهران برای نوآوری در این عرصه دارد بحث جدی‌ای است انشاءالله که مفید باشد.
لیلا شرف
هفته گذشته نیز متن نامه‌ای از استاد محمدرضا شفیعی كدكنی، عضو هیئت علمی دانشكده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران به محمود نیلی احمدآبادی، رئیس دانشگاه تهران و پاسخ ایشان رسانه‌ای شد. محتوای متفاوت این نامه، آن را متمایز و قابل توجه می‌ساخت.
در این یادداشت آمده بود: «همكار دانشمند بسیار عزیزم، جناب آقای دكتر نیلی، ریاست محترم دانشگاه تهران، بعد از سلام و آرزوی توفیقات هر چه بیشتر برای آن عزیز و همكاران شما، خواستم نكته‌ای را یادآور شوم كه توجه به آن از ضرورت‌های تعالی آموزش دانشگاهی است.
بنده به گواهی اسناد موجود، حدود پنج سال است كه حاضر نشده‌ام استاد راهنمای رساله دكتری یا فوق لیسانس باشم، زیرا از گرفتن پول در این ارتباط بسیار متنفرم. اكنون شنیده‌ام كه این راه و رسم به همت حضرت‌عالی و همكارانتان در شرف حذف شدن است. به شما تبریك می‌گویم و حاضرم سالی بیست رساله دكتری را مجّاناً قبول كنم. با احترام. محمدرضا شفیعی كدكنی».
بنا بر این گزارش، برای اطلاع از چگونگی اجرای این طرح در رشته‌های قرآنی دانشگاه تهران و اینکه آیا ممکن است میزان دریافتی اساتید بر اساس سیستم جدید بر حسب متفاوت بودن میزان تلاش‌ها، دچار اجحاف شود یا خیر، به سراغ محمود واعظی، معاون آموزش و تحصیلات تکمیلی دانشکده الهیات رفتیم.
تغییر در سیستم ارزیابی اساتید
واعظی در گفت‌وگو با ایکنا درباره این نظام اظهار کرد: اینگونه نیست که حق‌الزحمه اساتید برای راهنمایی و داوری به‌طور کل در نظر گرفته نشود، بلکه نظام آن عوض شده و سیستم آن تغییر کرده است. مثل اینکه یک بار چیزی را با گرم می‌سنجید و بار دیگر آن را حجمی می‌سنجید. دانشگاه تهران برای نظام ارزیابی کار اساتید طرح جدیدی دارد که هنوز اجرا نشده است.
وی عنوان کرد: این طرح هنوز در بحث کارشناسی است و جزئیات آن مشخص نیست. اجمالاً کارهایی شده اما هنوز نهایی نیست. نظم و قوانین جدیدی برای ارتقای اساتید در نظر گرفته‌اند و استاد می‌تواند بر اساس آن قوانینی که طراحی می‌شود سالانه امتیازات خود را کسب کند. روشی که در جمهوری اسلامی ایران برای پایان‌نامه‌ها مرسوم است هیچ جای دنیا نیست. مگر استاد راهنما در دنیا زحمت نمی‌کشد، حقوقشان را می‌گیرند، حقوق استاد مشخص است. اینکه برای هر پایان‌نامه‌ای به‌صورت مشخص بودجه جدایی هزینه شود هیچ جای دنیا مرسوم نیست؛ اما در ایران مرسوم است و جاافتاده و خیلی هم بد است، من هم با این وضعیت مخالف هستم، چرا که نظام علمی تبدیل به نظام تجاری می‌شود.
استاد دانشکده الهیات دانشگاه تهران اظهار کرد: قرار است با کمک استاد و دانشجو موضوعی بررسی شود، استاد هم حق‌الزحمه و ساعت حضورش را دارد. اینکه حق‌العمل‌کاری باشد بسیار بد است، حق‌العمل‌کاری یعنی این کار را تمام کن تا این مقدار دریافت کنی، هیچ جای دنیا چنین چیزی نیست، گاهی با 60 داور دفاع می‌کنند و چنین چیزی نیست. استاد حقوق خود را دریافت می‌کند و در مجموع امتیازات او محاسبه می‌شود.
واعظی بیان کرد: اینکه برای هر پایان‌نامه ارشد و دکتری مبلغی به استاد داده می‌شود را دانشگاه تهران به روش جدیدی تبدیل کرده و سیستم و روش جدیدی را راه‌اندازی کرده و در حال بحث‌های کارشناسی آن هستند؛ لذا از سیستم موجود خیلی نمی‌شود حمایت کرد. باید منتظر بود که طرح جدید نهایی شود، هنوز چیزی اعمال نشده است، آقای شفیعی کدکنی حرف درستی زده است، منتهی هنوز اجرایی نشده و در مسیر اجراست، بحث کارشناسی آن را آماده می‌کنند که انشاءالله در آینده ابلاغ و اجرا شود.
وی در رابطه با اینکه این نظام بر چه مبنایی است؟ گفت: اجمالاً این است که حق‌العمل‌کاری را برداشته است و در فضایی کلی و سیستماتیک، رشد سالانه ارتقا و ترفیع اساتید ملاحظه شده ولی در مورد جزئیات آن هنوز چیزی منتشر نشده است.
واعظی بیان کرد: در سیستم کنونی اجحاف وجود دارد، بعضی اساتید اصلاً کار نمی‌کنند و بعضی خیلی کار می‌کنند. این نحوه پرداختی خیلی جالب نیست، استاد باید کار علمی خود را انجام دهد، اینکه برای هر پایان‌نامه‌ای که بگیرد یا نگیرد تلرانس حقوق بالا و پایین برود، در دانشگاه‌های دیگر دنیا وجود ندارد. بررسی کنید اگر کار تطبیقی انجام شود خیلی قشنگ است. روشی که ما داریم حاشیه زیادی دارد. پول باید دریافت شود برای اینکه کار عمق پیدا کند نه اینکه کار تمام شود، ادبیات کار هم گاهی ادبیات غیر علمی است، همیشه اینطور نیست ولی کم آن هم زیاد است؛ لذا بحثی که دانشگاه تهران برای نوآوری در این عرصه دارد بحث جدی‌ای است انشاءالله که مفید باشد.
لیلا شرف
