به گزارش ایکنا؛ بیست و دومین شماره فصلنامه علمی پژوهشی «معرفت کلامی» ویژه تابستان 98 به صاحبامتیازی مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) و مدیرمسئولی محمود فتحعلی منتشر شد.
عناوین مقالات این شماره بدین قرار است: «نقد و بررسی مسئله «اخفای واقع از سوی اولیای دین و تأثیر آن بر واقعنمایی گفتار اعتقادی معصومان(ع)»»، «بازشناسی ساختار مباحث توحید در كلام امامیه»، «بررسی دلالت آیات مربوط به شاهدان امتها بر عصمت همهجانبه انبیا(ع)»، «قدرت خدای پویشی: چالش الهیات پویشی در حل مسئله «شر»»، «ارزیابی دیدگاه «فقدان شرّ اكثری در انسان»»، «اثبات الهی بودن متن قرآن كریم با استفاده از تحلیل فرایند ساخت معنا»، «وجوه روای تأثیر علایق مفسر در تفسیر قرآن»، «نقد و بررسی اثبات ضرورت وحی از راه استدلال بر علوم و فنون پنهان»، «تحلیل دیدگاه توماس آكوئیناس درباره «سعادت» با استفاده از نظریه «زبان نمادین» تیلیش»، «نقش آموزههای دینی در رشد علم تجربی»، «تحلیل بسترهای ایمان از منظر قرآن»، «بررسی و نقد رویكرد «تفكیك» با تأكید بر آراء میرزا مهدی اصفهانی در باب «حقیقت عقل و حوزه اعتبار و كاركردهای آن»».
اثبات الهی بودن متن قرآن كریم با استفاده از تحلیل فرایند ساخت معنا
در چکیده مقاله «اثبات الهی بودن متن قرآن كریم با استفاده از تحلیل فرایند ساخت معنا» میخوانیم: «الهی یا بشری بودن متن قرآن کریم، توجه دینپژوهان را به خود جلب کرده است. هر یک از آنان دیدگاه خود را دراینباره به بخشی از آیات قرآن کریم مستند میکند. پژوهش حاضر به دنبال کشف دیدگاه خود قرآن کریم است و در این مسیر، با استفاده از تحلیل «فرایند ساخت معنا» در یک ارتباط موفق، براساس دانش زبانشناسی و با توجه به تدریجی بودن نزول آیات قرآن کریم و همزمانی آن با دریافت واکنشهای مخاطبان از سوی پدیدآورندة متن، چنین به دست آمد که متن قرآن کریم الهی است. ضرورت استفاده از روش مذکور بدینسبب است که طرفداران هر یک از این دو دیدگاه، یعنی الهی یا بشری بودن متن قرآن کریم، آیاتی از قرآن کریم را، که گروه مقابل آنها را به عنوان شاهدی بر دیدگاه خود ذکر کرده است، به تأویل برده و بهنوعی رد میکنند، اما به نظر میرسد با توجه به تعامل قرآن کریم با مخاطبان و روش «تحلیل فرایند انتقال معنا» در زبانشناسی در این پژوهش، بتوان نتیجة مذکور را به خود قرآن کریم و نه دیدگاه صاحبنظران نسبت داد.»
تحلیل بسترهای ایمان از منظر قرآن
در طلیعه مقاله «تحلیل بسترهای ایمان از منظر قرآن» آمده است: «ایمان فرایندی است که از مقدمات و بسترهای زمینهساز شروع میشود و در نقطهای به عزم ایمان منجر میشود و از آن پس شدت میگیرد. از آنرو که تبیین فرایند ایمان در قرآن از بایستههای قرآنپژوهان و دینشناسان است، در این مقاله تلاش شده است بسترهای ایمانساز و نقش آنها بررسی شود. بدین منظور، با دقت تمام، آیات قرآن بررسی شد و هرچه در بیان قرآن به عنوان مقدمه ایمان برای مؤمنان ذکر شده بود، جمعآوری گردید. این مقدمات پس در چهار دسته زمینههای اخلاقی، معرفتی، ایمانی و کرداری جای گرفت. مطابق یافتههای پژوهش، ایمان افزون بر معرفت، نیازمند بسترهای اخلاقی و رفتاری است و هر نهادی زمینه پذیرش ایمان را ندارد. همچنین هر مرحله از ایمان نیز در افزایش مراتب بعدی ایمان نقش زمینهای دارد و برای رسیدن به ایمان مطلوب، ضروری است.»
انتهای پیام