همایش ملی فلسفه فقه نظام برگزار می‌شود
گروه حوزه‌های علمیه ــ همایش ملی فلسفه فقه نظام ششم آذرماه با حضور سه تن از صاحبنظران حوزه علمیه در پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی برگزار می‌شود.
به گزارش ایکنا، حجت‌الاسلام والمسلمین سیدسجاد ایزدهی، رئیس پژوهشکده نظام‌های اسلامی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی امروز چهارم آذرماه در نشست خبری همایش ملی فلسفه فقه نظام گفت: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی همه ساله به مناسبت روز جهانی فلسفه، بحث فلسفه‌های مضاف را مدنظر قرار می‌دهد که رویکرد قبل از علم دارد.وی در توضیح قبل از علم بودن فلسفه افزود: اگر مفهوم‌شناسی و سطح انتظارات از یک علم را تغییر دهیم، در آن دانش تغییر ایجاد می‌شود؛ لذا رویکردی که پیشادانشی است، مؤثر در انتظارات آن دانش و کاردکردهای آن است.
ایزدهی تصریح کرد: در خصوص فقه، چون تاکنون انقلاب اسلامی و نظام اسلامی نبوده؛ فقه متصدی اداره نظام نبود و عمدتاً پاسخگوی نیازهای مومنان در سطح فردی و معاملات سطح خرد و زندگی خانوادگی و ... بوده است، ولی امروز با وجود انقلاب، اداره کشور بر مبنای فقه ست.
عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی اظهار کرد: امروز فقه حکومتی برای اداره جامعه مطرح شده تا هم شرعیت حکومت را تضمین کند و هم بتواند کارآمدی نظام را تأمین کند.
ایزدهی با بیان اینکه بیش از 20 سال این ادبیات سابقه دارد و مقام معظم رهبری آن را توسعه دادند و امروز هم در سطح زیادی در حوزه مطرح است، افزود: فقه حکومتی می‌تواند رویکردهای متفاوتی داشته باشد، می‌تواند نگاه به اداره جامعه داشته باشد، ولی به ظواهر ادله بسنده کند و می‌تواند از اصول و قواعد بهره ببرد.
فقه نظام می‌خواهد پلی میان فقه مصطلح غیرحکومتی و فقه حکومتی ایجاد و رویکرد بسامانی ارائه دهد؛ کلان نظام فقه در کنار کلان نظام اخلاقی و ... نظام معرفتی اسلام را تشکیل می‌دهند و خرده نظام‌ها مسائل عینی نظام را جواب می‌دهند؛ یعنی نمی‌توانیم به اقتصاد نگاهی داشته باشیم که در مخالفت با نظام فرهنگی باشد و باید همه نظام‌ها را لحاظ کنیم.
ایزدهی تصریح کرد: خرده نظام‌های نظامات هم باید متناسب با انتظارات تعریف شوند و منطبق و منسجم بوده و همدیگر را پوشش داده و در راستای اهداف حرکت کنند.
هر کدام از خرده نظامات عبادی، عقیدتی، سیاسی، اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و ... باید متناسب با کلان نظام‌ها و هماهنگ و کارآمد باشند و در بحث کارآمدی اگر گوشه‌ای از کار با چالش مواجه شد، بقیه را هم خراب خواهد کرد. در فقه نظام قصد داریم رویکرد یکپارچه، هدفمند و غایت‌مدار و براساس نیازهای روز قصد استنباط و اجتهاد اتخاذ و مباحث پیشینی لحاظ شود.
رئیس پژوهشکده نظام‌های اسلامی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی با طرح این سؤال که فقه نظام چیست؟ گفت: اینکه آیا پیشینه‌ای در این رابطه داریم و کارکردها و روش‌شناسی و غایت آن چیست و نسبت هر نظام با نظام دیگر چیست از اهداف بررسی فقه نظام است و همایش فقه نظام قصد دارد این بعد معرفتی و علمی را پوشش داده و واکاوی کند.
وی افزود: فقه ما در طول تاریخ کارآیی خود را داشته است و اگر در دوره‌ای فردی بوده، چون حکومت اسلامی در رأس امور نبوده است؛ در طول تاریخ غیبت، رویکرد حداکثری به فقه نبوده، همچنین مباحثی مانند تقیه، کم بودن شیعیان و ...باعث ایجاد اقتضائاتی شده بود، ولی وقتی نظام اسلامی سر کار آمد، مخاطب فقه، شهروندان هستند و مسئله فقه حکومتی، نیازهای کلان در سطح جامعه می‌شود.
دغدغه فلسفه فقه نظام
وی با تأکید بر روزآمدی فقه تصریح کرد: دغدغه فلسفه فقه این است که آن را به گونه‌ای بازخوانی کنیم که نظام‌واره و نظامند به خصوص در گام دوم انقلاب باشد.
ایزدهی در پاسخ به این سؤال که آیا حکومت می‌تواند در برخی مواردی که جامعه دچار موضوعات غیرشرعی شده، الزام کند، بیان کرد: اینکه آیا حاکم می‌تواند علیرغم وجوب، الزام کند؟ تابع ادله و مصداق است؛ میان مقام عمل و نظر فاصله‌ای است که آن را مؤلفه‌هایی مانند هست‌ها و بایدها و ... پر می‌کند. اصل این است که حکم شرع، جای خود را دارد و اگر حتی اکثر مردم ملتزم به آن نباشند، حکم دستخوش تغییر نمی‌شود و حکومت هم می‌تواند برخوردی نداشته باشد، ولی عقوبت آن بر عهده کسانی است که این حکم شرعی را رعایت نکنند.
وی در ادامه به بحث همایش ملی فلسفه فقه نظام پرداخت و تصریح کرد: این همایش روز ششم آذرماه، چهارشنبه بعد از نماز مغرب و عشاء در پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی برگزار خواهد شد.
وی افزود: در این همایش، آیت‌الله اراکی، رشاد و علیدوست سخنرانی خواهند کرد. همچنین از منشوراتی شامل فلسفه فقه سیاسی، درسنامه و درس‌گفتارهایی در این زمینه رونمایی خواهد شد؛ همچنین صاحبان مقالات برتر، مقاله خود را ارائه می‌کنند.
ایزدهی تصریح کرد: با توجه به اینکه فراخوان از یک ماه قبل شروع شد و هشت مقاله واصل شد، ولی باب دریافت مقالات وجود دارد، چون در خردادماه سال آینده همایشی با محوریت فقه نظام برگزار می‌شود و مقالات قابل استفاده در آن همایش ارائه خواهد شد.
انتهای پیام 
