حکایت تکراری مظلومیت فرهنگ در خانه ملت
گروه سیاسی: در حالی لیست اولیه کمیسیون‌های تخصصی دهمین دوره مجلس شورای اسلامی منتشر شده که تنها چهار نماینده اولویت خود را حضور در کمیسیون فرهنگی تعیین کرده‌اند و به نظر می‌رسد با توجه به این «بی‌اهتمامی» نمی‌توان «ولنگاری» حوزه فرهنگ را سامان داد.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، لیست اولیه کمیسیون‌های تخصصی دهمین دوره مجلس شورای اسلامی روز گذشته اعلام شد و منتخبان ملت اولویت خود را از بین کمیسیون‌های 14 گانه اعلام کردند.
بر این اساس در کمیسیون‌های آموزش، تحقیقات و فناوری 24 نماینده، اجتماعی 22 نماینده، اقتصادی 29 نماینده، امنیت ملی و سیاست خارجی 38 نماینده، انرژی 28 نماینده، برنامه و بودجه و محاسبات 31 نماینده، بهداشت و درمان 17 نماینده، شوراها و امور داخلی کشور 3 نماینده، صنایع و معادن 33 نماینده، عمران 25 نماینده، فرهنگی 4 نماینده، قضائی و حقوقی 3 نماینده، کشاورزی 15 نماینده و اصل نود 7 نماینده داوطلب حضور شده‌اند.
به نظر می‌رسد با توجه به حساسیت موضوعات سیاسی به ویژه در حوزه سیاست خارجی و از سوی دیگر اولویت مباحث اقتصادی و ضرورت توجه به اقتصاد ومقاومتی منتخبان ملت ترجیح داده‌اند بیش از هر مسئله‌ای به کمیسیون‌های سیاسی و اقتصادی روی بیاورند.
رهبر معظم انقلاب نیز در طی این سال‌ها بر ضرورت توجه به مسائل اقتصادی تأکید‌های ویژه‌ای داشته‌اند به ویژه در دیدار اخیر اعضای هیئت‌رئیسه و نمایندگان مجلس دهم خطاب به مخاطبان ملت اظهار کردند: مسئله اقتصاد مسئله بسیار مهمّی است؛ باید ما مسئله اقتصاد کشور را حل کنیم. البتّه اجرا به عهده دولت است؛ دولت است که باید در میدان و وسط میدان کار کند، امّا شما در این زمینه می‌توانید خیلی کمک کنید.
با این حال رهبر معظم انقلاب پس از اشاره به موضوعات اقتصادی، کراراً و بلافاصله موضوع فرهنگی را مورد تأکید قرار داده‌اند. همانطور که سال 93 را به عنوان «اقتصاد و فرهنگ؛ عزم ملی و مدیریت جهادی» نامگذاری کردند.
معظم له در ابتدای سال جاری در جوار حرم مطهر رضوی نیز بر ضرورت توجه به مسائل فرهنگی به ویژه کمک به گروه‌های خودجوش فرهنگی تأکیداتی داشتند اما اوج نگرانی‌های رهبر معظم انقلاب در حوزه فرهنگی را می‌توان در اولین دیدار نمایندگان مجلس دهم با رهبر معظم انقلاب ملاحظه کرد. جایی که ایشان تصریح کردند: «... فرهنگ، در بلندمدّت، از اقتصاد خیلی مهم‌تر است؛ اقتصاد مسئله فوری و اولویّت کنونی ما است، [امّا] مسئله فرهنگ یک مسئله مستمرّی است و بسیار مهم است؛ حتّی در قضیّه اقتصاد هم مهم است. برادران عزیز، خواهران عزیز! در مسئله فرهنگ، بنده احساس یک ولنگاری می‌کنم؛ در دستگاه‌های فرهنگی - اعم از دستگاه‌های دولتی و غیر دولتی - یک نوع ولنگاری و بی‌اهتمامی در امر فرهنگ وجود دارد؛ چه در تولیدِ کالایِ فرهنگیِ مفید که کوتاهی می‌کنیم، چه در جلوگیری از تولید کالای فرهنگی مضر که کوتاهی می‌کنیم».
