عضو کمیسیون اقتصادی مجلس:
مجلس در تصویب قانون عملیات بانکی بدون ربا مصمم است/ نظام بانکی؛ مرکز ثقل تحقق اقتصاد مقاومتی
گروه اقتصاد: انارکی محمدی اظهار کرد: یکی از برنامه‌های کمیسیون اقتصادی مجلس این است که موضوع بانکداری اسلامی را به جایی برساند تا گامی به جلو در زمینه بانکداری اسلامی در کشور برداشته شود و در این مسیر مجلس و نمایندگان مصمم هستند.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، سه دهه پس از اجرای قانون عملیات بانکی بدون ربا، انتقادات به عملکرد شرعی نظام بانکی همچنان ادامه دارد و به همین دلیل، دولت و مجلس دست به کار شده و طرح و لایحه خود برای اصلاح نظام بانکی در راستای حرکت به سمت بانکداری اسلامی را آماده کردند. نکته دیگر این است که در هفته‌های اخیر، متن لایحه بانک مرکزی برای اصلاح قانون عملیات بانکی بدون ربا منتشر شد تا به گفته مسئولان بانک مرکزی مبنای اصلاح نظام بانکی قرار گیرد اما هنوز سرنوشت این طرح و لایحه نامشخص است و بنابراین نمی‌توان به صورت قاطعانه در مورد آینده بانکداری اسلامی در ایران اظهارنظر کرد.
قطعا در نظام بانکی ایران و در اجرای دقیق ضوابط شرعی، مشکلاتی وجود دارد که موجبات اعتراض برخی از مردم و مراجع محترم تقلید را فراهم کرده و لازم است این مشکلات با همت مسئولان و اولویت قرار گرفتن در قوانین و مقررات برطرف شوند. همچنین باید اشاره کرد که روز ۱۲مهرماه، کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی، کلیات طرح اصلاح قانون عملیات بانکی بدون ربا را به تصویب رساند و به دولت ۴۵ روز فرصت داد تا لایحه خود در این زمینه را ارائه دهد.
برای بررسی بیشتر وضعیت بانکداری اسلامی در کشور، طرح و لوایح اصلاح قانون عملیات بانکداری بدون ربا، وضعیت فعالیت بانکهای خارجی در کشور و همچنین نقش نظام بانکی در تحقق اقتصاد مقاومتی، با احمد انارکی محمدی، نماینده رفسنجان و انار و عضو کمیسیون اقتصادی مجلس گفت‌وگویی انجام داده‌ایم که متن این مصاحبه در ادامه می‌آید:
ابتدا بفرمائید ارزیابی شما از وضعیت سه دهه اجرای قانون عملیات بانکی بدون ربا در کشور چیست و آیا اهداف ما در زمینه بانکداری اسلامی محقق شده است؟
ابتدا باید عرض کنم، با توجه به اینکه ما کشوری اسلامی هستیم، توقعمان از بانک‌ها هم اجرای بانکداری اسلامی است اما تاکنون نتوانسته‌ایم این امر را محقق کنیم و به همین دلیل، امروزه بانکداری بدون ربا، یکی از دغدغه‌های علما و مراجع و همچنین از مطالبات مردم است.
بسیاری از بزرگان و مردم، پول خود را به غیر از نهادها و مؤسسات قرض‌الحسنه در جای دیگری سرمایه‌گذاری نمی‌کنند. در گذشته هم برخی از مردم، به غیر از بانک تعاون اسلامی در هیچ مؤسسه مالی سرمایه‌گذاری نمی‌کردند که این امر نشان‌دهنده دغدغه‌های شرعی آنان است.
یکی از نکات مهمی که باید بدان توجه کرد، این است که بانک، نهادی دولتی است و دولت هم متعلق به جمهوری اسلامی ایران است اما متأسفانه تاکنون قانون جامعی برای تحقق بانکداری اسلامی در کشور نداشته‌ایم.
به همین دلیل بود که مجلس به سراغ اصلاح قانون عملیات بانکی بدون ربا رفت؟
به هر حال، سه دهه از این وضعیت و اجرای قانون عملیات بانکی بدون ربا گذشت و نهادهایی همانند بانک مرکزی، شورای پول و اعتبار سایر نهادهای متولی، در پی این مسئله بودند که لایحه‌ای برای اصلاح نظام بانکی ارائه دهند. در مجلس هم کمیسیون اقتصادی دست به‌کار شد و اخیرا هم به دولت 45 روز مهلت داده‌ایم تا لایحه خود را ارائه دهد.
