در گفت‌وگو با ایکنا مطرح شد؛
محور غربی ــ عربی عامل فشار بر نهضت شیخ زکزاکی/ لزوم مقابله با قانون‌گریزی دولت نیجریه
گروه بین‌الملل ــ «ناصر صافه عمر صافه»، یکی از قدیمی‌ترین یاران شیخ زکزاکی و «مسعود شجره»، رئیس کمیسیون حقوق بشر اسلامی در لندن، در نشست بررسی آخرین وضعیت شیخ ابراهیم زکزاکی، فشارها بر این روحانی شیعه و طرفداران جنبش اسلامی نیجریه را ناشی از تأثیر قدرت‌های غربی و برخی کشورهای عربی بر دولت این کشور دانستند.
«ناصر صافه عمر صافه»، از قدیمی‌ترین پیروان و دوستان شیخ ابراهیم زکزاکی، رهبر جنبش اسلامی نیجریه، است. وی چهار دهه قبل پس از آشنایی با این جنبش به آن پیوست و در این مدت از نزدیکان شیخ زکزاکی بوده است. این فعال نیجریه‌ای در گفت‌وگو با ایکنا درباره جامعه شیعیان این کشور، جنبش اسلامی نیجریه و آخرین وضعیت شیخ زکزاکی سخن گفت.
جامعه شیعیان نیجریه
جامعه شیعیان نیجریه
ناصر صافه درباره شکل‌گیری جامعه شیعیان نیجریه گفت: شیخ زکزاکی فعالیت‌های دینی خود را از سال 1978 آغاز کرد. اما از سال 1980 و پس از سفری که به ایران داشت دعوت خود را به طور رسمی شروع کرد. وی در آن زمان معاون امور بین‌الملل سازمان امور دینی کل مسلمانان نیجریه بود و برای آشنایی با انقلاب، به ایران آمده بود. او تحت تأثیر مشاهدات خود در ایران قرار گرفت و دریافت آنچه در نیجریه مردم را بدان فرا می‌خواند، در ایران عملی شده است. او در ابتدا اهل سنت بود، ولی پس از دیدار با امام خمینی(ره) به تشیع گروید و از طریق او بود که مردم نیجریه به تدریج، بیشتر با تشیع آشنا شدند. او تصمیم گرفت الگوی نهضت امام خمینی(ره) را در نیجریه پیاده کند. در سال 1981 وقتی که دانش‌آموز دبیرستانی بودم با شیخ زکزاکی آشنا شدم و به جنبش اسلامی نیجریه پیوستم.
وی افزود: در مورد تعداد شیعیان نیجریه فقط این را می‌دانم که میلیون‌ها شیعه در نیجریه زندگی می‌کنند، اما دشمنان ما آمار خود را اعلام کرده‌اند. در سال 2014 در عربستان ویدئویی منتشر شد که در آن گفته شده 20 میلیون شیعه در نیجریه زندگی می‌کنند حتی در ویدئوی دیگری تعداد 25 میلیون را ذکر کرده‌اند، اما آمار دقیقی وجود ندارد. شیعیان بیشتر در ایالت‌های شمالی نیجریه ساکن هستند، اما در ایالت‌های جنوبی مانند ایالت اویو، اوسون و لاگوس نیز تعدادی از شیعیان سکونت دارند؛ همچنین در نیجریه شیعیانی داریم که پیرو شیخ زکزاکی نیستند.
دلیل آزار شیعیان
وی در مورد علت فشار دولت نیجریه بر شیخ زکزاکی اظهار کرد: تا جایی که من می‌دانم دولت‌های مختلف نیجریه از سال 1978 تاکنون همواره شیخ زکزاکی و پیروان او را تحت فشار قرار داده‌اند. او فقط در دوره دو رئیس‌جمهور زندانی نشده، اما در دوره آنها هم تحت فشار بوده است. علت حملات به شیخ این است که او حکومت این کشور را مشروع نمی‌داند، زیرا اجازه تبعیت از دستورات خداوند را به مردم نمی‌دهد و یک نظام طرفدار حکومت‌های استعماری است. دولت نیجریه از شیخ زکزاکی می‌ترسد، چون او نه تنها شیعیان و مسلمانان، که مسیحیان و پیروان دیگر ادیان را صلح‌آمیز به تبعیت از دستورات خداوند فرامی‌خواند. در واقع دولت بیم دارد که روزی شیخ زکزاکی به خمینی دیگری تبدیل شود.