هرچند این ولنگاری و بی‌اهتمامی از سوی دستگاه‌ها، سازمان‌ها و نهادهای فرهنگی دولتی و یا غیر دولتی صورت گرفته اما نباید این مسئله را فراموش کرد که عدم قوام مسائل فرهنگی در مجلس به ویژه حوزه نظارت امری است که طی سال‌های گذشته مورد انتقاد کارشناسان، صاحب‌نظران و رسانه‌های جمعی بوده است. با این حال نباید فراموش کرد که حوزه فرهنگ حوزه گسترده‌ای است که ارتباط آن با سایر حوزه‌ها نیز دلیلی بر اهتمام ویژه مسئولان اجرایی و تقنینی می‌شود.
حضور 12 نماینده در کمیسیون فرهنگی مجلس نهم آن را به یکی از کم‌نماینده‌ترین کمیسیون‌ها تبدیل کرده بود با این حال این کمیسیون تلاش کرد در حد توان خود مصوبات خوبی را در این حوزه به ویژه در فصل بودجه داشته باشد. هر چند همانطور که گفته شد، این مقدار با توجه به گستردگی حوزه فرهنگی نتوانست انتظارها را برآورده کند.
پرونده مجلس نهم و کمیسیون فرهنگی در این دوره به پایان رسید و امید می‌رفت با توجه به تکثر تخصص منتخبان ملت در دوره دهم، سهم کمیسیون فرهنگی در اولویت نمایندگان بیش از کمیسیون نهم باشد اما انتشار لیست اولیه عضویت نمایندگان در کمیسیون‌های تخصصی نشان می‌داد تنها چهار نفر از نمایندگان به مباحث فرهنگی گرایش داشته‌اند. از این بین سه نفر از آنها بازماندگان کمیسیون فرهنگی مجلس نهم هستند و یکی از آنها جزو کسانی است که برای اولین بار به خانه ملت راه یافته‌اند.
البته از میان 12 عضو کمیسیون فرهنگی مجلس نهم، چهار نفر در مجلس دهم نیز حضور دارند که علی مطهری، منتخب مردم تهران و نائب‌رئیس دوم مجلس شورای اسلامی ترجیح داده، راهی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی بشود.
احمد سالک، رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس نهم، نصرالله پژمان‌فر و جمشید جعفر پور، اعضای کمیسیون فرهنگی مجلس نهم و نیز احمد مازنی، منتخب مردم تهران در مجلس دهم، افرادی هستند که اولویت خود را حضور در کمیسیون فرهنگی انتخاب کرده‌اند.
اگر انتخاب اولویت نمایندگان برای حضور در کمیسیون‌های تخصصی مجلس نمونه‌ای از دغدغه‌مندی نمایندگان به حوزه‌های مختلف باشد، سهم فرهنگ کم‌ترین جایگاه را در میان اولویت‌های نمایندگان و مجلس خواهد داشت. البته بر اساس قانون آیین‌نامه داخلی مجلس مصوب 20 اسفندماه سال 91، تعداد اعضای کمیسیون‌های تخصصی حداقل ۱۹ و حداکثر ۲۳ نفر است و قطعاً شمار نمایندگان این کمیسیون و دیگر کمیسیون‌ها که با اقبال کمتری روبرو شده‌اند، بیش از اینها خواهد بود اما اینکه کمیسیون فرهنگی در نگاه اول جزو دغدغه‌های منتخبان ملت نبوده خود جای تأمل دارد و به نظر می‌رسد حضور انتصابی آنها در کمیسیون فرهنگی در کیفیت کار کمیسیون تأثیرگذار خواهد بود.
باید بر این مسئله توجه داشت که خروج امور فرهنگی از ولنگاری و اهتمام ویژه به این حوزه نیاز به حضور پرقدرت کمیسیون فرهنگی در میدان دارد؛ چرا که از یک سو با حمایت از مباحث فرهنگی و تصویب قوانین مورد نیاز و از سوی دیگر نظارت دقیق بر مصوبات مجلس و عملکرد دستگاه‌ها و نهادهای مربوط به می‌توان امور فرهنگی کشور را سامان بخشید.
