زلف وقف و گره «دانش‌بنیان»ها
گروه جامعه ــ شاید کمتر کسی به این فکر کند که وقف می‌تواند با فعالیت‌های دانش‌بنیان و فناوری‌های نوین نیز ارتباط پیداکند، اما نمایشگاه «دستاوردهای وقف» که با حضور شرکت‌های دانش‌بنیان برپا شد، امکان برقراری این پیوند را بیش از هر زمان دیگر به رخ کشید.
به گزارش ایکنا؛ شاید همین امروز اگر از مردم بپرسیم چه ذهنیتی از مصادیق وقف در ذهن دارید؟ عمدتاً پاسخ خواهند گفت: کمک به بیماران، ایتام، خانواده‌های بی‌بضاعت و هیئت عزاداری اباعبدالله‌الحسین(ع). اما شاید کمتر کسی به این فکر بیفتد که وقف می‌تواند با فعالیت‌های دانش‌بنیان و فناوری‌های نوین نیز ارتباط پیداکند.
بسیاری از زمین‌ها و ساختمان‌های وقفی، از نوع «منفعتی» هستند، یعنی واقف نیت کرده است که اگر از این زمین‌ها و ساختمان‌ها درآمدی به دست آمد، بخشی از آن درآمد برای نیتی خاص مثل خدمت به محرومان به کار گرفته شود. سازمان اوقاف و امور خیریه وظیفه دارد، بر این زمین‌ها فعالیتی اقتصادی تعریف کند تا از آن‌ها درآمدی حاصل شود، آنگاه این درآمد را در راستای نیت واقف مصرف کند.
فعالیت‌های دانش‌بنیان که یکی از شاخصه‌های رشد علمی است و در شرایط تحریم ظالمانه دشمن، می‌تواند یکی از مؤلفه‌های اقتصاد مقاومتی نیز باشد، امروز در دستور کار مجموعه اوقاف و امور خیریه قرار گرفته است. یعنی به جای اینکه در زمین وقفی، فعالیت‌های تجاری بی‌ارتباط با نیازهای اساسی کشور، فعالیت‌های تجاری غیرمرتبط با نیازهای طبقه محروم، «مال»سازی یا ساخت کارخانه‌های کم‌بازده انجام شود، مراکزی برای انجام فعالیت‌های دانش‌بنیان ایجاد شود، آنگاه از درآمد حاصل این فعالیت دانش‌بنیان، نیت واقف اجرا شود.
برگزاری نمایشگاه «دستاوردهای وقف» که طی روزهای 11 تا 17 آبا‌ن‌ماه در محل موزه ملی ایران و با حضور 10 شرکت دانش‌بنیان برپا شد، فضایی جدید در فعالیت‌های مربوط به وقف را نوید می‌داد؛ فضایی که امیدواریم با همت مسئولان و ورود نخبگان جوان به میدان، منجر به تأمین نیازهای اساسی و علمی کشور در شرایط تحریم شود.
در ادامه، با برخی شرکت‌هایی که در این نمایشگاه فعالیت کردند، آشنا می‌شویم:
شرکت فن‌گستران خودروی توس که سال 96 تأسیس شده است و موتورهای الکتریکی با برق شارژی تولید می‌کند، یکی از شرکت‌های دانش‌بنیان حاضر در این نمایشگاه بود که مجموعه اوقاف و امور خیریه از آن حمایت می‌کند. این موتورها به مدت سه ساعت شارژ می‌شوند و می‌توانند به مدت چندین ساعت با سرعت 90 تا 130 کیلومتر حرکت کنند.
تولید این محصول دانش‌بنیان می‌تواند گامی در جهت کاهش آلاینده‌ها و آلودگی هوا، صرفه‌جویی در انرژی و نیز کاهش استفاده از محصولات نفتی باشد.
شرکت ایلیابنیان دانش نیز با 15 سال سابقه، سنسور گاز برای محیط‌های صنعتی و نیمه‌صنعتی تولید می‌کند که محصولی اساسی در تأمین امنیت ساختمان به شمار می‌رود.
شرکت تجهیزات پزشکی تپش که اوقاف از آن‌ها حمایت می‌کند، در نظر دارد تا 10 محصول پزشکی جدید در شرایط تحریم تولید کند. سرنگ مخصوص اینفلیتور که برای آنژیوپلاستی و بالن زدن قلب به کار می‌رود و نیز نخ غیرقابل جذب برای جراحی قلب از محصولات قبلی این مجموعه بوده است.
مسئول این شرکت می‌گوید: کیت ACT تشخیص انعقاد خون(در هنگام جراحی قلب) که سالانه 300 هزار عدد و انحصارش دست آمریکاست، از دیگر محصولات این شرکت است.
شرکت ایمن‌گستر دامان کیش با 15 سال سابقه کار، تولید انحصاری 90 درصد دستگاه‌های تشخیص رادیواکتیو را انجام می‌دهد. این شرکت دانش‌بنیان هم‌اکنون دستگاه سنجش تراکم استخوان را تولید کرده و قرار است با حمایت سازمان اوقاف و امور خیریه، این محصول را به مرحله تجاری برساند.
شرکت فناوری‌های بن‌یاخته، دیگر شرکت دانش‌بنیان حاضر در این نمایشگاه بود که از سلول‌های بنیادی برای درمان ضایعات نخاعی استفاده می‌کند. استفاده از سلول‌های بنیادی برای درمان چندسالی است که در کشور آغاز شده و حالا حمایت مجموعه اوقاف و امور خیریه از این زمینه می‌تواند جان تازه‌ای به این روش‌های درمانی پرهزینه و پرزحمت بدهد.