قانون‌گریزی بوهاری
ناصر صافه درباره اینکه چرا بوهاری با وجود ادعای وجود دموکراسی در نیجریه و استقلال قوه قضائیه، از تمکین به احکام دادگاه‌های این کشور مبنی بر لزوم آزادی شیخ زکزاکی سرباز می‌زند، تصریح کرد: دولت نیجریه در از میان بردن شیخ زکزاکی و نهضت او به صورت قانونی ناکام بوده است و مایل نیست این حقیقت را بپذیرد. اگر آزادی شیخ زکزاکی را بپذیرد احساس می‌کند شکست دیگری را متحمل شده است. دشمنان شیخ زکزاکی می‌خواهند او را بکشند و نهضت او را نابود کنند؛ برای همین یکی از دلایل نگه داشتن زکزاکی در زندان این است که بگویند ما بر وی تسلط داریم.
دشمنی محور عربی ــ غربی با زکزاکی
این فعال نیجریه‌ای تأکید کرد: دلیل دوم مخالفت با شیخ زکزاکی هم بسیار واضح است. دو سال قبل از «محمد بن سلمان» ولی‌عهد عربستان در مصاحبه‌ای که با یک روزنامه آمریکایی داشت پرسیده شد شما هر کاری که مخالف با خواست ایران باشد انجام می‌دهید. در آفریقا کارهای زیادی علیه ایران کرده‌اید، این کارها چه دستاوردی برای شما داشته است؟ وی گفت چیزهای زیادی به دست آورده‌ایم. ما 95 درصد از نفوذ ایران در آفریقا را از بین برده‌ایم. وقتی از او درباره چگونگی این اقدام پرسیدند گفت ما شیخ زکزاکی و نهضت او را متوقف کرده‌ایم. مدارکی وجود دارد که نه تنها عربستان بلکه آمریکا هم منافعی دارد که با توقف حرکت شیخ زکزاکی تامین می‌شود. چون زکزاکی تنها کسی است که به خاطر ماهیت دعوت خود و کیفیت زندگی‌اش و اینکه همه را به همزیستی دعوت می‌کند می‌تواند نه تنها مسلمانان که همه مردم نیجریه را متحد کند.
وی ادامه داد: اگر شیخ زکزاکی موفق شود، ممکن است آمریکایی‌ها و صاحبان شرکت‌های آمریکایی را مانند آنچه پس از انقلاب ایران رخ داد از نیجریه اخراج کند. استعمارگران انگلیسی نیز خواستار حذف زکزاکی هستند. همچنین شیخ زکزاکی در مستعمرات سابق فرانسه از جمله بنین، نیجر، چاد و کامرون پیروان و طرفدارانی دارد، برای همین فرانسوی‌ها نیز با شیخ زکزاکی مخالفند، زیرا از گسترش نفوذ او در این کشورها بیم دارند.
ناصر صافه ابراز کرد: اسرائیل نیز دلیل خاص خود را برای مخالفت با زکزاکی دارد. سازمان اطلاعات و امنیت نیجریه در کنترل اسرائیلی‌ها است. از زمان دولت «بابانگیدا» تا دولت «گودلاک جاناتان» سازمان‌های امنیتی نیجریه تحت نفوذ اسرائیل بوده‌اند. آنها نهضت شیخ زکزاکی را به حزب‌الله لبنان شبیه می‌دانند. حزب‌الله در لبنان فعالیت‌های اجتماعی برای کمک به مردم دارد. شیخ زکزاکی هم فعالیت‌های اجتماعی برای مسلمانان و غیرمسلمانان داشته است. برای همین می‌خواهند جلوی نهضت او را بگیرند.