اکنون نمایندگان محترم و اعضای کمیسیون اقتصادی، طرحی با عنوان بانکداری اسلامی در دست بررسی دارند که اگر قرار باشد دولت لایحه‌ای برای اصلاح نظام بانکی و حرکت به سوی بانکداری اسلامی ارائه دهد، قطعا لایحه دولت را پایه کار قرار خواهیم داد.
لایحه‌های دولت، قوی‌تر و کارشناسی شده است اما دولت باید دست به‌کار شود؛ چراکه قبلا هم با دولت، بسیار رایزنی شده و مهلت‌های دیگری هم داده شده اما دولت اقدامی انجام نداده است بنابراین منتظر هستیم دولت، لایحه اصلاح قانون عملیات بانکی بدون ربا را ارائه دهد.
البته دولت، پیش‌نویس لایحه را ارائه داده است و نمایندگان محترم مشغول بررسی آن هستند اما امیدواریم دولت هرچه زودتر لایحه را ارائه دهد تا مبنای کار قرار گیرد.
پس شما معتقدید بانکداری اسلامی در کشور ما، با وجود همه تلاش‌های صورت گرفته در وضعیت مناسبی نیست. آیا این اقداماتی که به آن اشاره کردید، زمینه حرکت به سوی بانکداری اسلامی در کشور را فراهم خواهد کرد؟
قطعا انتظار از نظام بانکداری اسلامی این است که نظارت مردم و دغدغه مراجع در چنین سیستمی محقق شود و حتما باید به این سمت حرکت کنیم اما این امر نیازمند همکاری نظام بانکی است.
باید بانکداری اسلامی در کشور ایجاد شود؛ چراکه اساس فعالیت در این کشور، فعالیت در چارچوب اصول نظام جمهوری اسلامی است و رهبر معظم انقلاب هم چنین مطالباتی را دارند.
بنده معتقدم اگر مجلس محکم بایستد که قطعا هم چنین است و یکی از برنامه‌های کمیسیون اقتصادی هم این است که موضوع بانکداری اسلامی را به جایی برساند، گامی به جلو در زمینه بانکداری اسلامی در کشور برداشته خواهد شد.
البته همانگونه که اشاره کردم، بانک‌ها باید در این قضیه ورود کرده و حمایت‌های لازم را انجام دهند و همچنین باید مشکلات نظام بانکی هم مورد توجه قرار گرفته و در لایحه دولت مورد کارشناسی قرار گیرد تا انشاء‌الله با تصویب لایحه دولت شاهد حرکتی جدی در زمینه بانکداری اسلامی در کشور باشیم.
سؤال بعدی در مورد فعالیت بانکهای خارجی در کشور است. یکی از مباحث مطرح در دوران پسابرجام، فعالیت بانکهای خارجی در کشور است. ابتدا بفرمائید فعالیت بانکهای خارجی در کشور را تا چه اندازه دارای اهمیت می‌دانید؟
قطعا این امر دارای آثار مثبت فراوانی است و از جمله با تسهیل مبادلات ارزی، درهای نظام بانکی کشور به روی جهان، باز شده و فعالیت رقابتی ایجاد خواهد شد.
اگر خواهان تحقق خواسته‌های رهبر معظم انقلاب در زمینه اقتصاد مقاومتی و درونزا و برون‌نگر بودن اقتصاد مقاومتی هستیم، یکی از راهکارهای تحقق این امر، به نظام بانکی بر‌می‌گردد اما تاکنون نتوانسته‌ایم، چه در زمینه واردات و چه در زمینه صادرات، از نظام بانکی به خوبی استفاده کنیم.
قطعا با ورود بانکهای خارجی که البته بعد از برجام، ورود آنها شروع شده و اکنون برخی بانکهای کوچک در کشور وارد شده‌اند، شاهد اتفاقات مثبتی در عرصه اقتصادی خواهیم بود اما به نظرم لازم است که بانکهای بزرگ هم وارد شده و به فعالیت بپردازند.
سیستم بانکی دارای یک زبان بین‌المللی است و اگر خواهان حضور بانکهای بزرگ بین‌المللی در کشور هستیم، باید حمایت‌های لازم در این زمینه صورت گیرد و اعتمادسازی انجام شود.
