از فتوا به باطل بودن «بیت کوین» تا خدشه به اعتبار روایات نوروزی

به گزارش ایکنا؛ در هفته‌ای که گذشت شاهد برگزاری رویدادها و نشست‌های علمی مختلفی در حوزه علمیه و پژوهشگاه‌‌ها بودیم که در ادامه اهم آن‌ها از نظر می‌گذرد:
دروس تفسیر و خارج فقه علما و مراجع
آیت‌الله جوادی‌آملی: ثروت نشانه تکریم خدا به انسان نیست
آیت‌الله جوادی آملی، ۲۰ اسفندماه در جلسه تفسیر خود در مسجد اعظم قم با بیان اینکه پیامبر معجزات زیادی از جمله همزمان با تولد خویش داشته است، گفت: گرچه سقوط کنگره مدائن و خشک شدن دریاچه ساوه علامت است، ولی هیچ‌کدام نه سندی مانند سند قرآن دارند و نه عظمتی مانند آن دارند؛ یک آیت جهانی در آسمان و زمین اتفاق افتاده است.
این مرجع تقلید در ادامه گفت: خداوند کسانی را که مبتلا به فقر و مبتلا به ثروت هستند، مورد آزمایش قرار می‌دهد؛ چه کسانی که در بستر بیماری هستند و چه کسانی که سالم در خانه هستند، هر دو مبتلا به سلامتی و بیماری هستند و نه بیماری و فقر اهانت و نه سلامتی و ثروت، تکریم است.
نشست‌های علمی
پاسخگویی قرآن کریم به نیاز‌های معنوی عصر حاضر
حجت‌الاسلام والمسلمین محمدکرمی، یکشنبه، ۱۹ اسفندماه، در نشست علمی «پاسخگویی قرآن کریم به نیاز‌های معنوی عصر حاضر» در مرکز آموزش زبان و معارف اسلامی المصطفی (ص) اظهار کرد: آیات و روایات متعددی درباره خاتمیت پیامبر خاتم (ص) و دین مبین اسلام وجود دارد و در طول دوران اندیشمندان اسلامی و غیر اسلامی پیرامون این موضوع مهم سخن گفته‌اند.
وی به بیان نظرات اندیشمندان غیرمسلمان درباره اسلام و قرآن کریم پرداخت و گفت: «ولتر»، یکی از فیلسوفان غربی، که از مخالفان سرسخت اسلام و قرآن به شمار می‌آمد، پس از عمری مطالعه درباره اسلام اعتراف کرد: در آیین محمد (ص)، یک خدا را سه خدا نمی‌دانند. دینی که محمد (ص) آورد، از مسیحیت برتر است. خدایا، کاش همه ملت‌های اروپایی مسلمانان را سرمشق خود قرار می‌دادند. «برنارد شاو»، یکی دیگر از اندیشمندان غربی نیز، می‌گوید: همیشه به دین محمد (ص)، به واسطه خاصیت زنده بودن عجیبش احترام گذاشته‌ام.
حجت‌الاسلام مهریزی: روایات مرتبط با نوروز قابل استناد نیستند
حجت‌الاسلام والمسلمین مهدی مهریزی، عضو هیئت علمی مؤسسه دارالحدیث، شامگاه شنبه، ۱۸ اسفندماه، در نشست علمی «جایگاه سنت‌های ملی از منظر اسلام» گفت: ملت ایران هم مانند همه ملل سنت‌های ملی را مانند نوروز، شب یلدا و سیزده بدر و همچنین سنت‌های سیاسی را مانند ۲۲ بهمن و روز قدس دارند که گاهی تعارضاتی در ظاهر با اسلام دارد. برای نمونه امسال شب یلدا با ۲۸ صفر مصادف شده بود یا وفات حضرت زینب(ع) و ایام اعتکاف با نوروز همزمان می‌شود؛ لذا این تعارض مسئله‌دار می‌شود. البته بحث فراتر از این تعارضات صوری است.
وی با اشاره به بحث حدیثی در مورد نوروز که ۱۶ روایت در مصادر سنت و شیعه است و از کتاب کافی شیعه گرفته تا صحیح بخاری و دوره‌های بعد این روایات وجود دارند بیان کرد: در مواجهه با احادیث در سه مرحله باید کار کنیم؛ ابتدا احراز صدور، دوم، احراز اصالت متن و سوم، اعمال قواعد فقه‌الحدیث است؛ مثلاً اگر مطلبی را همه فرق اسلامی نقل کرده‌اند معلوم می‌شود که ریشه‌دار است و مختص یک فرقه نیست. در بحث احراز اصالت متن، نقل به معنا و تقطیع و تحریفات لفظی باید مورد توجه قرار بگیرد و مطمئن شویم که هیچ یک از این سه سطح در روایات صورت نگرفته است؛ به همین دلیل می‌بینیم در فقه در بسیاری از موارد اختلافی در برداشت ناشی از بی‌توجهی یا توجه به این مسئله است.
