ایمان از منظر فخررازی و علامه طباطبایی کتاب می‌شود
گروه حوزه‌های علمیه: نویسنده کتاب «ایمان از منظر دو مفسر؛ فخر رازی و علامه طباطبایی(ره)» گفت: این کتاب در حال ویرایش نهایی است و در آینده نزدیک روانه بازار خواهد شد.
حجت‌الاسلام و المسلمین عباس الهی، عضو هیئت علمی مجتمع آموزش عالی امام خمینی(ره) جامعة المصطفی(ص) در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) گفت: گواهی تاییدیه این کتاب اخذ شده است و ارزیابان مربوطه نیز نظرات خود را مطرح کرده‌اند.
وی ادامه داد: نظرات ارزیابان کتاب مذکور در مجموعه، اعمال شده و آماده چاپ است و با حمایت مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) چاپ خواهد شد.
الهی بیان کرد: این کتاب در 250 صفحه در قطع رقعی، و در چهار فصل به بررسی تفاوت میان دیدگاه‌های علامه طباطبایی(ره) و فخرزاری به عنوان مفسر و متکلم بزرگ اهل سنت خواهد پرداخت.
وی با بیان اینکه فخررازی علاوه بر توانمندی در عرصه تفسیر در کلام نیز صاحب‌نظر در میان مفسران و متکلمان اهل سنت است عنوان کرد: یکی از دلایل انتخاب دیدگاه این مفسر و بررسی تطبیقی با علامه طباطبایی(ره) به دلیل همین صبغه تفسیری و کلامی او است.
عضو هیئت علمی جامعه المصطفی(ص) با اشاره به چرایی ورود به این بحث و پرداختن به آن اظهار کرد: ایمان از مباحث مهم، کلیدی و مرز ممیزه میان مسلمان و کافر است و بود و نبود آن مرزی به بلندی کفر و ایمان و سلسله مراتب شخصیتی از منظر معارف دینی را ترسیم می کند لذا ارایه تعریف مشخص و دقیق از آن براساس نصوص دینی ضروری است و باید به روشنی تبیین و تعریف شود.
الهی، با بیان اینکه رویکرد وی در تالیف این اثر، تفسیری، کلامی تطبیقی است و دیدگاه‌های کلامی این دو مفسر نیز بحث شده است بیان کرد: در این کتاب مفاهیم ایمان و اسلام و اختلاف دیدگاه میان علامه طباطبایی به عنوان یکی از بزرگترین مفسران شیعه و فخررازی به عنوان یکی از برجسته‌ترین مفسران اهل سنت به بحث و بررسی گذاشته شده است و تلاش ما بر این بوده که طلاب و محققان بتوانند به خوبی از آن بهره ببرند.
عضو هیئت علمی جامعه المصطفی(ص) با بیان اینکه فعلا برنامه‌ای برای تدریس این اثر به عنوان واحد درسی وجود ندارد عنوان کرد: این کتاب به مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) پیشنهاد شد و مسئولان این مرکز نیز قبول کردند لذا از دو سال قبل فعالیت علمی بر روی این اثر را آغاز کردم.
این مدرس و محقق حوزه با بیان اینکه تفسیر المیزان گنجینه‌ای عظیم از ذخایر گرانقدر معنوی و معارف دینی است اظهار کرد: من پیش از این نیز در مقوله‌های مختلفی از جمله همین بحث ایمان براساس تفسیر المیزان کار کرده و دیدگاه این مفسر را در قالب مقالاتی بررسی کرده بودم به همین دلیل هم به تدوین این اثر رو آوردم.
عضو هیئت علمی جامعة المصطفی(ص) با بیان اینکه چیستی مفهوم ایمان در این کتاب مورد بحث قرار گرفته همچنین ازدیاد و یا کاهش ایمان افراد اظهار کرد: علامه طباطبایی قائل به ازدیاد و کاهش ایمان در افراد متناسب با اعمال و رفتار و پایبندی آنان به اعتقاداتشان است ولی فخررازی در این مسئله با علامه اختلاف‌نظرهایی دارد.
الهی عنوان کرد: فخر رازی معتقد است که ایمان اعتقاد قلبی و درونی و تصدیق است ولی آن را از دایره عمل و اجرا بیرون می‌‌آورد ولی ایمان از دیدگاه فخر رازی به معنای تصدیق قلبی و باوری استوار و مبتنی بر دلیل، تصدیق پیامبر با تمام آنچه که آورده و اقرار زبانی است.
وی تاکید کرد: علامه طباطبایی افزون بر اعتقاد باطنی، التزام به آثار عملی ایمان را از نشانه‌های ایمان دانسته است، برخلاف فخر رازی که صرف تصدیق قلبی را در مؤمن بودن شخص کافی می‌داند، البته فخر رازی در تبیین دیدگاه خویش درباره معنای اسلام و ایمان و پیوند میان آنها دچار ناسازگاری‌هایی شده است که بر اساس آن گاهی نسبت میان اسلام و ایمان را تساوی و گاهی تباین می‌داند.
الهی عنوان کرد: وی همچنین از یک منظر نسبت میان مسلمان و مؤمن را عموم و خصوص مطلق و از نگاه دیگر تساوی دانسته است در حالی که علامه طباطبایی(ره) معتقد است که اعتقاد همراه با پذیرش احکام دینی و عمل به آنها مصداق ایمان است و صرف اعتقاد سبب ایمان انسان نمی‌شود.
الهی با تاکید بر اینکه فخررازی صرف تصدیق را مصداق مومن بودن یک فرد بر شمرده است تصریح کرد: ایمان از مباحث مهم، محوری و ریشه‌ای برای هر انسانی است و ابتدا باید این قضیه حل شود تا بتوانیم موضوعات مرتبط دیگر را حل کنیم.
این محقق و مدرس حوزه علمیه با بیان اینکه علامه طباطبایی برای اسلام چهار مرتبه قائل است و به همین تعداد نیز ایمان را دارای مراتب می‌داند ادامه داد: علامه معتقد است که حیات مادی و معنوی انسان دارای درجات و مراتبی است و وظیفه صاحب هر مرتبه، ارتقای مرتبه خود به کمک صاحبان مرتبه بالاتر و لطف و مراقبت نسبت به صاحب مرتبه پایین‌تر است تا وی نیز به مدارج بالاتر نائل شود.
الهی با بیان اینکه براساس این دیدگاه، مسلمانان در فهم حقایق دینی و تحقق آن حقایق، مراتب و درجاتی دارند بیان کرد: ولی ایمان از دیدگاه فخر رازی به معنای تصدیق قلبی و باوری استوار و مبتنی بر دلیل و تصدیق پیامبر با تمام آنچه که آورده و اقرار زبانی است.
الهی با اشاره به کتابی از خود با موضوع «علوم قرآنی در تفسیر المیزان» که در سال 92 چاپ شده و در جشنواره شیخ طوسی نیز رتبه آورد اظهار کرد: این اثر در سال 92 توسط انتشارات زائر چاپ شد و من چون مدتی است که روی المیزان کار علمی می‌کنم وارد این مقوله نیز شدم و مباحث نو و تازه‌ای آموختم که همه محققان را هم به بهره‌گیری بیشتر از المیزان دعوت می‌کنم.