آیا این بانکهای خارجی باید در کشور ما در چارچوب بانکداری اسلامی به فعالیت بپردازند؟
به هر حال، ما کشوری اسلامی هستیم و خودمان این را باور داریم بنابراین باید به جای اینکه به برخی مغرضان اجازه دهیم، اتهاماتی همانند حمایت از تروریسم را به ما وارد کنند، خود ما میدان را در اختیار گرفته و نشان دهیم که قوانین اسلامی را به نحو احسن اجرایی می‌کنیم.
باید دانست که تحریم‌ها، فشار اقتصادی زیادی وارد کرده و نبود تکنولوژی روز، مخصوصا در زمینه کشاورزی، آسیب‌های زیادی به بار آورده است؛ بنابراین باید روابط اقتصادی بین‌المللی ایجاد شود اما قرار نیست دیگران برای ما تصمیم بگیرند.
بنابراین نبودن ارتباط در تمام مسائل، قطعا مشکل‌ساز است و یکی از این عرصه‌ها هم نظام بانکی است. بانکهای خارجی قطعا باید اصول داخلی را هم رعایت کنند؛ هرچند که کارمزدی که بابت تسهیلات دریافت می‌کنند بسیار کمتر از بانکهای داخلی است.
متأسفانه در موضوع سودهای بانکی، بانک در سود شریک می‌شود اما هنگام زیان، خود را کنار می‌کشد؛ بنابراین بنده معتقدم بانکهای خارجی، طرح‌های توجیهی را خواهند پذیرفت و مشکلاتشان کمتر از بانکهای داخلی خواهد بود و چالشی هم در زمینه فعالیت آنان در کشور ایجاد نخواهد شد.
با این اوصاف، اگر بانکهای خارجی در کشور فعالیت کرده و تسهیلات مناسبی ارائه دهند، بانکهای داخلی در عرصه رقابت از میدان بیرون خواهند شد. به نظر شما آیا خود بانکهای داخلی، بزرگترین مانع حضور بانکهای خارجی در کشور نیستند؟
به هر حال وقتی قرار است رقابتی ایجاد شود، هر بانکی سعی خواهد کرد بهترین و مناسب‌ترین تسهیلات را ارئه دهد اما بانک مرکزی هم ابزارهایی دارد که اجازه ندهد بانکهای خارجی به راحتی، بانکهای ما را از میدان بیرون کنند.
چنین اقداماتی در نهایت زیر نظر بانک مرکزی انجام می‌شود و اکنون هم خط‌های ارزی با کارمزد اندک راه‌اندازی شده است؛ بنابراین با کنترلی که بانک مرکزی دارد، با رقابتی که ایجاد خواد شد، بانکهای داخلی هم به سمت ارائه تسهیلات مناسب‌تر حرکت خواهند کرد.
وقتی پول ما وارد کشور نمی‌شود یا با هزینه وارد می‌شود باید زمینه برای همکاری‌های بانکی بین‌المللی فراهم شود تا مجبور نشویم، بساری از محصولات خود را به خارج از کشور برده و با برند خارجی به فروش برسانیم و به همین دلیل نیازمند همکاری‌های بانکی بین‌المللی هستیم.
شما سخنگوی کمیته اقتصاد مقاومتی هم هستید، به عنوان سؤال پایانی بفرمائید که نقش نظام بانکی را تا چه اندازه در تحقق اقتصاد مقاومتی مؤثر می‌دانید؟
امروزه موضوع اقتصاد مقاومتی، همانگونه که مقام معظم رهبری فرمودند، یکی از راهکارهای برون‌رفت از مشکلات اقتصادی است و غیر از این راهی نداریم. همچنین باید دانست که اقتصاد مقاومتی به معنای اقتصاد ریاضتی نیست بلکه به معنای استفاده بهینه از امکانات است.
در اقتصاد مقاومتی، از امکانات، نیروی انسانی، وقت و... استفاده بهینه صورت می‌گیرد. اکنون در نظام بانکی، یک بوروکراسی پیچیده ایجاد شده و همچنین بانک‌ها با کمبود منابع روبرو هستند بنابراین برای دریافت تسهیلات، آنقدر هزینه‌‌ها بالا می‌رود که افراد توان فعالیت تولیدی ندارند.
