اسباب و علل مادی خارج از حیطه قدرت خدا نیست/ آرامش؛ مهم‌ترین کارکرد ازدواج

به گزارش ایکنا، آیت‌الله محسن فقیهی، استاد حوزه علمیه در ادامه تفسیر سوره مبارکه بقره به آیه «وَ اتَّبَعُوا ما تَتْلُوا الشَّياطينُ عَلي‏ مُلْکِ سُلَيْمانَ وَ ما کَفَرَ سُلَيْمانُ وَ لکِنَّ الشَّياطينَ کَفَرُوا يُعَلِّمُونَ النَّاسَ السِّحْرَ وَ ما أُنْزِلَ عَلَي الْمَلَکَيْنِ بِبابِلَ هارُوتَ وَ مارُوتَ وَ ما يُعَلِّمانِ مِنْ أَحَدٍ حَتَّي يَقُولا إِنَّما نَحْنُ فِتْنَةٌ فَلا تَکْفُرْ فَيَتَعَلَّمُونَ مِنْهُما ما يُفَرِّقُونَ بِهِ بَيْنَ الْمَرْءِ وَ زَوْجِهِ وَ ما هُمْ بِضارِّينَ بِهِ مِنْ أَحَدٍ إِلاَّ بِإِذْنِ اللَّهِ وَ يَتَعَلَّمُونَ ما يَضُرُّهُمْ وَ لا يَنْفَعُهُمْ وَ لَقَدْ عَلِمُوا لَمَنِ اشْتَراهُ ما لَهُ فِي الْآخِرَةِ مِنْ خَلاقٍ وَ لَبِئْسَ ما شَرَوْا بِهِ أَنْفُسَهُمْ لَوْ کانُوا يَعْلَمُونَ» اشاره کرد و گفت: قوم بنی‌اسرائیل به دنبال سحر و جادو بودند و این آیه به این مطلب اشاره دارد که این قوم با سحر و جادو باعث ایجاد فتنه و فساد در جامعه شدند در حالی که زن و شوهر باید برای هم سکینه باشند «وَمِنْ آيَاتِهِ أَنْ خَلَقَ لَكُمْ مِنْ أَنْفُسِكُمْ أَزْوَاجًا لِتَسْكُنُوا إِلَيْهَا وَجَعَلَ بَيْنَكُمْ مَوَدَّةً وَرَحْمَةً» و باید بین زن و شوهر، مودت و دوستی و علاقه و بخشش و گذشت باشد.

وی افزود: ممکن است در زندگی خطاهایی صادر شود، ولی این خطاها باید با رحمت و مودت بخشیده شود و باعث اختلاف بین زن و شوهر نشود. قوم بنی‌اسرائیل با سحر و جادو بین زن و شوهر اختلاف ایجاد می‌کردند و اصولاً خانواده‌هایی که اختلاف دارند، روی آرامش را نمی‌بینند.

این استاد حوزه با بیان اینکه هدف و نیت در کارها تأثیرگذار است، افزود: گاهی نیت شخصی خیر است و نیت دیگری شر، هرچند عمل، یکی است، اما وقتی نیت پاک و خالص باشد، دارای ثواب است و اگر نیت فاسد باشد، عذاب اخروی دارد؛ شیاطین و بنی‌اسرائیل به مردم سحر می‌آموختند و به آن عمل می‌کردند و آن را حلال می‌شمردند که در واقع مرتکب ارتداد می‌شدند.

فقیهی با بیان اینکه در این آیه خداوند می‌فرماید که این‌ها نمی‌توانند با سحر به کسی ضرر برسانند مگر به اذن خدا، اظهار کرد: در اینجا این سؤال مطرح است که آیا اذن خداوند در همه جا هست؟ آیا ضررها و مشکلاتی که در جامعه وجود دارد، با سحر باشد یا بدون سحر، با اذن خداست؟ برای روشن شدن این بحث باید گفت که یک اذن تکوینی داریم که خداوند متعال تکویناً قانونی را در این عالم به وجود آورده که این قانون در مجموع به مصلحت مردم است و آن قانون سببیت و مسببیت است؛ یعنی کبریت سبب است و آتش گرفتن مسبب است.

این استاد حوزه با بیان اینکه این قانون خداست تصریح کرد: خداوند این قانون را وضع کرده که هر سببی موجود شد به طور دقیق مسببش موجود می‌شود. اگر به کسی محبت کردید به شما علاقمند می‌شود و اگر به کسی ظلم کردید با شما دشمن می‌شود و این طبیعی است.

تاثیرگذاری سحر و رابطه آن با قانون سبب و مسبب

وی افزود: سحر هم در عالم وجود آثاری دارد که بر این قانون بار می‌شود وقتی سبب آمد مسبب هم ایجاد می‌شود لذا خداوند هم تأیید می‌فرماید که «ما يُفَرِّقُونَ بِهِ بَيْنَ الْمَرْءِ وَ زَوْجِهِ» اینها با سحر باعث می‌شدند که بین زن و شوهر جدایی بیفتد و این اثر سحر است، پس سحر واقعیتی است که آثاری بر آن مترتب است و وقتی سحر انجام شد، می‌تواند بین زن و شوهر جدایی و اختلاف ایجاد کند. 

فقیهی بیان کرد: پس قانون خداوند این است که آتش بسوزاند اما یک نکته وجود دارد و آن این است که استقلال، صد درصد علت تامه نیستند چون ممکن است آتش برای حضرت ابراهیم گلستان شود، خدا این قدرت را دارد اما آن را در همه موارد اعمال نمی‌کند، در یک مورد خاص ممکن است اعمال کند.

استاد سطح عالی حوزه علمیه اظهار کرد: این سحر و تفرقه‌ای که بین زن و شوهر ایجاد می‌شود با اذن تکوینی پروردگار است که وقتی سبب، ایجاد شد مسبب هم ایجاد می‌شود. این اذن تکوینی با عذاب الهی منافات ندارد زیرا این قانون اسباب و مسببات امتحان الهی است، شما می‌توانید این سبب را ایجاد کنید و کسی را بکشید ولی نباید این کار را بکنید، خدا از این کار نهی کرده است. پس اذن تکوینی خداوند وجود دارد ولی اذن تشریعی وجود ندارد و خداوند سحر و دزدی و قتل و غارت را اجازه نداده است.

آیت‌الله فقیهی با بیان اینکه منظور از «اذن» در آیه شریفه، اذن تکوینی است اضافه کرد: اینکه گفته می‌شود صله رحم عمر را طولانی می‌کند یا صدقه دفع بلا می‌کند؛ یعنی آن اسباب و مسبباتی که خداوند در این عالم جعل کرده گاهی با یک چیزهایی عوض می‌شود.

وی با بیان اینکه گاهی یک قانون سبب و مسببی با دعا عوض می‌شود تصریح کرد: ممکن است کسی در حال مردن باشد ولی با دعا مانع مرگ او شویم. این قانون سبب و مسبب علت تامه نیست و خداوند قدرتی مافوق این اسباب و مسببات است که در بعضی از مواقع دعای شما باعث می‌شود که سبب اثر خودش را انجام ندهد.