در روزهای آتی ترکیب کمیسیون‌های تخصصی مجلس شورای اسلامی مشخص خواهد شد و باید دید چگونه کمیسیون فرهنگی از محرومیت و مظلومیت خارج خواهد شد؟!
بر این اساس در کمیسیون‌های آموزش، تحقیقات و فناوری 24 نماینده، اجتماعی 22 نماینده، اقتصادی 29 نماینده، امنیت ملی و سیاست خارجی 38 نماینده، انرژی 28 نماینده، برنامه و بودجه و محاسبات 31 نماینده، بهداشت و درمان 17 نماینده، شوراها و امور داخلی کشور 3 نماینده، صنایع و معادن 33 نماینده، عمران 25 نماینده، فرهنگی 4 نماینده، قضائی و حقوقی 3 نماینده، کشاورزی 15 نماینده و اصل نود 7 نماینده داوطلب حضور شده‌اند.
به نظر می‌رسد با توجه به حساسیت موضوعات سیاسی به ویژه در حوزه سیاست خارجی و از سوی دیگر اولویت مباحث اقتصادی و ضرورت توجه به اقتصاد ومقاومتی منتخبان ملت ترجیح داده‌اند بیش از هر مسئله‌ای به کمیسیون‌های سیاسی و اقتصادی روی بیاورند.
رهبر معظم انقلاب نیز در طی این سال‌ها بر ضرورت توجه به مسائل اقتصادی تأکید‌های ویژه‌ای داشته‌اند به ویژه در دیدار اخیر اعضای هیئت‌رئیسه و نمایندگان مجلس دهم خطاب به مخاطبان ملت اظهار کردند: مسئله اقتصاد مسئله بسیار مهمّی است؛ باید ما مسئله اقتصاد کشور را حل کنیم. البتّه اجرا به عهده دولت است؛ دولت است که باید در میدان و وسط میدان کار کند، امّا شما در این زمینه می‌توانید خیلی کمک کنید.
با این حال رهبر معظم انقلاب پس از اشاره به موضوعات اقتصادی، کراراً و بلافاصله موضوع فرهنگی را مورد تأکید قرار داده‌اند. همانطور که سال 93 را به عنوان «اقتصاد و فرهنگ؛ عزم ملی و مدیریت جهادی» نامگذاری کردند.
معظم له در ابتدای سال جاری در جوار حرم مطهر رضوی نیز بر ضرورت توجه به مسائل فرهنگی به ویژه کمک به گروه‌های خودجوش فرهنگی تأکیداتی داشتند اما اوج نگرانی‌های رهبر معظم انقلاب در حوزه فرهنگی را می‌توان در اولین دیدار نمایندگان مجلس دهم با رهبر معظم انقلاب ملاحظه کرد. جایی که ایشان تصریح کردند: «... فرهنگ، در بلندمدّت، از اقتصاد خیلی مهم‌تر است؛ اقتصاد مسئله فوری و اولویّت کنونی ما است، [امّا] مسئله فرهنگ یک مسئله مستمرّی است و بسیار مهم است؛ حتّی در قضیّه اقتصاد هم مهم است. برادران عزیز، خواهران عزیز! در مسئله فرهنگ، بنده احساس یک ولنگاری می‌کنم؛ در دستگاه‌های فرهنگی - اعم از دستگاه‌های دولتی و غیر دولتی - یک نوع ولنگاری و بی‌اهتمامی در امر فرهنگ وجود دارد؛ چه در تولیدِ کالایِ فرهنگیِ مفید که کوتاهی می‌کنیم، چه در جلوگیری از تولید کالای فرهنگی مضر که کوتاهی می‌کنیم».