چاره اصلی تحقق اقتصاد مقاومتی در اختیار بانک‌هاست و اگر نظام بانکی بتواند از تولید داخلی حمایت کرده و تسهیلات لازم را به موقع و به صورت ارزان ارائه دهد که سرمایه‌گذار بتواند به فعالیت تولیدی بپردازد، گامی اساسی در زمینه تحقق اقتصاد مقاومتی برداشته شده است.
اکنون بسیاری از سرمایه‌گذاران خوب منتظر همکاری نظام بانکی و ارائه تسهیلات مناسب هستند و برنامه‌های مناسبی هم برای تولید و اشتغال وجود دارد اما قطعا با روند کنونی فعالیت نظام بانکی نمی‌توان امیدوار بود اما بانک‌ها می‌توانند نقش خود در تحقق اقتصاد مقاومتی را ایفا کنند و به نظرم نقشی اصلی را بانک‌ها بر عهده دارند.
امروزه یکی از مشکلاتی که با آن روبرو هستیم در مورد عملکرد نظام بانکی است که البته بانک‌ها به دلیل برخی مشکلات داخلی تاکنون نتوانسته‌اند سرمایه‌گذاران را جذب کنند؛ بنابراین اگر می‌خواهیم در عرصه اقتصاد مقاومتی، شاهد اقدامات مناسبی باشیم اساس کار در اختیار بانک‌هاست.
گفت‌وگو از اکبر ابراهیمی
قطعا در نظام بانکی ایران و در اجرای دقیق ضوابط شرعی، مشکلاتی وجود دارد که موجبات اعتراض برخی از مردم و مراجع محترم تقلید را فراهم کرده و لازم است این مشکلات با همت مسئولان و اولویت قرار گرفتن در قوانین و مقررات برطرف شوند. همچنین باید اشاره کرد که روز ۱۲مهرماه، کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی، کلیات طرح اصلاح قانون عملیات بانکی بدون ربا را به تصویب رساند و به دولت ۴۵ روز فرصت داد تا لایحه خود در این زمینه را ارائه دهد.
ابتدا بفرمائید ارزیابی شما از وضعیت سه دهه اجرای قانون عملیات بانکی بدون ربا در کشور چیست و آیا اهداف ما در زمینه بانکداری اسلامی محقق شده است؟
ابتدا باید عرض کنم، با توجه به اینکه ما کشوری اسلامی هستیم، توقعمان از بانک‌ها هم اجرای بانکداری اسلامی است اما تاکنون نتوانسته‌ایم این امر را محقق کنیم و به همین دلیل، امروزه بانکداری بدون ربا، یکی از دغدغه‌های علما و مراجع و همچنین از مطالبات مردم است.
بسیاری از بزرگان و مردم، پول خود را به غیر از نهادها و مؤسسات قرض‌الحسنه در جای دیگری سرمایه‌گذاری نمی‌کنند. در گذشته هم برخی از مردم، به غیر از بانک تعاون اسلامی در هیچ مؤسسه مالی سرمایه‌گذاری نمی‌کردند که این امر نشان‌دهنده دغدغه‌های شرعی آنان است.
یکی از نکات مهمی که باید بدان توجه کرد، این است که بانک، نهادی دولتی است و دولت هم متعلق به جمهوری اسلامی ایران است اما متأسفانه تاکنون قانون جامعی برای تحقق بانکداری اسلامی در کشور نداشته‌ایم.
به همین دلیل بود که مجلس به سراغ اصلاح قانون عملیات بانکی بدون ربا رفت؟
به هر حال، سه دهه از این وضعیت و اجرای قانون عملیات بانکی بدون ربا گذشت و نهادهایی همانند بانک مرکزی، شورای پول و اعتبار سایر نهادهای متولی، در پی این مسئله بودند که لایحه‌ای برای اصلاح نظام بانکی ارائه دهند. در مجلس هم کمیسیون اقتصادی دست به‌کار شد و اخیرا هم به دولت 45 روز مهلت داده‌ایم تا لایحه خود را ارائه دهد.
اکنون نمایندگان محترم و اعضای کمیسیون اقتصادی، طرحی با عنوان بانکداری اسلامی در دست بررسی دارند که اگر قرار باشد دولت لایحه‌ای برای اصلاح نظام بانکی و حرکت به سوی بانکداری اسلامی ارائه دهد، قطعا لایحه دولت را پایه کار قرار خواهیم داد.