واکنش مسلمانان
وی درباره واکنش کشورهای اسلامی در مورد وضعیت شیخ زکزاکی گفت: تا جایی که می‌دانیم کشورهای اسلامی چندان در این قضیه فعال نبوده‌اند. سازمان همکاری اسلامی، بازیچه‌ای در دست قدرت‌های غربی است و به کشورهای اسلامی کمک نمی‌کند. کشورهای عربی که اکثرا تحت نفوذ عربستان هستند، حتی از فشار بر شیخ زکزاکی هم احساس خرسندی می‌کنند. اما کشورهای اسلامی دیگری از جمله ایران، عراق، ترکیه و مالزی درباره این موضوع اقداماتی کرده‌اند. همچنین کمیسیون حقوق بشر اسلامی در لندن به مدیریت دکتر مسعود شجره تلاش‌های زیادی در سطح بین‌المللی برای حل این موضوع کرده است.
وی درباره آخرین اطلاعات از وضعیت شیخ زکزاکی گفت: الحمدلله با کمک و هماهنگی کمیسیون حقوق بشر اسلامی در لندن توانستیم 4 پزشک را از هند برای معاینه شیخ به نیجریه بفرستیم. اما دولت نیجریه اجازه نداد آنها کار درمانی را روی شیخ زکراکی انجام دهند و 4 پزشک دولتی را معرفی کرد. آنها پس از معاینه شیخ اعلام کردند وی 7 بیماری و همسرش 6 مشکل جسمی دارند. شیخ زکزاکی بینایی چشم چپ خود را از دست داده، از ناحیه گردن دچار مشکل است، ناراحتی گوارشی دارد و در خون وی مسمومیت به سرب دیده شده است. در حال حاضر 55 تکه گلوله در نقاط مختلف بدن او از جمله سر، شکم و سینه وجود دارد که بدون خارج کردن این گلوله‌ها وضعیت شیخ زکزاکی بهتر نخواهد شد. با وجود این همه مشکلات، زنده ماندن شیخ معجزه است. امیدوارم با اقداماتی همچون برگزاری کنفرانس کوالالامپور که کشورهای اسلامی حاضر در آن سعی می‌کنند نفوذ عربستان در جهان اسلام را کم کنند، این قضیه پیگیری و حل شود.
همچنین «مسعود شجره»، رئیس کمیسیون حقوق بشر اسلامی در لندن، در گفت‌وگویی ویدئویی با ایکنا به تشریح دیدگاه‌های خود درباره وضعیت شیخ زکزاکی پرداخت.
علت فشار بر زکزاکی
به گفته شجره دو دلیل عمده برای توجیه فشارهای دولت نیجریه بر شیخ زکزاکی و طرفداران او وجود دارد. دلیل اول این است که شیخ زکزاکی از مدت‌های طولانی پیش از این خواستار اجرای عدالت و برابری و پایان دادن به فساد در نیجریه بوده و از مقامات این کشور می‌خواسته که در سیاست‌های داخلی و خارجی خود ملعبه قدرت‌های بیگانه نباشند. دخالت‌های خارجی باعث شده که بیشتر مردم نیجریه، که یکی از ثروتمندترین کشورهای آفریقایی است، زیر خط فقر زندگی کنند به طوری که میزان فقر در این کشور باورکردنی نیست.
وی ادامه داد: دومین دلیل این است که آمریکا، اسرائیل و عربستان سعودی به خاطر اقدامات شیخ زکزاکی یعنی طرفداری وی از اجرای عدالت نه تنها در این کشور بلکه در سطح جهانی کاملاً مخالف او هستند. اسناد ویکی‌لیکس نشان می‌دهد که دولت سعودی فشار سیاسی بر نیجریه وارد کرده تا با شیخ زکزاکی برخورد کند. همچنین اسناد دیگری بیانگر این است که به فرماندار ایالت کادونا و ارتش این ایالت رشوه داده شده تا به کشتار طرفداران شیخ زکزاکی دست بزنند. روشن است این اتفاقات با وجود حمایت قانون از شیخ زکزاکی رخ داده که سه سال قبل دادگاه عالی این کشور حکم آزادی وی و همسرش و پرداخت غرامت به او را صادر کرد، اما دولت این کشور با حکم دادگاه مخالفت کرده است.