آیت‌الله فاضل لنکرانی: بیت‌کوین از مصادیق بارز اکل مال به باطل است
مرکز فقهی ائمه اطهار (ع)، ۱۸ اسفندماه، معرکه آراء میان استاد و شاگردان بر سر احکام فقهی بیت‌کوین یا همان پول دیجیتال بود؛ مجادله علمی جذاب که استاد، یعنی آیت‌الله محمدجواد فاضل لنکرانی معتقد بود بیت کوین، ماهیت پول و مال ندارد و برخی شاگردان نظری مخالف داشتند.
رئیس مرکز فقهی ائمه اطهار (ع) در نشست علمی «بیت‌کوین از منظر فقه» بیان کرد: این بحث مطرح است که بیت‌کوین را پول و یا مال بدانیم که البته معروف به عنوان پول می‌دانند.
وی با بیان اینکه پول جای یک طرف معامله اعم از بیع و یا غیر بیع به عنوان کالا می‌نشیند، تصریح کرد: آیا این پول می‌تواند بدون پشتوانه باشد؟ در قدیم پشتوانه پول را اسلحه و طلا می‌دانستند، ولی امروز اعتباری که یک دولت قرار می‌دهد پشتوانه یک پول خواهد بود؛ باید بر روی این مسئله تحقیق کنیم که آیا اساساً پول بدون پشتوانه می‌تواند وجود داشته باشد؟ بطلان این مسئله روشن است؛ در گذشته دو طرف معامله کالا بود، ولی امروز پول دیجیتالی جای آن نشسته و حتماً باید پشتوانه داشته باشد.

بزرگداشت علامه اقبال لاهوری
مراسم بزرگداشت علامه اقبال لاهوری، شاعر، حکیم و فیلسوف برجسته جهان اسلام، سه‌شنبه، ۲۱ اسفندماه، با حضور جمعی از اندیشمندان از جمله رضا داوری‌اردکانی، حسن بلخاری، غلامعلی حداد عادل و ...، در تالار شهید مطهری انجمن آثار و مفاخر فرهنگی برگزار شد.
داوری‌اردکانی در این مراسم بیان کرد: اقبال را ابتدا از طریق کتاب سیر فلسفه در ایران شناختم و بیشتر از طریق آنچه دکتر شریعتی درباره او نوشته بود و بعدها از طریق آثار دکتر بقایی ماکان با او بیشتر آشنا شدم. اقبال شخصیت بزرگی است و همواره این شخصیت برای من مهم بوده و هست.

وی در ادامه افزود: اقبال مسلمانی مدرن است، هم مدرن است و هم مسلمان و کوششی که برای جمع اسلام و جهان جدید کرده شاید مهم‌ترین کوشش او باشد و بیهوده نیست که روشنفکران به اصلاح دینی ما به او توجه دارند و متأخرین که اهل فلسفه تحلیلی هستند هم به فلسفه و اندیشه او علاقه‌ دارند.

گفت‌وگو با حوزویان و اندیشمندان
آیت‌الله هادوی‌تهرانی: دشواری و استقبال اندک طلاب؛ دلایل کم بودن دروس مستحدثه
آیت‌الله هادوی تهرانی، در گفت‌وگو با ایکنا؛ با بیان اینکه سال‌ها قبل بنده در دروس خارج به مسائل جدید و روز می‌پرداختم و همیشه با استقبال کم طلاب روبرو می‌شدم، تصریح کرد: بنابراین این نوع دروس هم کار سختی است و هم مشتری کمتری دارد. البته از دید برخی استادان مسئله دوم دشوارتر است، زیرا طلاب استقبال کمی نشان می‌دهند. بنده بحث ولایت فقیه و بازار‌های بورس، حقوق قرارداد‌ها و انواع مالکیت را تدریس کرده و مباحث تطبیقی در این عرصه داشته‌ام که مشابه آن در حوزه و دانشگاه نیست. هیچ کسی حمایت نکرده و حتی بعد از دو دهه توان انتشار مطالب را هم نداشته‌ام.