هرچند این ولنگاری و بی‌اهتمامی از سوی دستگاه‌ها، سازمان‌ها و نهادهای فرهنگی دولتی و یا غیر دولتی صورت گرفته اما نباید این مسئله را فراموش کرد که عدم قوام مسائل فرهنگی در مجلس به ویژه حوزه نظارت امری است که طی سال‌های گذشته مورد انتقاد کارشناسان، صاحب‌نظران و رسانه‌های جمعی بوده است. با این حال نباید فراموش کرد که حوزه فرهنگ حوزه گسترده‌ای است که ارتباط آن با سایر حوزه‌ها نیز دلیلی بر اهتمام ویژه مسئولان اجرایی و تقنینی می‌شود.
حضور 12 نماینده در کمیسیون فرهنگی مجلس نهم آن را به یکی از کم‌نماینده‌ترین کمیسیون‌ها تبدیل کرده بود با این حال این کمیسیون تلاش کرد در حد توان خود مصوبات خوبی را در این حوزه به ویژه در فصل بودجه داشته باشد. هر چند همانطور که گفته شد، این مقدار با توجه به گستردگی حوزه فرهنگی نتوانست انتظارها را برآورده کند.
پرونده مجلس نهم و کمیسیون فرهنگی در این دوره به پایان رسید و امید می‌رفت با توجه به تکثر تخصص منتخبان ملت در دوره دهم، سهم کمیسیون فرهنگی در اولویت نمایندگان بیش از کمیسیون نهم باشد اما انتشار لیست اولیه عضویت نمایندگان در کمیسیون‌های تخصصی نشان می‌داد تنها چهار نفر از نمایندگان به مباحث فرهنگی گرایش داشته‌اند. از این بین سه نفر از آنها بازماندگان کمیسیون فرهنگی مجلس نهم هستند و یکی از آنها جزو کسانی است که برای اولین بار به خانه ملت راه یافته‌اند.
البته از میان 12 عضو کمیسیون فرهنگی مجلس نهم، چهار نفر در مجلس دهم نیز حضور دارند که علی مطهری، منتخب مردم تهران و نائب‌رئیس دوم مجلس شورای اسلامی ترجیح داده، راهی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی بشود.
احمد سالک، رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس نهم، نصرالله پژمان‌فر و جمشید جعفر پور، اعضای کمیسیون فرهنگی مجلس نهم و نیز احمد مازنی، منتخب مردم تهران در مجلس دهم، افرادی هستند که اولویت خود را حضور در کمیسیون فرهنگی انتخاب کرده‌اند.
اگر انتخاب اولویت نمایندگان برای حضور در کمیسیون‌های تخصصی مجلس نمونه‌ای از دغدغه‌مندی نمایندگان به حوزه‌های مختلف باشد، سهم فرهنگ کم‌ترین جایگاه را در میان اولویت‌های نمایندگان و مجلس خواهد داشت. البته بر اساس قانون آیین‌نامه داخلی مجلس مصوب 20 اسفندماه سال 91، تعداد اعضای کمیسیون‌های تخصصی حداقل ۱۹ و حداکثر ۲۳ نفر است و قطعاً شمار نمایندگان این کمیسیون و دیگر کمیسیون‌ها که با اقبال کمتری روبرو شده‌اند، بیش از اینها خواهد بود اما اینکه کمیسیون فرهنگی در نگاه اول جزو دغدغه‌های منتخبان ملت نبوده خود جای تأمل دارد و به نظر می‌رسد حضور انتصابی آنها در کمیسیون فرهنگی در کیفیت کار کمیسیون تأثیرگذار خواهد بود.
باید بر این مسئله توجه داشت که خروج امور فرهنگی از ولنگاری و اهتمام ویژه به این حوزه نیاز به حضور پرقدرت کمیسیون فرهنگی در میدان دارد؛ چرا که از یک سو با حمایت از مباحث فرهنگی و تصویب قوانین مورد نیاز و از سوی دیگر نظارت دقیق بر مصوبات مجلس و عملکرد دستگاه‌ها و نهادهای مربوط به می‌توان امور فرهنگی کشور را سامان بخشید.
در روزهای آتی ترکیب کمیسیون‌های تخصصی مجلس شورای اسلامی مشخص خواهد شد و باید دید چگونه کمیسیون فرهنگی از محرومیت و مظلومیت خارج خواهد شد؟!
