نگران چاپ کتاب ضعیف نیستم/ تبلیغ کتاب؛ جایگزین پویش کتابخوانی
گروه ادب ــ مدیر نشر شهید کاظمی گفت: من نیز در وضعیت کنونی نشر مجبورم کتاب ضعیف هم چاپ کنم و خط قرمزم این است که کتاب منتشره ضداخلاق، دین، اسلام و انقلاب نباشد.
به گزارش ایکنا؛ آمار کتابخوانی در ایران روشن نیست، اما براساس کتاب‌های خریداری شده، گفته‌ها حاکی از پایین بودن این آمار و ارقام دارد، از این رو بسیاری از ناشران و نهاد‌ها و سازمان‌های دولتی و غیردولتی تلاش کرده‌اند، مشوق‌هایی را در این زمینه به کار گیرند تا اجازه ندهند این وضعیت بحرانی‌تر شود. یکی از این مشوق‌ها و طرح‌های ترویجی کتابخوانی، پویش کتابخوانی است که پس از حدود یک دهه از اجرا، نیازمند آسیب‌شناسی است. در این راستا با حمید خلیلی، مدیر نشر شهید کاظمی گفت‌وگویی را انجام داده‌ایم که در ادامه می‌خوانید.
ایکنا ــ انتشارات شهید کاظمی طرح‌های ترویجی کتابخوانی را اجرا می‌کند یا همکاری‌اش مشارکتی است؟
نشر شهید کاظمی هم به صورت مستقل پویش‌هایی را برای کتاب‌های «یادت باشد»، «سربلند» و «عارف دوازده ساله» برگزار کرده و هم در اجرای پویش‌های «روشنا» و «کتاب و زندگی» مشارکت داشته است.
ایکنا ــ به نظرتان این پویش‌ها روش مناسب و مؤثری در ترویج کتابخوانی بوده است؟
قطعاً پویش کتابخوانی روش مناسب و مؤثری در ترویج کتاب و کتابخوانی است، البته در رابطه با اینکه چه میزان از کسانی که حتی در نمایشگاه‌های کتاب به ویژه نمایشگاه کتاب تهران و یا در طول سال کتاب خریده‌اند، آن را خوانده‌اند، کسی تحقیق و پژوهش نکرده است، اما مقام معظم رهبری در بازدید از نمایشگاه کتاب تهران به این نکته اشاره کردند که استقبال از کتاب در نمایشگاه خوب است، اما مشکل این است که کتاب‌های خریداری شده، خوانده نمی‌شود. به هر حال پویش‌های کتابخوانی می‌تواند مخاطبان را به خواندن تشویق کرده و در دیده شدن و فروش کتاب مؤثر باشد.
ایکنا ــ روند انتخاب کتاب در این پویش‌ها چگونه است و معیار چیست؟
دف از اجرای پویش‌ها، کتابخوان کردن مردم و فروش بالای کتاب است. در واقع ما دیدیم شخصیت‌هایی مانند شهید حججی و سیاهکالی مورد استقبال جوانان هستند، از این رو پویش و طرح تشویقی برای کتاب‌های «سربلند» و «یادت باشد» اجرا کردیم که هم محتوای کتاب و هم قیمت آن‌ها مناسب و خوب است
ملاک‌ها و معیار‌های پویش‌ها براساس اهداف آن‌ها شکل می‌گیرد، یکی از روش‌ها این است که مجریان پویش، کتاب‌هایی با موضوع مورد نظر را از ناشران فراخوان می‌کنند و پس از دریافت کتاب‌های موردنظر، طی فرایندی این کتاب‌ها بررسی و پویش اجرا می‌شود، اما برای کتاب‌هایی که خودمان در نشر شهید کاظمی، پویش اجرا کرده‌ایم، براساس ذائقه مخاطب یا وضعیت بازار نشر عمل کرده‌ایم و در برخی موارد نیز انتخاب کتاب، شخصیت‌محور بوده است.
ایکنا ــ شما در اجرای پویش‌ها چه اهدافی را دنبال می‌کنید؟
به طور کلی هدف از اجرای پویش‌ها، کتابخوان کردن مردم و فروش بالای کتاب است. شخصیت‌هایی مانند شهید حججی و سیاهکالی مورد استقبال جوانان هستند، از این رو پویش و طرح تشویقی برای کتاب‌های «سربلند» و «یادت باشد» اجرا کردیم که هم محتوای کتاب و هم قیمت آن‌ها مناسب و خوب است.
ایکنا ــ اشاره کردید به اینکه برای کتابی که مورد استقبال است، پویش اجرا می‌کنید، به نظرتان کتابی که از فروش خوبی برخوردار است، چه نیازی به پویش دارد؟
برای دیده شدن و فروش بیشتر کتاب، نیاز هست که پویش اجرا و یا تخفیف‌های ویژه ارائه کرد.