وی تصریح کرد: مثلاً وقتی درس حج برقرار می‌شود شاگردان زیادی می‌آیند، ولی اگر بحث اقتصاد، بانکداری و مسائل پزشکی از دید اسلامی بگذاریم مشتری کمتری دارد؛ بنابراین مسئله تعدد دروس نیست، بلکه از همان ۲۰ و ۳۰ درسی که به مسائل روز می‌پردازد چه کسی حمایت کرده و می‌کند؛ بنده در سالیان اخیر مباحث اقتصادی را درس می‌دهم و هر روز به یک شبهه و سؤال روز کشور پاسخ می‌دهم، ولی چه کسی به صورت نظام‌مند و سیستمی استفاده و حمایت می‌کند؛ این مشکل اصلی ماست؛ توقع داریم افراد زحمات علمی خود را انجام ندهند و کاری را که ما دوست داریم انجام بدهند، بدون اینکه اندکی برای کار آنان ارزش قائل شویم و به کارشان بها دهیم که در عمل ممکن نیست.

تبیین علل بی‌مهری جوانان به عرفان اسلامی
سیدامیر اکرمی، پژوهشگر فلسفه دین و استاد دانشگاه بیرمنگام انگلستان و دانشگاه ییل آمریکا، در گفت‌وگو با ایکنا به توضیح درباره عرفان بودیسم و برخی شباهت‌های آن با عرفان اسلامی پرداخت و اظهار کرد: صورت عملی عرفان بودایی در «یوگا» تجلی پیدا کرده است. یوگا عبارت است از اعمال بدنی خاصی که پیروان این آیین براساس دیدگاهی که در خصوص مراقبه یا مدیتیشن دارند انجام می‌دهند. مراقبه یکی از بخش‌های ناظر بر صورت عملی بودیسم است. در بودیسم چهار حقیقت اصلی وجود دارد: حقیقت اول وجود رنج است؛ حقیقت دوم ریشه رنج یعنی تعلق است؛ حقیقت سوم راه رهایی از رنج است که عبارت است از ترک تعلق. حقیقت چهارم نیز عبارت است از توصیه و پیشنهاد عملی برای ترک تعلق. یکی از این پیشنهادها مراقبه درست است. به گمان من عرفان بودایی از این منظر با عرفان اسلامی و خیلی عرفان‌های دیگر مشابهت پیدا می‌کند.
پژوهشگر در فلسفه دین در تبیین چرایی گرایش جوانان به عرفان‌های بودایی و عدم اقبال به عرفان اسلامی گفت: متأسفانه عرفان اسلامی به نحو درستی تبیین نشده است. به هر حال بسیاری از متفکران، روشنفکران و اهل قلم ما، آنهایی که گرایش به عرفان دارند، هر کدام به سهم خودشان کوشیده‌اند بر جنبه‌های مثبت عرفان اسلامی تأکید و عرفان را معرفی کنند. مرحوم مطهری، علامه جعفری و علامه طباطبایی هر کدام در این راستا نقشی داشتند، اما در عین حال بنا به عللی این کوشش‌ها چندان به نحوی که انتظار می‌رفته است، خصوصاً در فضای فرهنگی جامعه ما مقرون به توفیق نبوده است. طبعاً علل و دلایلی مختلفی در این زمینه وجود دارد. البته نه من امکان بیان همه آن علل و عوامل را دارم و نه کاملاً آنها را می‌شناسم. با وجود این باید بگویم که طبعاً مشکلات مختلفی که جامعه ما به لحاظ سیاسی، اقتصادی و اجتماعی تجربه می‌کند، چه بخواهیم و چه نخواهیم، به پای حکومت دینی نوشته می‌شود. در این شرایط هر عرفانی که از ناحیه نمایندگان این تفکر دینی معرفی شود، از سوی افرادی که به کارکردهای آن دین در عرصه اجتماعی و سیاسی نگاه مثبتی ندارند با بی‌توجهی مواجه خواهد شد و این افراد به آن عرفان هم نگاه مثبتی ندارند. این یکی از عوامل عدم اقبال جوانان به عرفان اسلامی است.
رمز و راز ماندگاری جشن و آیین نوروز در فرهنگ ایرانی»
نشست علمی «رمز و راز ماندگاری جشن و آیین نوروز در فرهنگ ایرانی»، با حضور موبد اردشیر خورشیدیان، رئیس انجمن موبدان ایران، ۲۰ اسفندماه، در سالن کنفرانس خبرگزاری ایکنا برگزار شد.
