در مجلس نهم، نمایندگان برای اصلاح این
قانون، کارگروهی شامل عدهای فقیه و اقتصاددان تشکیل داده و بعد از حدود دو سال
تلاش، طرحی را برای این زمینه آماده کردند اما در نهایت به تصویب مجلس نهم نرسید و
به
مجلس دهم موکول شد.
همچنین در هفتههای اخیر متن لایحه بانک
مرکزی برای اصلاح قانون عملیات بانکی بدون ربا نیز منتشر شد تا به گفته مسئولان
بانک مرکزی مبنای اصلاح نظام بانکی قرار گیرد اما هنوز سرنوشت این طرح و لایحه
نامشخص است و بنابراین نمیتوان به صورت قاطعانه در مورد آینده بانکداری اسلامی در
ایران اظهارنظر کرد.
در روزهای اخیر، بیستو هفتمین همایش «بانکداری اسلامی» در سالن اجلاس سران کشورهای اسلامی برگزار شد و ولیالله سیف، رئیسکل بانک مرکزی، در مراسم افتتاحیه این همایش بر ادامه تلاشها برای محقق ساختن کامل بانکداری اسلامی در کشور تأکید کرد.
سیف عنوان کرد: «کوششهای صورت گرفته در جهت اجرای قانون عملیات بانکی بدون ربا گرچه برکات و ثمرات خوبی در پی داشته اما نبود یک راهبرد بلندمدت در سطح کلان برای همسو کردن فعالیتها موجب شده تا از توانمندیها و ظرفیت خود به اندازه کافی استفاده نکنیم. اکنون نوبت آن رسیده تا پا فراتر گذاریم و با همسوسازی و متمرکز کردن کوششها، بانکداری اسلامی را در سطحی بالاتر، مبتنی بر یک راهبرد بلندمدت و در تراز جهانی محقق سازیم»
رئیس کل بانک مرکزی همچنین با اشاره به اهمیت آموزش و پژوهش در حوزه بانکداری اسلامی از تهیه سند راهبردی بانکداری اسلامی توسط پژوهشکده پولی و بانکی خبر داد و گفت: در این خصوص «سند راهبردی بانكداری اسلامی در نظام بانکی ایران» به سفارش و حمایت بانك مركزی و با كمك صاحبنظران حوزه و دانشگاه و نظام بانكی در پژوهشكده پولی و بانکی در حال نهایی شدن است و پس از نهایی شدن ابلاغ خواهد شد.
سند راهبردی بانکداری اسلامی به زودی تقدیم بانک مرکزی میشود
برای بررسی بیشتر این موضوع، با علی دیواندری، رئیس پژوهشکده پولی و بانکی بانک مرکزی، گفتوگویی انجام دادیم که وی در پاسخ به این سؤال ایکنا که سند راهبردی بانکداری اسلامی که دکتر سیف اعلام کرد در پژوهشکده پولی و بانکی در حال تدوین است در چه مرحلهای قرار دارد؟ اظهار کرد: این سند در مراحل نهایی است و انشاءالله به زودی تقدیم بانک مرکزی میشود و گمان میکنم تا کمتر از یک ماه آینده این اقدام صورت گیرد.
وی در پاسخ به این پرسش که لایحهای که بانک مرکزی آماده کرده است را تا چه اندازه در تحقق بانکداری اسلامی در کشور مؤثر میدانید؟ عنوان کرد: اصول و چارچوب اصلی کار در آنجا فراهم شده و جایگاه مهمترین بحث که شورای فقهی بود، در بانک مرکزی مشخص شده است و بقیه موارد به برنامهریزیها و تهیه استانداردها مربوط است که در قانون به آن اشاره نمیشود.
علاقهمندی بانک مرکزی به رعایت نظارت شرعی
رئیس پژوهشکده پول و بانکی بانک مرکزی ادامه داد: قانون مربوط به کلیات و چارچوبهای کلی است و بقیه مباحث به سازوکارهای داخلی بانک مرکزی و نظارتهایی که بانک مرکزی باید انجام دهد مربوط است.
وی خاطرنشان کرد: جناب آقای دکتر سیف، در بیستو هفتمین همایش«بانکداری اسلامی» بر دغدغه بانک مرکزی در مورد نظارت شرعی تأکید داشت و همچنین بیان کرد که بانک مرکزی علاقهمند است به تعهدات خود در زمینه بانکداری اسلامی و بالا بردن سطح نظارتهای حرفهای عمل کرده و نظام بانکداری منبطق بر شریعت برقرار باشد و امیدواریم این آرزو که همگی علاقهمند به تحقق آن هستند، محقق شود.
استفاده از دیدگاه فقها و کارشناسان در آمادهسازی سند راهبردی بانکداری اسلامی
دیواندری یادآور شد: این طرح از طرف بانک مرکزی به پژوهشکده پولی و بانکی سفارش داده شد و پژوهشکده هم برای آمادهسازی سند راهبردی بانکداری اسلامی، هم از فقها و هم اساتید دانشگاه و کارشناسان خبره نظام بانکی استفاده کرده است.
رئیس پژوهشکده پولی و بانکی بانک مرکزی در پایان اظهار کرد: همچنین برای آماده سازی این سند، دیدگاههای بانک مرکزی اخذ شده و اکنون پیشنویس اولیه طرح آماده است و انشاءالله با گرفتن برخی نظرات دیگر، آماده شده و تقدیم بانک مرکزی میشود.
گفتوگو از اکبر ابراهیمی