غلامرضا نورمحمدی، معاون پژوهشی مركز تحقيقات طب اسلامی امام صادق(ع) حوزه علميه قم در گفتوگو با خبرگزاری بینالمللی قرآن(ایکنا) در پاسخ به این سؤال که آیا طب اسلامی پاسخی برای مقابله با آلودگی هوا و کاهش تأثیرات این آلودگی بر افراد دارد؟ گفت: پاسخ قرآن مشخص است. قرآن میفرماید: «ظَهَرَ الْفَسَادُ فِي الْبَرِّ وَالْبَحْرِ بِمَا كَسَبَتْ أَيْدِي النَّاسِ لِيُذِيقَهُمْ بَعْضَ الَّذِي عَمِلُوا لَعَلَّهُمْ يَرْجِعُونَ؛ به سبب آنچه دستهاى مردم فراهم آورده فساد در خشكى و دريا نمودار شده است تا [سزاى] بعضى از آنچه را كه كردهاند به آنان بچشاند باشد كه بازگردند» (آیه 41 سوره روم). هر گونه آلودگی به واسطه رفتاری است که انسانها دارند.
وی با اشاره به اینکه بخشی از آلودگی به دلیل تغییر و به هم خوردن اکوسیستم است، گفت: البته سایر جنبههای این مسئله هم باید مورد بررسی قرار گیرد از جمله جنبههای امنیتی آن. ما در دنیا بحث بیوتروریسم را داریم؛ دانش میتواند ابزاری برای استفاده قدرتها به صورت ترور مخفی دشمنانشان مورد استفاده قرار گیرد.
نورمحمدی با ابراز تأسف از اینکه چندین سال است بحث آلودگی هوا وجود دارد اما هیچ ریشهیابی و علتشناسی نشده است، گفت: وزارت کشور مسائل را ارتباط میدهد به سوخت ناسالمی که وجود دارد، وزارت نفت هم سوخت خود را استاندارد اعلام میکند و یک ناهماهنگی بین دستگاههای اجرایی وجود دارد.
به جای پیشگیری صورت مسئله را پاک میکنیم
وی مسئله دیگری که در خصوص آلودگی هوا باید به آن پرداخته شود را پیشگیری عنوان کرد و گفت: باید بررسی شود چه مقدار امکان پیشگیری است و آیا این پیشگیری را انجام میدهیم؟ ما به جای اینکه علت را ریشهیابی کنیم در حال پاک کردن صورت مسئله هستیم. آنچه که در اسلام مطرح است ریشهیابی مشکلات هست. این مسئله باید از جنبههای مختلف پیشگیرانه، امنیتی، اجتماعی، روانی و ... بررسی شود. در زمینه عملکرد مسئولان در خصوص آلودگی هوا باید سه واژه مطرح شود: یا نمیدانند، یا نمیتوانند یا نمیخواهند. در دانستن، توانستن و خواستن مشکل داریم.
مدير گروه فقه پزشكي و طب اسلامي مركز تاريخ طب، طب اسلامي و مكمل دانشگاه علوم پزشکي ايران ادامه داد: مسئولان در بحث دانشی بسیاری از جنبهها را نمیدانند، در بخش اراده جمعی و اجتماعی بسیاری از دستگاهها نمیخواهند عمل کنند و در جنبه اجرایی بسیاری از دستگاهها نمیتوانند و مجموعه این مثلث مشکلساز شده است. البته مسئله تغییر اکوسیستم هم هست که موجب شده امسال نه در ایران که در کل جهان زمستان گرمی داشته باشیم، اما کارگروههایی که در زمینه رفع آلودگی هوا تشکیل میشود هم خروجی رفع علتی نداشته و بیشتر خروجی تساهل و تسامح با مسئله را دارند و صورت مسئله را پاک میکنند.
نورمحمدی در پاسخ به این سؤال که مردم عادی برای کاهش اثرات آلودگی به صورت شخصی چه کاری میتوانند بکنند؟ گفت: اگر بخواهیم به این موضوع به صورت فردی نگاه کنیم و توصیه فردی به افراد داشته باشیم، باید گفت که توصیههای فردی نمیتواند صددرصد کارساز باشد. اگر توصیه کنیم مردم مواد مختلفی که مقداری آلودگی را میزداید مصرف کنند باز هم با تولید آلودگی یک چرخه و سیکل معیوب را خواهیم داشت و مرتب باید مردم مواد خاصی مصرف کنند و مرتب آلودگی تولید شود و اثرات مصرف مواد خوراکی را از بین ببرد.
هنگام آلودگی هوا شیر و آویشن بخوریم اما ...
وی در پایان تصریح کرد: در اسلام درمان را بر روی علائم نمیبریم بلکه بر روی علتها میبریم یعنی درمان اسلامی، علت درمانی است نه علائم درمانی. اکنون بسیاری انتظار دارند توصیههایی به صورت اورژانسی برای درمان علامتها مطرح کنیم اما اگر راهکارهایی را مطرح کنیم باز اصل قضیه تحتالاشعاع قرار میگیرد. اکنون مصرف شیر و آویشن میتواند آلودگی وارد شده به بدن را کاهش دهد اما هر نوع دمنوش گیاهی که بخواهیم مصرف کنیم تا زمانی که آلودگی وجود دارد علت را برطرف نکردهایم و نباید انتظار داشته باشیم که با برطرف نکردن علت و مصرف دمنوش ایمن و سالم باقی بمانیم.