ایکنا ــ اجرای این پویش‌ها جایزه‌محور است یا تأکیدتان بر محتوای کتاب و اصل کتابخوانی است؟
مسئله‌ای که در اجرای طرح‌های روشنا و پویش کتابخوانی متوجه شدیم، این است که جایزه نباید در محوریت این مسابقات و پویش‌ها باشد و اگر قیمت کتاب مناسبتر باشد و یا با تخفیف ارائه شود، بهتر از جایزه‌محوری است و بیشتر به کتاب خواندن ترغیب می‌شوند. قطعاً محتوای کتاب هم حائز اهمیت است، زیرا ممکن است کتابی محتوای ضعیفی داشته باشد و با کمترین قیمت هم کسی از آن استقبال نکند، اما کتاب دیگری که مورد نیاز مخاطب است، هر چند با قیمت بالا هم به فروش می‌رسد. از این رو اولویت با محتواست و ملاک‌های دیگری مانند قیمت در رده بعدی قرار می‌گیرد.
ایکنا ــ پس از اتمام پویش، فروش کتاب مورد نظر فروکش می‌کند، برخی معتقدند که این پویش‌ها باعث مرگ کتاب می‌شود، آیا این طور هست؟
این طبیعی است که فروش کتاب پس از پویش فروکش کند، به همین دلیل ناشر باید همچنان برای تبلیغ کتابش برنامه‌ریزی کند. برای مثال کتاب «یادت باشد» در زمان پویش، در ماه ۱۰ هزار نسخه فروش می‌رفت و اکنون که پویش به اتمام رسیده، فروش آن به ۵۰۰ نسخه نرسیده، بلکه به هشت هزار نسخه کاهش یافته است. از این رو میزان فروش با محتوای کتاب ارتباط مستقیم دارد، همچنین عواملی نظیر زمان مناسب اجرای پویش، موضوع مناسب، شکل اجرا و ... در موفقیت یک پویش مؤثر است.
ایکنا ــ اخیراً کتاب‌های بسیاری درباره شهدای مدافع حرم دیده می‌شود که محتوای ضعیفی دارند و می‌توان آن را فرصت‌طلبی ناشران تلقی کرد که چنین کتاب‌هایی را انتشار می‌دهند و اتفاقاً برای آن‌ها پویش هم برگزار می‌کنند، چنین کتاب‌هایی نه تنها جذب نخواهد کرد، بلکه مخاطب را از کتاب دلزده هم خواهد شد، شما از این دست کتاب‌ها را دیده‌اید؟
جایزه نباید در محوریت این مسابقات و پویش‌ها باشد و اگر قیمت کتاب مناسبتر باشد و یا با تخفیف ارائه شود، بهتر از جایزه‌محوری است و بیشتر به کتاب خواندن ترغیب می‌شوند
بله، قطعاً ما هم کتاب‌های ضعیفی داشته‌ایم، اما زمانی می‌توانیم مثل شما نگران باشیم که همه اوضاع نشر مرتب باشد، اکنون وضعیت نشر خوب نیست. گاهی کتابی درباره شخصیت یک شهید شاخص مدافع حرم منتشر می‌شود که محتوای ضعیفی دارد، این کار فقط به دلیل چرخه اقتصادی نشر رخ می‌دهد، وقتی می‌خواهید کتابی با محتوای قوی و نویسنده خوب منتشر کنید، باید سرمایه‌گذاری خوبی هم بر روی آن داشته باشید در حالی که نه شبکه پخش خوبی در چرخه نشر وجود دارد و نه ویترین مناسب و نه مخاطب کتابخوان. با این وضعیت ناشر چاره‌ای جز چاپ کتاب‌های بازاری ندارد. تمام ملاک‌های وزارت ارشاد کمی است و اصلاً توجهی به کیفیت ندارد، وقتی می‌خواهید در نمایشگاه کتاب حضور داشته باشید، ملاک حضور تعداد کتاب‌های چاپ شده در سال است؛ بنابراین این امر را نمی‌تواند سوء استفاده ناشر تلقی کرد، من نیز در وضعیت کنونی مجبورم کتاب ضعیف هم چاپ کنم و خط قرمزم این است که کتاب ضداخلاق، دین، اسلام و انقلاب نباشد.
ایکنا ــ شاید این مسئله را بتوان قبول کرد که ناشر برای چرخه اقتصادی خود ناچار به انتشار کتاب‌های ضعیف است، اما منطقی نیست که برای این کتاب پویش اجرا کند، موافق هستید؟
بله همینطور است، اما به نظرم هر کتابی که در پویش‌ها بوده، کتاب خوبی بوده است و من کتاب ضعیفی را سراغ ندارم.
ایکنا ــ برنامه‌تان برای آینده چیست؟
در نشر شهید کاظمی، به نتایجی رسیده‌ایم که به جای پویش، تبلیغ مناسبی برای کتاب‌ها انجام و قیمت کتاب‌ها را کاهش دهیم و یا با تخفیف‌های بالاتری عرضه کنیم. ما اکنون در مدارس هم کتاب تبلیغ می‌کنیم.
گفت‌وگو از سمیه قربانی
انتهای پیام