لزوم قاطعیت در پرونده شیخ زکزاکی
وی درباره واکنش کشورهای اسلامی به مظالم دولت نیجریه نسبت به شیخ زکزاکی و طرفداران او گفت: اقدامات کشورهای اسلامی تاکنون بسیار اندک بوده است. دولت ترکیه تلاش‌هایی کرده و دولت مالزی هم از نیجریه خواسته که شیخ زکزاکی را آزاد کند و از طریق کانال‌های دیپلماتیک اقداماتی کرده است؛ دولت ایران نیز در این باره فعالیت‌هایی است. اما همه این اقدامات در مقایسه با آنچه کشورهای غربی برای آزادی اتباع خود در نیجریه کرده‌اند بسیار ناچیز است.
شجره ابراز کرد: اقداماتی که کشورهای اسلامی در 4 سال گذشته برای آزادی شیخ زکزاکی انجام داده‌اند چندان مؤثر نبوده است و باید سیاست‌ها تغییر کند. باید اقدامات قاطع‌تری صورت بگیرد و بپرسیم نتیجه این رایزنی‌های پشت صحنه چه بوده است ؟ اکنون باید تلاش‌ها علنی انجام شود. به ایالات متحده نگاه کنید که با فشار توانست طرفداران خود را ظرف چند روز از زندان نیجریه آزاد کند. از سوی دیگر شاهد اقدامات برخی کشورهای اسلامی مثل عربستان و کشورهای حاشیه خلیج فارس هم‌صدا با اسرائیل و آمریکا برای آزاد نشدن زکزاکی و از بین بردن جنبش اسلامی نیجریه بوده‌ایم.
اقدامات سازمان‌های جهانی
شجره درباره واکنش سازمان‌های بین‌المللی گفت: این سازمان‌ها تاکنون برخی اقدامات را برای حل این موضوع انجام داده‌اند. کمیسیون حقوق بشر اسلامی در لندن این موضوع را به دادگاه بین‌المللی برد و در این دادگاه پرونده کشتار زاریا مطرح شده و امیدواریم به نتیجه برسد. همچنین گزارشگران ویژه سازمان ملل اقدامات دولت نیجریه را غیرقانونی دانسته‌اند و خواستار توقف آن شده‌اند. سازمان عفو بین‌الملل و نیز کمیسیون حقوق بشر درباره این موضوع بسیار فعالیت کرده است. اما هنوز کارهای زیادی باید انجام شود. باید هماهنگی بیشتری بین نهادهای فعال به وجود بیاید، زیرا چهار سال از این ظلم و ادامه حمله به معترضان، کشتار و زندانی کردن آنها و بی‌عدالتی‌ها در حق آنها می‌گذرد. هنوز 80 نفر از طرفداران شیخ زکزاکی پس از 4 سال در زندان‌های نیجریه هستند.
وی در پایان ابراز کرد: اکنون شیخ زکزاکی و همسرش در زندانی هستند که افراد سالم هم در آنجا بیمار می‌شوند. طبق حکم دادگاه‌های نیجریه این دو نفر نیازمند رسیدگی فوری پزشکی هستند. وضع آنها به گونه‌ای است که امکانات پزشکی موجود در نیجریه پاسخگوی نیازهای آنها نیست و باید به خارج اعزام شوند. اکنون زمان آن رسیده که افراد و سازمان‌ها فقط به گفتن اینکه اقدامات نیجریه نادرست است بسنده نکنند و همگی خواستار آزادی شیخ و همسرش باشند.
گفتگو از محسن حدادی
انتهای پیام مطالب مرتبط
