غالب کشورهای اسلامی برداشت صحیحی از مفهوم همگرایی ندارند

احمد شوهانی؛ کارشناس مسائل بین‌الملل و عضو سابق کمیسیون امنیت ملی مجلس در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) درباره ضرورت توسعه دیپلماسی پارلمانی و افزایش همگرایی میان کشورهای اسلامی به منظور حل مشکلات درونی جهان اسلام گفت: قاعدتاً برای ایجاد انسجام و وحدت، راهکارهای زیادی است که یکی از آن‌ها تقویت دیپلماسی پارلمانی است. چون پارلمان‌ها از دو بعد قابلیت تأثیرگذاری دارند که یکی به واسطه ارتباط آن‌ها با مردم است و می‌توانند بر روی افکار عمومی اثرگذار باشند و دوم این‌که پارلمان‌ها سهم به‌سزایی در قدرت دارند و بدین سبب روی دولت و حوزه قدرت تأثیرگذار هستند و می‌توانند به دولت‌ها خط دهند و مسیر درست را پیش‌روی آن‌ها گذارند و اگر دولت‌ها تمکین کنند، بسیاری از مشکلات جهان اسلام حل و فصل خواهند شد.
وی در ادامه با بیان این مطلب که بسیاری از مشکلات امروز دنیای اسلام از بیرون به‌ویژه از جانب قدرت‌های غالب دیکته می‌شوند، تصریح کرد: این قدرت‌ها، همیشه به دنبال ایجاد اختلاف و انشقاق میان حکومت‌های اسلامی و نه میان ملت‌های مسلمان هستند و اینکه من حساب حکومت‌ها را از ملت‌ها جدا می‌کنم به این خاطر است که ملت‌های مسلمان قلب‌هایشان به یکدیگر نزدیک است و این حکومت‌ها هستند که با هم اختلاف دارند.

پی‌ریزی روابط سیاسی بر مبنای اهداف مشترک
شوهانی با مهم دانستن پی‌ریزی روابط سیاسی بر مبنای اهداف مشترک، افزود: برای رفع اختلافات موجود دینای اسلام باید نهادهای تصمیم‌گیرنده درون کشورها به گونه‌ای عمل کنند که بر نقاط قوت تأکید داشته باشند و اصل را در روابط سیاسی بر مبنای اهداف و تأمین منافع مشترک بگذارند. تجربه نشان داده که هرگاه دولت‌های اسلامی بر موارد حساسیت‌زا تأکید کرده‌اند، به خودی خود منشأ بحران شده‌اند.

تحقق همگرایی با الگوبرداری از تجربیات موفق جهانی
کارشناس مسائل بین‌الملل، اتحادیه اروپا را نمونه موفقی از همگرایی میان حکومت‌هایی دانست که سال‌ها با یکدیگر جنگ و نزاع داشته‌اند و در تکمیل این موضوع گفت: کشورهای اسلامی می‌توانند برای همگرایی به تجربیات موفق حاصله در سایر نقاط جهان رجوع کنند. مثلاً کشورهای اروپای غربی پس از گذراندن دو جنگ جهانی سرانجام به این نتیجه رسیدند که باید همکاری و تأکید بر منافع مشترک، جایگزین رقابت‌های مخرب و ویران‌کننده شوند که نتیجه آن شکل‌گیری اتحادیه اروپا است. نهایتاً همگرایی باعث شد تا کشورهای عضو، مرزهای خود را از میان بردارند و هر دولتی ناامنی داخلی در سطوح سیاسی و اقتصادی عضو دیگر را به مثابه ناامنی داخلی خود تلقی کند و برای رفع بحران به وجود آمده در پارلمان‌هایشان قانون تصویب می‌کنند و افکار عمومی را با خود همراه می‌سازند.

کشورهای اسلامی درک صحیحی از مفهوم همگرایی ندارند
وی در ادامه با اشاره به ضعف همگرایی در میان اکثر حکومت‌های اسلامی، افزود: متأسفانه اکثر دولت‌ها و پارلمان‌های کشورهای اسلامی فهم صحیحی از همگرایی ندارند؛ زیرا از منظر آن‌ها همگرایی به معنی تقویت منابع قدرت و یا به استخدام درآوردن آن‌ها برای تحکیم جاه‌طلبی‌هایشان می‌باشد و تا زمانی‌که این باور ادامه یابد، نمی‌توانیم انتظار اتحاد عمیق میان جوامع اسلامی را داشته باشیم.

به مسائل ایدئولوژیک نباید ورود کرد
کارشناس مسائل بین‌الملل در پایان گفت: امروز مشکلات محیط زیست، تروریسم و سلطه کشورهای قدرتمند بر جهان اسلام، می‌تواند آغازگر همکاری‌های مشترک میان کشورها اسلامی باشند اما متأسفانه ترجیح برخی از این کشورها بر این است که بر مسائل جزئی و ایدئولوژیک ورود پیدا کنند که خود این مسائل منشأ اختلاف است. به نظر من بخش عمده‌ای از اختلافات با رایزنی‌ میان پارلمان‌های اسلامی و دولت‌ها قابل حل است.