ماجراجویی‌های ترکیه در منطقه تنها به جهت دغدغه قومیتی است
گروه حوزه‌های علمیه ــ محقق و پژوهشگر پژوهشگاه بین‌المللی المصطفی(ص) گفت: تمام ماجراجویی‌های ترکیه با ادعای مبارزه با تروریسم و ریشه‌کن کردن آنان در منطقه یک پوشش بوده و دولت اردوغان بیشتر در این منطقه به دنبال دغدغه‌های قومیتی و احساس ناامنی از ناحیه کرد‌ها است.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن ایکنا، اسمائیل رضوانی‌فر در دومین میزگرد تخصصی بررسی تحولات جهان با محوریت غرب آسیا که با مشارکت دفتر خبرگزاری ایکنا در پژوهشگاه بین‌المللی المصطفی(ص) برگزار شد، اظهار کرد: شکل‌گیری این منطقه حائل که بیش از چهارصد کیلومتر از مرز مشترک ترکیه و سوریه را پوشش می‌دهد در بلند مدت، از اهمیت به‌سزایی برای ترکیه برخوردار است.
وی افزود: ارتش ترکیه با عقب راندن کرد‌ها از این مناطق مرزی به ادعای خودشان در پی ایجاد یک «کریدور صلح» هستند و برنامه‌ریزی شده که 10 ناحیه و ٢٤٠ روستا برای اسکان آوارگان سوری احداث کنند.
رضوانی فر ادامه داد: موضوعی که در حوزه تحولات منطقه غرب آسیا و مرتبط با ترکیه در یکی دو ماه اخیر رخ داده و قابل بحث بوده، موضوع حمله نظامی ترکیه به منطقه کردنشین سوریه در شرق فرات است.
وی اظهار کرد: این منطقه در کنترل «یگان‌های مدافع خلق» قرار داشت که از متحدان آمریکا بودند و در جنگ نقش مهمی داشتند. در سال‌های بعد از نا آرامی سوریه به واسطه فعالیت‌های گروه‌های تروریستی به ویژه داعش، یگان‌های مدافع خلق به عنوان متحد آمریکا با پیکارجو‌ها جنگیدند و بعد از بازپس گرفتن منطقه شمال شرق سوریه از داعش، به نوعی، یک منطقه خودمختار را در شمال شرق به وجود آوردند.
پژوهشگر مسائل سیاسی غرب آسیا بیان کرد: این نیرو‌ها ترکیبی از شبه نظامیان عرب و کرد هستند و در میان نیرو‌های کرد، مهمترین نیرو‌ها متعلق به یگان‌های مدافع خلق است. ترکیه «یگان‌های مدافع خلق» را یک گروه «تروریستی» می‌خواند و آن را بازوی حزب ممنوع اعلام شده کارگران کردستان(پ‌ک‌ک) می‌داند که در طول سه دهه گذشته برای خودمختاری با دولت ترکیه جنگیده است.
رضوانی فر گفت: یگان‌های مدافع خلق، شاخه نظامی حزب اتحاد دموکراتیک سوریه هستند و پ. ک. ک در لیست گرو‌های تروریستی آمریکا و اتحادیه اروپا قرار دارد. یگان‌های مدافع خلق و پ. ک. ک ایدئولوژی مشابهی دارند، اما خود را مجزا از هم می‌دانند.
وی افزود: آمریکا قبول ندارد که یگان‌های مدافع خلق «تروریست» هستند و معتقد است کرد‌ها در طول هشت سال جنگ داخلی سوریه بی‌طرف ماندند و متحد مهم آمریکا در مبارزه با داعش بودند. با پشتیبانی هوایی، تسلیحاتی و آموزشی آمریکا، نیرو‌های دموکراتیک سوریه ده‌ها هزار کیلومتر مربع از مناطق شمال شرقی سوریه را از اشغال داعش آزاد کردند.
این کارشناس مسائل ترکیه ادامه داد: اکنون یک دولت خود مختار شمال شرقی سوریه را اداره می‌کند که محل زندگی بین پانصد هزار تا یک میلیون کرد و یک و نیم میلیون عرب است. آمریکا و ترکیه در مرداد امسال بر سر ایجاد «منطقه امن» در خاک سوریه به یک توافق مقدماتی دست پیدا کردند. در شهریور ارتش آمریکا گفت درباره چارچوب تشکیل چنین منطقه‌ای با ارتش ترکیه توافق کرده تا نگرانی‌های امنیتی آن‌ها برطرف شود. با این حال ارتش آمریکا از لفظ «منطقه امن» استفاده نکرد و بجای آن از «مکانیسم امنیتی» در طول مرز سوریه با ترکیه صحبت کرد.
