ناتوانی علوم تجربی از شناساندن تمام زوایای آفرینش

به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن (ایکنا)، سیدمجتبی حسینی، از کارشناسنان حوزه مطالعات اسلامی، در هشتمین شب از مراسم سوگواری دهه اول ماه محرم به تبیین عبارت «اجسادکم فی الاجساد» در زیارت جامعه کبیره پرداخت.

وی سخنان خود را با انتقاد از ناتوانی علوم تجربی در معرفی عظمت جهان آغاز کرد و گفت: سخن در این زمینه بسیار است. وقتی در این باره تحلیلی حرف می‌زنیم این برای یکسری پرسش‌های دیگر راه‌گشاست و یک عالم مطلب را می‌توان در این فضا پیدا کرد. ما در دنیای امروز، تقریبا از بعد از رنسانس همه چیز را با برنامه مادی می‌سنجیم. فضا یک فضای کاملا آزمایشگاهی و علوم تجربی است. هم به  science  و هم به knowledge علم می‌گوییم. بعد از رنسانس، سردمدار علوم، علم تجربی بود و ساینس تبدیل به یک مکتب شد. تأثیر این مکتب بر روی فرهنگ دینی افراد پدیدار شد. لذا اگر می‌خواستند یک مسئله دینی را ثابت کنند با علوم تجربی ثابت می‌کردند چراکه هم برای خودشان و هم مخاطبان پذیرفته شده بود.

وی افزود: علوم تجربی خیلی مسائل را جواب می‌داد و قدرت عظیمی پیدا کرد. علوم تجربی باعث شد چیزهایی را راحت بفهمیم و منتقل کنیم؛ اما یک اشتباهی به تفکرات ما راه یافت و آن این که ما با علوم تجربی برای کسب شناخت یک قالب درست کردیم، اما این فِرِیم کوچک‌تر از واقعیت بود. ما نیز هرچه بیرون از این فریم بود را نپذیرفتیم. برخی فکر کردند همه آفرینش همین است که در فریم علوم تجربی است. ما همه چیز را در این فریم کوچک دیدیم و خیلی چیزها که در آن نمی‌گنجید را ندیدیم. این باعث شد بخش بزرگی از جهان از دید ما پنهان باشد و نسبت به آن غفلت کنیم. 

کارشناس مطالعات اسلامی اضافه کرد: در زیارت جامعه کبیره یعنی زیارتی که با ائمه 12گانه انجام می‌دهیم وقتی در برابر ایشان می‌گوییم «اجسادکم فی الاجساد» آیا یک مطلب معمولی را به ایشان متذکر می‌شویم که بدن‌های شما داخل در بدن‌های سایر مردم است؟! ما از منظر درون‌دینی می‌خواهیم بحث کنیم که قابلیت جسم‌های ما فقط این نیست. در جلسه گذشته مثال‌های قرآنی را گفتم. این مسائل برای رده‌های معرفتی بالاتری است که می‌خواهند از اشراف بالاتری به قضیه نگاه کنند و از افق بالاتری به جهان بنگرند. در قضیه حضرت ابراهیم(ع) گفتیم که آتش، زنجیر را آب کرد اما بدن ابراهیم(ع) سالم ماند. آیا این بدن همان جسدی است که ما می‌شناسیم؟

وی یادآور شد: در قضیه ذبح اسماعیل(ع) وقتی حضرت ابراهیم چاقو را بر گلوی اسماعیل گذاشت، طبق قانون فشار باید چاقو گلوی اسماعیل را می‌برید. در آنجا چه چیزی عوض شد؟ چرا چاقو نبرید؟ آیا قانون فشار عوض شد؟ می‌گویند وقتی ابراهیم(ع) چاقو را پرتاب کرد سنگ شکاف برداشت؛ پس مشکل از چاقو نبود. می‌گویند وقتی ابراهیم(ع) به چاقو گفت چرا نمی‌بری، خطاب کرد «الخلیل یأمرنی والجلیل ینهنی». آنهایی که در فضای درون‌دینی بحث می‌کنند باید به یک چیزی اعتقاد داشته باشند تا سایر مسائل را پی بگیرند. این سخنان دارد ما را به دنیای دیگری وارد می‌کند. ما در دنیای بزرگ‌تری هستیم اما خودمان را در فریم کوچکی محصور کرده‌ایم. 

حسینی تصریح کرد: برخی سؤال می‌کنند آیا معراج پیامبر(ص) جسمانی بود یا خیر؟ خیلی‌ها اعتقاد دارند معراج حضرت روحانی بوده است.

می‌گویند مگر می‌شود کسی به آسمان برود؟ بگذریم از اینکه ممکن است منظور از آسمان این فلکی که ما می‌بینیم نباشد. مشکل ما سر این است که جسم را همین جسم می‌دانیم. در دعای ندبه نوشته است «عرجت بروحه» در حالی که در برخی نسخ نوشته است «عرجه به». «عرجت بروحه» اعتقاد ما نیست. قرآن می‌فرماید: «سُبْحَانَ الَّذِي أَسْرَى بِعَبْدِهِ (سوره 17 آیه 1).» برخی می‌گویند در روایات معراجیه گفته شده جسد پیامبر(ص) در زمان معراج مفقود نشد بلکه جسم حضرت سرجایش بود. اولا کسی آنجا حضور نداشت؛ ثانیا ما یک بحث بزرگ‌تری داریم به نام انتشار جسد یا انتشار جسم. ما یک کلمه شنیده‌ایم که «إِنَّمَا أَنَا بَشَرٌ مِثْلُكُمْ؛ من هم مثل شما بشرى هستم».

 وی در ادامه اظهار کرد: ما اول دنیا را کوچک کردیم، بعد خواستیم دین را در این دنیای کوچک توجیه کنیم. این اشتباه مطلق است که دنیا را کوچک کنیم بعد بخواهیم همه حرف‌های دین را در این دنیا ثابت کنیم و جایگاه ائمه(ع) را در آن کشف کنیم. ما برای دنیای بزرگتری هستیم آن دنیا دنیای نفسانیت نیست. «اجسادکم فی الاجساد» شما را به جسدهای اهل بیت(ع) نزدیک می‌کند. روزی پیامبر(ص) را دیدند که خیلی  مشعوف است. حضرت فرمودند: دیشب جعفر و حمزه را خواب دیدم از ایشان سوال کردم در آن دنیا چه چیزی به درد می‌خورد؟ قالا الصلاه وحب علی بن ابی طالب. ما سر دعوایی که دانشمندان غربی با مذهب تحریف شده قرون وسطا داشتند خودمان را در یک فریم کوچک محصور کرده‌ایم. وقتی بحث «اجسادکم فی الاجساد» می‌کنیم داریم وارد دنیای بزرگتری می‌شویم.