موبد اردشیر خورشیدیان، رئیس انجمن موبدان ایران در این نشست بیان کرد: اینکه اساساً نوروز چیست خود بحث مفصلی است که باید به صورت مجزا پرداخته شود و در واقع بحث فعلی ما دلایل ماندگاری این آیین است. باید به این نکته توجه کنیم که «اشوزرتشت»، نیز هر چند در تکمیل محاسباتی این مسئله کمک کرد، اما خود نوروز قبل از آن نیز بوده است اما نکته این است که وی در دقت عمل این آیین، کمک زیادی کرد و تنها جشنی که در جهان و در یک ثانیه به خصوصی گرفته می‌شود و به دقت محاسبه شده که همه ایرانیان در این لحظه خاص پای سفره هفت‌سین هستند همین نوروز است، چراکه این محاسبه بسیار دقیق بوده و محور زمین و خورشید در این لحظه یکی می‌شود و دقیقاً شب و روز در همه جای گیتی دوازده ساعت است و جالب است که در سال‌های خیلی دور، چطور توانسته‌اند این محاسبه را انجام دهند.
سایر رویدادها
دیدار آیت‌الله سیدمحمد غروی با جمعی از طلاب
آیت‌الله سیدمحمد غروی، عضو شورای عالی حوزه، ۲۰ اسفند در دیدار جمعی از طلاب و اساتید حوزه علمیه قم تأکید کرد: شورای عالی نسبت به بیانیه گام دوم بی‌تفاوت نیست و دبیرخانه‌ای برای این موضوع تشکیل داده است. بنده پیشنهاد دادم که شرح مناسبی بر بیانیه نوشته شود و آن را در حوزه علمیه به صورت درسی ارائه بدهیم تا طلاب با این بیانیه آشنایی کامل پیدا کنند.
غروی با تأکید بر اینکه دستاوردهای انقلاب اسلامی باید به صورت مناسبی به خصوص برای طلاب بیان شود، اظهارکرد: جوانان و به خصوص طلاب باید بدانند که قبل از انقلاب وضع کشور در چه شرایطی بود و امروز با همه کاستی‌ها و مشکلات چه وضعیتی داریم.
نشست فصلی مدیران حوزه‌های خواهران سراسر کشور برگزار شد
حجت‌‌الاسلام والمسلمین عبدالکریم بهجت‌پور، ۲۰ اسفند در نشست فصلی مدیران حوزه‌های خواهران سراسر کشور در قم با اشاره به مشکلات اقتصادی کشور در سال ۹۷ و کاهش بودجه حوزه خواهران گفت: در این سال به طور ناخواسته دچار مشکلات بودجه‌ای زیادی شدیم و تنها حدود ۵۷ درصد از بودجه حوزه‌های علمیه خواهران وصول شد.
مدیر حوزه خواهران از کاهش واحدهای درسی در حوزه خواهران خبر داد و افزود: مدارس علمیه خواهران بیش از ۲۵۵ واحد درسی پنهان و آشکار داشت که ما این واحدها را به ۱۹۲ واحد کاهش دادیم و ساعات کاهش یافته در اختیار مدارس قرار گرفت تا متناسب با ظرفیت و امکانات خود در مورد آن تصمیم‌گیری کنند.
نشست سالانه اساتید جامعةالزهرا(س) برگزار شد
جت‌الاسلام والمسلمین سیدمحمود مدنی، ۲۰ اسفندماه، در نشست سالانه اساتید جامعةالزهرا علیهاالسلام در تالار بیداری اسلامی از فعالیت ۳۰ مدرسه بانوان در هند خبر داد و گفت: همه این مدارس را فارغ‌التحصیلان جامعةالزهرا علیهاالسلام راه‌اندازی کرده‌اند و بخش عظیمی از مردم شیعه هندوستان توجه ویژه‌ای به این مراکز دارند.
وی با تأکید بر رعایت اخلاق اسلامی افزود: اگر ما در علوم اسلامی و غیراسلامی، مجتهد و غیرمتخصص تربیت کنیم، اما شاگردان ما در اخلاق اسلامی رشد لازم را نداشته باشند، ما در مأموریت خود شکست خوردیم.
دیدار اعضای بیت مرحوم آیت‌الله مؤمن با آیت‌الله‌ شبیری زنجانی
آیت‌الله‌ شبیری زنجانی، در دیدار اعضای بیت مرحوم آیت‌الله مؤمن، با اشاره به شخصیت علمی آن عالم فقید، گفت: متأسفانه در دوره‌های اخیر، آن مرتبه‌ای از عشق به علم، زهد و تقوایی که قدمای ما داشتند، باقی نمانده است و در این شرایط، افراد استثناء نمونه‌های الهی هستند.