لایحه‌های دولت، قوی‌تر و کارشناسی شده است اما دولت باید دست به‌کار شود؛ چراکه قبلا هم با دولت، بسیار رایزنی شده و مهلت‌های دیگری هم داده شده اما دولت اقدامی انجام نداده است بنابراین منتظر هستیم دولت، لایحه اصلاح قانون عملیات بانکی بدون ربا را ارائه دهد.
البته دولت، پیش‌نویس لایحه را ارائه داده است و نمایندگان محترم مشغول بررسی آن هستند اما امیدواریم دولت هرچه زودتر لایحه را ارائه دهد تا مبنای کار قرار گیرد.
پس شما معتقدید بانکداری اسلامی در کشور ما، با وجود همه تلاش‌های صورت گرفته در وضعیت مناسبی نیست. آیا این اقداماتی که به آن اشاره کردید، زمینه حرکت به سوی بانکداری اسلامی در کشور را فراهم خواهد کرد؟
قطعا انتظار از نظام بانکداری اسلامی این است که نظارت مردم و دغدغه مراجع در چنین سیستمی محقق شود و حتما باید به این سمت حرکت کنیم اما این امر نیازمند همکاری نظام بانکی است.
باید بانکداری اسلامی در کشور ایجاد شود؛ چراکه اساس فعالیت در این کشور، فعالیت در چارچوب اصول نظام جمهوری اسلامی است و رهبر معظم انقلاب هم چنین مطالباتی را دارند.
بنده معتقدم اگر مجلس محکم بایستد که قطعا هم چنین است و یکی از برنامه‌های کمیسیون اقتصادی هم این است که موضوع بانکداری اسلامی را به جایی برساند، گامی به جلو در زمینه بانکداری اسلامی در کشور برداشته خواهد شد.
سؤال بعدی در مورد فعالیت بانکهای خارجی در کشور است. یکی از مباحث مطرح در دوران پسابرجام، فعالیت بانکهای خارجی در کشور است. ابتدا بفرمائید فعالیت بانکهای خارجی در کشور را تا چه اندازه دارای اهمیت می‌دانید؟
قطعا این امر دارای آثار مثبت فراوانی است و از جمله با تسهیل مبادلات ارزی، درهای نظام بانکی کشور به روی جهان، باز شده و فعالیت رقابتی ایجاد خواهد شد.
اگر خواهان تحقق خواسته‌های رهبر معظم انقلاب در زمینه اقتصاد مقاومتی و درونزا و برون‌نگر بودن اقتصاد مقاومتی هستیم، یکی از راهکارهای تحقق این امر، به نظام بانکی بر‌می‌گردد اما تاکنون نتوانسته‌ایم، چه در زمینه واردات و چه در زمینه صادرات، از نظام بانکی به خوبی استفاده کنیم.
قطعا با ورود بانکهای خارجی که البته بعد از برجام، ورود آنها شروع شده و اکنون برخی بانکهای کوچک در کشور وارد شده‌اند، شاهد اتفاقات مثبتی در عرصه اقتصادی خواهیم بود اما به نظرم لازم است که بانکهای بزرگ هم وارد شده و به فعالیت بپردازند.
سیستم بانکی دارای یک زبان بین‌المللی است و اگر خواهان حضور بانکهای بزرگ بین‌المللی در کشور هستیم، باید حمایت‌های لازم در این زمینه صورت گیرد و اعتمادسازی انجام شود.
آیا این بانکهای خارجی باید در کشور ما در چارچوب بانکداری اسلامی به فعالیت بپردازند؟
به هر حال، ما کشوری اسلامی هستیم و خودمان این را باور داریم بنابراین باید به جای اینکه به برخی مغرضان اجازه دهیم، اتهاماتی همانند حمایت از تروریسم را به ما وارد کنند، خود ما میدان را در اختیار گرفته و نشان دهیم که قوانین اسلامی را به نحو احسن اجرایی می‌کنیم.
باید دانست که تحریم‌ها، فشار اقتصادی زیادی وارد کرده و نبود تکنولوژی روز، مخصوصا در زمینه کشاورزی، آسیب‌های زیادی به بار آورده است؛ بنابراین باید روابط اقتصادی بین‌المللی ایجاد شود اما قرار نیست دیگران برای ما تصمیم بگیرند.