رضوانی فر بیان کرد: با این حال آنکارا و واشنگتن، بر سر محدوده این منطقه امن و نحوه کنترل آن اختلاف نظر داشتند، ترکیه اعلام کرد قصد دارد در این منطقه امن یک تا دو میلیون پناهجو رو اسکان دهد و شاید موضوع مهمتر از اسکان آوارگان سوریه در این منطقه، موضوع و دغدغه مهم دولت ترکیه، حضور نیرو‌های کرد در مناطق مرزی بین ترکیه و سوریه است. دولت اردوغان با استقرار شبه نظامیان کرد در نزدیکی مرز ترکیه و سوریه مخالف بوده و است.
وی افزود: دولت ترکیه می‌خواهد یک منطقه حائل امن تا عمق ٣٢ کیلومتری خاک سوریه شکل بگیرد که نیرو‌های کرد در آن حضور نداشته باشند. بهانه رسمی ترکیه این است که گروه‌های کرد، چه «YPG» (یگان‌های مدافع خلق) و چه «PYD» (حزب اتحاد دموکراتیک) زیرشاخه‌های حزب پ. ک. ک، (حزب کارگران کردستان) هستند که می‌خواهند جدا شده و در شرق ترکیه حکومت مستقل تشکیل دهند. ترکیه بیان می‌کند اگر این‌ها اینجا بمانند، به سمت خودمختاری می‌روند و اگر خودمختاری ایجاد کردند، ظرفیت مانور پ. ک. ک خیلی بیشتر شده و تقویت می‌شود و می‌خواهیم این‌ها را خلع سلاح کنیم که خودمختاری نگیرند و هم ارتباطشان با «پ. ک. ک» را از طریق ورود به خاک سوریه، قطع کنیم.
رضوانی فر گفت: ترکیه می‌خواهد هر گونه ارتباط مرزی و جغرافیایی را بین کرد‌های سوریه و پ ک ک محدود کند در واقع همه هدف ترکیه از عملیات چشمه صلح، همین دغدغه قومیتی و احساس ناامنی از ناحیه کرد‌ها است.
پژوهشگر پژوهشگاه بین‌المللی المصطفی ادامه داد: ترکیه قصد دارد با ایجاد این منطقه امن، شبه‌نظامیان کرد را از خاک خود دور نگه دارد و همچنین مهاجرین سوری را در آن اسکان دهد. کرد‌ها از نظر آنکارا، پیکارجویان ضد دولت ترکیه هستند و تحکیم استحکامات آن‌ها در مرز شمالی سوریه با ترکیه، آنکارا را بیشتر از پیش در معرض حملات پ‌ک‌ک قرار خواهد داد. در همین حال، سیاست دولت اردغان درخصوص کرد‌های سوریه، به نگرانی‌ها درباره یک پاکسازی قومی در این مناطق دامن زده و همزمان ناظران نسبت به قوت گرفتن دوباره داعش در این مناطق هشدار داده‌اند.
وی اذعان کرد: البته بسیاری معتقدند که عامل این نگرانی امنیتی و قومیتی خود دولت ترکیه است. هشت سال پیش که سوریه دستخوش نا آرامی شد، وقتی ترکیه در صف نخست مخالفان نظام سوریه ایستاد و مرز‌های خود را برای ورود سلاح و نفرات مسلح به سوریه باز گذاشت، خیلی‌ها هشدار دادند که کرد‌های سوریه می‌توانند باعث شوند دود آشوب و ناامنی بیش از همه به چشم ترکیه برود؛ چنین هم شد. یک سال بعد، ارتش سوریه از مناطق کردنشین خارج شد و راه را برای کرد‌ها باز گذاشت تا نیرویی شبه نظامی و دولتی خودگردان تشکیل دهند.
رضوانی فر خاطرنشان کرد: بعد از توافق اولیه آمریکا و ترکیه برای ایجاد منطقه حائل، خروج نیرو‌های نظامی آمریکا از سوریه و به ویژه منطقه مورد بحث و خلا ایجاد شده ناشی از این تصمیم، دولت ترکیه رو در انجام عملیاتی برای رسیدن به هدف قریب و بعیدش مصمم‌تر کرد؛ بنابراین ارتش ترکیه با کمک شبه‌نظامیان مورد حمایتش، به نیرو‌های دموکراتیک سوریه در شمال این کشور حمله کرد. دولت اردوغان اعلام کرد این حملات تا پیشروی در عمق ۳۲ کیلومتری خاک سوریه و عقب نشاندن کامل کرد‌ها ادامه دارد.