غرفه دیگر به شرکت ارمغان تجارت پرهام که اولین و تنها تولیدکننده دستگاه سونوگرافی در کشور است، اختصاص داشت. مهندسان و پزشکان این گروه اقدام به تولید دستگاه سونوگرافی دو بعدی و سه بعدی رنگی در سطح ایران و خاورمیانه کرده‌اند، تاکنون دو نمونه از این دستگاه ساخته شده و استانداردهای لازم برای آن اخذ شده است. این محصولات در بیمارستان خاتم‌الانبیاء(ص) مورد آزمون‌های لازم قرار گرفته و قرار است با حمایت سازمان اوقاف و امور خیریه در خط تولید قرار گیرد.
با تحقق این هدف نه تنها از خروج ارز از کشور جلوگیری می‌شود، بلکه می‌توان بازاری جهانی با محوریت کشورهای خاورمیانه برای این محصولات کاربردی ایجاد کرد و ارزآوری به کشور را افزایش داد.
یکی دیگر از شرکت‌های دانش‌بنیان این نمایشگاه، شرکت نگین بذر دانش بود که محصولی با عنوان بذر هیبرید تولید می‌کند. کشور ما در سال‌های اخیر با معضل کمبود بذر سبزیجات مواجه است، اما تولید گسترده این محصول نه تنها می‌تواند نیازهای ما را تا حد زیادی برطرف کند، بلکه می‌تواند به کشور روسیه صادر شود.
گفتنی است مجتمع فرهنگی و پژوهشی اوقاف نیز، بخشی از محصولاتی را که معاونت فرهنگی این سازمان از سال 1389 تولید کرده است، در غرفه‌ای گردآورد. معاونت فرهنگی اوقاف در این سال‌ها دو هزار و 680 اثر تولید کرده است که برخی از آن‌ها در نمایشگاه دستاوردهای اوقاف به نمایشگاه گذاشته شد.
امکان پیوند وقف با گردشگری حلال
برخی از آثار باستانی کشورمان، از ابنیه تاریخی گرفته تا اشیای کهن، موقوفاتی بود‌ه‌اند که برای مساجد، بقاع متبرکه یا آرامگاه بزرگان وقف شده‌اند. شاید کسی بپرسد از این موقوفات امروز چه استفاده‌هایی می‌توان داشت؟
برای مثال، شیئی تاریخی که فردی در قرن ششم هجری آن را برای آستان امامزاده‌ای وقف کرده است، امروز چه فایده‌ای برای عموم مردم می‌تواند داشته باشد و به عبارت دیگر چگونه می‌تواند در تأمین نیازهای اساسی کشور که اولویت جدید سازمان اوقاف و امور خیریه است، نقش ایفا کند؟ پاسخ به این سؤال را باید در صنعت توریسم و گردشگری حلال جست‌وجو کرد.
مجموعه اوقاف و امور خیریه موظف است ضمن هماهنگی کامل با وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی به منظور حفظ و حراست از این موقوفات، امکان بازدید گردشگران داخلی و خارجی را از این موقوفات پدید آورد. بدین منظور، توافقنامه‌ای میان وزارت میراث فرهنگی و سازمان اوقاف و امور خیریه به امضا رسیده است که بازنمایی سنت دیرینه و حسنه وقف را در آئینه میراث فرهنگی کشورمان تقویت می‌کند.
بدین منظور در حاشیه نمایشگاه «دستاورهای وقف»، نمایشگاهی هرچند کوچک اما خلاقانه با عنوان «میراث وقف» بر پاشد.
در بخشی از این نمایشگاه، اسناد قدیمی وقف‌نامه‌ها به زبان فارسی به نمایش گذاشته شد. یک وقف‌نامه کهن با مُهر «قاضی سعدالله ابن امان‌الله» که متعلق به سال 965 هجری بود، نظرها را به خود جلب می‌کرد.
چندین کاسه و قاب چینی مربوط به قرن نهم هجری که واقف آن شاه عباس صفوی بوده است، از دیگر محتویات این نمایشگاه بود که می‌تواند برای بازدیدکنندگان خارجی جذابیتی دوچندان داشته باشد.
نسخه خطی کتاب ارزشمند «روضة‌الصفا» به خط نسخ و با قلم «محمدابن شیخ امین‌الدین جهرمی» که متعلق به سال 974 هجری قمری بود، از دیگر میراث وقفی نمایشگاه میراث وقف بود.
بخش دیگر این نمایشگاه را نسخه‌های قرآنی تشکیل می‌دادند که در اعصار گذشته برای آستان‌های قدسی و آرامگاه بزرگان صوفیه وقف شده‌اند و امروز علاوه بر ارزش معنوی خود، سرمایه‌ای برای خوشنویسی کشور و ظرفیتی برای بازدید گردشگران محسوب می‌شوند.
نسخه خطی قرآن کریم به خط ثلث متعلق به سده هفتم هجری قمری و نسخه خطی قرآن کریم به خط کوفی بر روی پوست مربوط به سده سوم و چهارم هجری که واقف آن «عباس حسینی موسوی صفوی» بوده است، از نسخه‌های خطی موجود در این نمایشگاه بود.
همچنین نسخه خطی قرآن به خط نسخ و کوفی مربوط به سده پنجم هجری که واقف آن «ماه‌منیر دختر رحیم» بوده است، از دیدنی‌های حائز اهمیت در نمایشگاه «میراث وقف» بود، چرا که مشارکت اجتماعی بانوان را در سنت حسنه وقف طی دوران شکوفایی تمدن ایرانی و اسلامی نشان می‌دهد.
نسخه خطی نهج‌البلاغه به کتابت «حسن ابن اسماعیل» مربوط به سال 675 هجری، دوره ایلخانان مغول نیز در این نمایشگاه موجود بود.
انتهای پیام
