بررسی وضعیت تولید واکسن در کشور/ جایگاه عدالت در سلامت و حق الناس

به گزارش ایکنا؛ طی دو دهه اخیر همپا با انقلاب الکترونیک و سایبرنتیک، نوع جدیدی از شرکت‌های تجاری به وجود آمده‌ند که با توجه به نقش دانش روز در آنها، دانش بنیان نام گرفته‌اند.

این شرکت‌ها در ایجاد اشتغال و توسعه پایدار تا جایی در جهان پیشرفت کرده‌اند که دولت‌ها سعی دارند با اعطای انواع بسته‌های حمایتی از آنان، بخشی از اهداف اقتصادی خود را از این طریق تحقق بخشند. توسعه علمی، تجاری‌سازی علم، سرعت بخشیدن در تولید، عدم وجود بروکراسی‌های معمول، داشتن ایده‌های نو و رساندن این ایده‌ها به محصول از جمله ویژگی‌های این شرکت‌های دانش‌بنیان است.

پایه و اساس شرکت‌های دانش‌بنیان و محصولات و خدمات آن‌ها براساس تکنولوژی و روش تولید محصولات و یا خدمات آن‌هاست.

طبق آیین‌نامه تشخیص شرکت‌ها و مؤسسات دانش‌بنیان، اهدافی نظیر؛ ترغیب هیئت علمی دانشگاه‌ها و واحد‌های پژوهشی برای فعالیت‌های بیشتر در جهت رفع نیاز جامعه و امکان افزایش درآمد اعضای هیئت علمی، تجاری‌سازی یافته‌های پژوهشی، افزایش درآمد‌های اختصاصی دانشگاه‌ها و واحد‌های پژوهشی موضوع کلی فعالیت دانش‌بنیان را دنبال می‌کنند.

شرکت‌های دانش‌بنیان به چند دسته تقسیم می‌شوند که بخشی از آن‌ها تحت عنوان شرکت‌های دانش‌بنیان نوپا و برخی دیگر شرکت‌های دانش‌بنیان تولیدی هستند. شرکت‌های نوپا عموماً تازه تأسیس بوده و اغلب دارای سه الی چهار نفر پرسنل هستند که به‌صورت پاره وقت فعالیت‌های شرکت را جلو می‌برند. درصد بالایی از شرکت‌های نوپا، متشکل از اعضای هیئت علمی دانشگاه‌های مختلف هستند که هدفشان تبدیل ایده‌های نو موجود در تخصص خود به محصول است.

شرکت‌های دانش‌بنیان تولیدی با توجه به داشتن معیار‌های آیین‌نامه ارزیابی و تشخیص شرکت‌ها و مؤسسات دانش‌بنیان دارای سابقه و تجربه خوبی در تولید محصولات و ارائه خدمات خود هستند.

از اوایل دهه ۹۰ شرکت‌های دانش‌بنیانی در حوزه سلامت تشکیل شدند که ایده‌های نوینی در حوزه دارو را دنبال می‌کردند. در حال حاضر هزار و ۲۰۰ شرکت دانش‌بنیان در حوزه سلامت فعالیت دارند که تا سال گذشته به گفته ملک‌زاده، معاون وزیر بهداشت از حدود چهار هزار محصول دانش‌بنیان در کشور، حدود هزار محصول آن را دارو تشکیل می‌دهد و از این تعداد حدود ۷۳ قلم آن به خارج از کشور صادر می‌شود.

واکسن یکی از حوزه‌های دارویی است که در آن ایران همواره مجبور به واردات بوده است، در این سال‌ها انستیتو پاستور به عنوان اولین و اصلی‌ترین مجموعه واکسن‌سازی کشور تلاش‌های مختلفی را برای تولید انواع واکسن انجام داده است که همواره در سخنان رئیس سابق آن بازتاب پیدا کرده است.

واکسن‌هایی مانند ب ث ژ و هپاتیت ب از جمله واکسن‌هایی هستند که سال‌ها در ایران تولید شده و واکسن‌های پنت‌والان، MMR، سالک، هاری دامی و هاری انسانی نیز در این سال‌ها با ورود شرکت‌های دانش‌بنیان به مرحله تجاری‌سازی وارده شده است.

در انستیتو پاستور سه مرکز رشد وجود دارد که ۶۸ شرکت دانش‌بنیان در آن فعال بوده و از این تعداد نیز ۳۱ شرکت تأیید شده هستند. ضمن اینکه واکسن‌های سلولی آنفولانزا، نوترکیب آنفولانزا، بروسلوز، لیشمالیا و مالاریا نیز در مرحله تست حیوانی بوده و به صورت دانش‌بنیان تولید شده است.

 

در حال حاضر به اذعان رئیس سازمان غذا و دارو و دبیر ستاد توسعه زیست‌فناوری معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری ایران «در حوزه تولید واکسن ضعف زیادی وجود دارد»، «از میان ۱۸ واکسن انسانی، هشت مورد در داخل تولید می‌شود و مابقی وارداتی است»، که در این راستا حضور و فعالیت شرکت‌های دانش‌بنیان می‌تواند این ضعف را بر طرف کند. ضمن اینکه قرار است تا پایان امسال کشور هشت واکسن انسانی، ۱۷ واکسن دام و طیور، ۵۰ ماده اولیه دارویی و ۱۴ داروی بیولوژیک در کشور تولید شود.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ایکنا طی روز‌های آینده، در مورد وضعیت کنونی واکسن‌های تولید شده یا در حال تولید گزارش‌های مختلفی را منتشر می‌کند.