بنابراین نبودن ارتباط در تمام مسائل، قطعا مشکل‌ساز است و یکی از این عرصه‌ها هم نظام بانکی است. بانکهای خارجی قطعا باید اصول داخلی را هم رعایت کنند؛ هرچند که کارمزدی که بابت تسهیلات دریافت می‌کنند بسیار کمتر از بانکهای داخلی است.
متأسفانه در موضوع سودهای بانکی، بانک در سود شریک می‌شود اما هنگام زیان، خود را کنار می‌کشد؛ بنابراین بنده معتقدم بانکهای خارجی، طرح‌های توجیهی را خواهند پذیرفت و مشکلاتشان کمتر از بانکهای داخلی خواهد بود و چالشی هم در زمینه فعالیت آنان در کشور ایجاد نخواهد شد.
به هر حال وقتی قرار است رقابتی ایجاد شود، هر بانکی سعی خواهد کرد بهترین و مناسب‌ترین تسهیلات را ارئه دهد اما بانک مرکزی هم ابزارهایی دارد که اجازه ندهد بانکهای خارجی به راحتی، بانکهای ما را از میدان بیرون کنند.
چنین اقداماتی در نهایت زیر نظر بانک مرکزی انجام می‌شود و اکنون هم خط‌های ارزی با کارمزد اندک راه‌اندازی شده است؛ بنابراین با کنترلی که بانک مرکزی دارد، با رقابتی که ایجاد خواد شد، بانکهای داخلی هم به سمت ارائه تسهیلات مناسب‌تر حرکت خواهند کرد.
وقتی پول ما وارد کشور نمی‌شود یا با هزینه وارد می‌شود باید زمینه برای همکاری‌های بانکی بین‌المللی فراهم شود تا مجبور نشویم، بساری از محصولات خود را به خارج از کشور برده و با برند خارجی به فروش برسانیم و به همین دلیل نیازمند همکاری‌های بانکی بین‌المللی هستیم.
شما سخنگوی کمیته اقتصاد مقاومتی هم هستید، به عنوان سؤال پایانی بفرمائید که نقش نظام بانکی را تا چه اندازه در تحقق اقتصاد مقاومتی مؤثر می‌دانید؟
امروزه موضوع اقتصاد مقاومتی، همانگونه که مقام معظم رهبری فرمودند، یکی از راهکارهای برون‌رفت از مشکلات اقتصادی است و غیر از این راهی نداریم. همچنین باید دانست که اقتصاد مقاومتی به معنای اقتصاد ریاضتی نیست بلکه به معنای استفاده بهینه از امکانات است.
در اقتصاد مقاومتی، از امکانات، نیروی انسانی، وقت و... استفاده بهینه صورت می‌گیرد. اکنون در نظام بانکی، یک بوروکراسی پیچیده ایجاد شده و همچنین بانک‌ها با کمبود منابع روبرو هستند بنابراین برای دریافت تسهیلات، آنقدر هزینه‌‌ها بالا می‌رود که افراد توان فعالیت تولیدی ندارند.
چاره اصلی تحقق اقتصاد مقاومتی در اختیار بانک‌هاست و اگر نظام بانکی بتواند از تولید داخلی حمایت کرده و تسهیلات لازم را به موقع و به صورت ارزان ارائه دهد که سرمایه‌گذار بتواند به فعالیت تولیدی بپردازد، گامی اساسی در زمینه تحقق اقتصاد مقاومتی برداشته شده است.
اکنون بسیاری از سرمایه‌گذاران خوب منتظر همکاری نظام بانکی و ارائه تسهیلات مناسب هستند و برنامه‌های مناسبی هم برای تولید و اشتغال وجود دارد اما قطعا با روند کنونی فعالیت نظام بانکی نمی‌توان امیدوار بود اما بانک‌ها می‌توانند نقش خود در تحقق اقتصاد مقاومتی را ایفا کنند و به نظرم نقشی اصلی را بانک‌ها بر عهده دارند.
امروزه یکی از مشکلاتی که با آن روبرو هستیم در مورد عملکرد نظام بانکی است که البته بانک‌ها به دلیل برخی مشکلات داخلی تاکنون نتوانسته‌اند سرمایه‌گذاران را جذب کنند؛ بنابراین اگر می‌خواهیم در عرصه اقتصاد مقاومتی، شاهد اقدامات مناسبی باشیم اساس کار در اختیار بانک‌هاست.
گفت‌وگو از اکبر ابراهیمی