این مرجع تقلید با انتقاد از رواج برخی روش‌های تصنعی و انحرافی به‌عنوان سیر و سلوک که از فقاهت و روش علمای سلف فاصله دارد، افزود: در طول تاریخ حوزه همیشه علمای اهل سلوکی بودند که در حوزه درس اخلاق می‌گفتند، هرچند درباره اخلاق نظری، مبانی متفاوتی وجود داشت.
وی ادامه داد: در دوره‌ای چهار نفر از بزرگان متکفل تربیت و رشد معنوی طلاب بودن آخوند ملافتحعلی سلطان‌آبادی، ملاحسین قلی همدانی، شیخ اسماعیل قره‌باغی و سید مرتضی کشمیری. در دوره‌ای دیگر آقا سید احمد کربلایی و بعد شاگردانشان آسید علی قاضی و آسید عبدالغفار مازندرانی، اکثر این افراد ملّا و مجتهد بودند. نقل است که مرحوم میرزا محمدتقی شیرازی -که خود مرجع تقلید بود- تقلید از آسیداحمد کربلایی را جایز می‌دانسته اما ایشان نمی‌پذیرفته است. خب اینها هم اهل علم بودند و هم اهل اخلاق. در حوزه درس اخلاق می‌گفتند و طلبه‌ها تحت تربیت آن‌ها بودند اما این نسل گویا منقرض شده و دیگر از این افراد در حوزه خبری نیست.
نشست خبری معرفی مدرسه امام زین‌العابدین(ع) برگزار شد
حجت‌الاسلام والمسلمین عباس رفیعی، مدیر مدرسه امام زین‌العابدین(ع) و مدیر مجمع الفکر الاسلامی، ۱۹ اسفندماه در نشست خبری معرفی مدرسه امام زین‌العابدین(ع) در قم به تبیین اهداف تأسیس این مدرسه پرداخت و گفت: شرایط هر زمانی اقتضاء این مسئله را دارد که طلاب متناسب با آن تربیت شوند؛ طلاب در گذشته نیازمند تبلیغ دین در سطح جهانی نبودند، ولی امروز این مسئله لازم است، لذا طلبه باید با زبان و فضای بین‌المللی آشنا باشد، از این رو طلابی که در این مدرسه تربیت می‌شوند، به این آموزش‌ها تجهیز خواهند شد.
مرحله نیمه‌نهایی مسابقات قرآن طلاب علوم دینی برترین‌های خود را شناخت
حجت‌الاسلام علی قاسمی، مدیر کمیته علمی مسابقات قرآن طلاب گفت: داوری مرحله مقدماتی سومین دوره مسابقات بین‌المللی قرآن کریم طلاب علوم دینی در رشته‌های حفظ کل قرآن کریم، قرائت تحقیق، قرائت ترتیل و خطابه قرآنی پایان یافت و نفرات راهیافته به مرحله نیمه نهایی مسابقات تعیین شدند.
وی بیان کرد: از میان بیش از ۱۵۳ نفر شرکت کننده این مرحله از ۴۹ کشور جهان، تعداد ۱۵ نفر در رشته قرائت تحقیق همراه با تفسیر، ۱۵ نفر در رشته قرائت ترتیل همراه با تفسیر، ۱۰ نفر در رشته خطابه قرآنی و ۱۷ نفر در رشته حفظ کل قرآن کریم با تفسیر به مرحله نیمه‌نهایی راه یافتند که این مرحله با دعوت از راه‌یافتگان، به صورت حضوری در فروردین ماه سال آینده در شهر مقدس قم برگزار خواهند شد.
آیت‌الله سبحانی: سوق دادن ۱۰درصد طلاب به سمت اجتهاد کافی است
آیت‌الله جعفر سبحانی، ۱۸ اسفندماه در دیدار با اعضای شورای سیاست‌گذاری حوزه‌های علمیه خواهران با اشاره به گزارش مدیر حوزه خواهران تأکید کرد: آمار کارهای انجام شده در زمینه حوزه خواهران را در رسانه‌ها اطلاع‌رسانی کنید تا مردم با این فعالیت‌ها آشنا شوند و در مواردی که لازم است، به آن استناد شود.
این مرجع تقلید شیعیان گفت: اگر ده درصد طلاب به سمت اجتهاد سوق داده شوند، کافی است و مابقی بانوان طلبه باید برای تبلیغ و نوشتن تربیت شوند.
انتهای پیام