محمود حکیمی، نویسنده کودک و نوجوان، در گفتوگو با ایکنا، درباره وضعیت فعلی ترجمه آثار کودکان و نوجوانان گفت: متأسفانه تعداد اندکی از مترجمان در کار خود حرفهای هستند، زیرا عدهای از آنها بدون شناخت اصول ترجمه و فقط با طی چند دوره زبان انگلیسی به ترجمه کتابهای کودکان و نوجوانان اقدام و تصور میکنند که ترجمه کتاب کودک به دلیل حجم اندک آنها آسانتر است؛ در حالی که باید علاوه بر تسلط به زبان مبدأ، به زبان مقصد هم مسلط باشند و با ادبیات مناسب ترجمه کنند تا برای مخاطب مورد نظر قابل فهم باشد.
وی افزود: انبوهی از آثار ترجمهای کودک و نوجوان در بازار نشر وجود دارد که آثاری ضعیف و نامناسب با فرهنگ کشورمان در میان آنها خودنمایی میکند و به نظر میرسد مترجم سهلانگارانه این کتابها را انتخاب و ترجمه کرده است؛ بنابراین همین آثار به ادبیات فارسی لطمه میزند.
حکیمی ابراز کرد: مترجم قبل از ترجمه کتاب باید موضوع آن را بشناسد و بتواند آن را با همان زبان کتاب به زبان مقصد منتقل کند، به این معنی که به متن وفادار باشد و با توجه به فرهنگ جامعه ایران، کتابی را برای ترجمه انتخاب کند که مناسب باشد و مترجم با محدودیتهای واژگانی کودکان و نوجوانان آشنا باشد و بتواند با بهرهگیری از همین واژگان نظر نویسنده را انتقال دهد و از نیت اصلی او دور نشود. در واقع همه این مسائل نشان میدهد که انتخاب درست کتاب از ترجمه آن اهمیت بیشتری دارد.
وی بیان کرد: گاهی مترجمان تازهکار اقدام به ترجمه آثار خوبی میکنند که با حقالزحمه اندک، حاضرند کتاب را ترجمه کنند، اما با توجه به تجربه و آشنایی اندک آنها ترجمه خوبی از آن اثر به دست نمیآید و شانس خوانده شدن آن از بین میرود، در حالی که مترجم موظف است علاوه بر رعایت اصول ترجمه، ترجمه خلاقانهای ارائه دهد.
حکیمی تصریح کرد: گاهی آثاری ترجمه تحتالفظی شده و مترجم هیچ خلاقیتی از خود نداشته تا جمله قابل فهمی را ارائه دهد. در این گونه آثار نقش ویراستار بسیار ضعیف است و در نهایت اثری با ترجمه ضعیف وارد بازار نشر میشود و چون ناشران این آثار اعتبار دارند هر چه منتشر کنند، مخاطبان آن را خریداری میکنند، اما بعد از مطالعه، هیچ لذتی از خواندن آن کتاب نمیبرند.
این نویسنده پرکار کودک و نوجوان درباره دلایل پیشی گرفتن آثار ترجمهای بر تألیفی گفت: توجه ناشران به انتشار کتابهای ترجمه بیشتر است، زیرا انتشار این کتابها آسانتر از کتابهای تألیفی است و این کتابها نیاز به تصویرگری ندارند و ناشر بدون پرداخت حق مؤلف میتواند با هزینه اندک حق ترجمه، اثر را چاپ کند.
مترجمان باید نیازهای دوران کودکی را بشناسند و برهمان اساس کتاب ترجمه کنند و در غیر اینصورت همراهی یک روانشناس میتواند مترجم و نویسنده را در این زمینه یاری دهد. والدین نیز به همان اندازه باید نسبت به دوران رشد فرزندان خود آگاه باشند
وی ادامه داد: با توجه به اینکه کودک نمیتواند همانند بزرگسالان مسائل را درک کند، نیازمند گذر از فرآیندهای پیچیده دوران رشد است؛ از این رو مترجمان باید نیازهای دوره کودکی را بشناسند و بر همان اساس کتاب را ترجمه کنند؛ در غیر این صورت همراهی یک روانشناس میتواند مترجم و نویسنده را یاری دهد. والدین نیز به همان اندازه باید به رشد فرزندان خود آگاه باشند و آثار مناسبی را برای کودکان خود انتخاب و نوجوانان را راهنمایی کنند.
حکیمی به مؤلفههای کتاب مناسب برای کودکان و نوجوانان اشاره کرد و افزود: کتاب برای این گروه سنی علاوه بر سرگرمکنندگی باید باعث تقویت تخیل و تواناییهای ذهنی مخاطبان شود، حس کنجکاوی آنها را برانگیزد، بتوانند احساسات خود را بیان کنند، چیزهای تازه بیاموزند و کشف کنند، و موقعیتهای گوناگون رفتار مناسبی از خود نشان دهند و الگوهای مناسبی برای آنها در کتاب معرفی شود.
انتهای پیام