مشی اجتماعی جوادالائمه(ع) در برخورد با دوست و دشمن

حجت‌الاسلام والمسلمین محمدتقی مبشری، معاون آموزشی و پژوهشی نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه فرهنگیان در گفت‌وگو با ایکنا؛ به مناسبت میلاد باسعادت جوادالائمه(ع)، درباره مشی اجتماعی حضرت اظهار کرد: یکی از دلایلی که در مشی حضرت امام جواد(ع) به ویژه در بعد اجتماعی بسیار مورد توجه بوده این است که ایشان در سن کمی به امامت رسیده‌اند و از یک سو گرفتار مشکلات و مسائلی بودند که دشمنان ایشان آن‌ها را موجب می‌شدند، همان‌ها که دست به ترور ناجوانمردانه پدر گرامی‌شان زدند و به دنبال محدود کردن و به شهادت رساندن حضرت امام جواد(ع) نیز بودند. از سوی دیگر، شیعیان بی‌بصیرتی نیز وجود داشتند که در هضم این مسئله که جوادالائمه هنوز به سن تکلیف نرسیده می‌تواند امام باشد، با مشکل مواجه بودند؛ لذا این دو جنبه شرایط اثبات امامت ایشان در ابعاد مختلف به ویژه در بعد اجتماعی را فراهم کرد. البته حضرت در همه ابعاد سیاسی، اعتقادی و تربیتی مسائل را با دقت پیگیری می‌کردند، برای مثال با شیعیان بی‌بصیرتی که در زمان حضرت موسی بن جعفر(ع) فرقه واقفیه را ایجاد کرده بودند و در زمان حیات امام جواد(ع) نیز به دنبال بهانه‌ای برای تقویت فرقه خود بودند، به گونه‌ای رفتار کردند و پاسخ پرسش‌های آن‌ها رامی‌دادند که در ایمان به آنچه حق است، آن‌ها را مجاب کردند و در این مسیر موفقیت‌های زیادی هم برای شیعه به دست آمد.

حجت‌الاسلام مبشری ادامه داد: دشمنان نیز سعی می‌کردند حضرت را با توجه به سن کم ایشان، در مباحث علمی در معرض پرسش قرار دهند و ایشان را زیر سؤال ببرند. حضرت در این مسیر با بیان مطالب علمی و دقیق و در پاسخ به پرسش‌هایی که حتی بزرگان ادیان دیگر از پاسخگویی به آن‌ها ناتوان بودند، مواضع دین را بیان کنند. برای مثال، نقل است که شخصی به نام ابن اکثم در مسائل علمی همواره سؤالاتی را مطرح می‌کرده و حضرت نیز پاسخ‌های دقیقی به او می‌دهند، به گونه‌ای که ابن اکثم شگفت‌زده می‌شود. این فرد در یکی از سفر‌های حضرت به مدینه، سؤال‌های متعددی طرح می‌کند و حتی عرض می‌کند که من دیگر خجالت می‌کشم سؤالی را مطرح کنم. حضرت می‌فرماید: می‌خواهی بگویم سؤال تو در مورد چیست؟ سپس فرمودند تو درباره امامت پرسش داری و ابن‌اکثم می‌گوید: آری. این فرد پس از شنیدن پاسخ حضرت قانع می‌شود و ایمان می‌آورد.

عضو هیئت علمی دانشگاه با تأکید بر اینکه قدرت نظامی و حکومتی در اختیار امام جواد(ع) نبوده و ایشان با مباحثه علمی و پاسخ‌های منطقی بر دشمنان فائق می‌آمدند، افزود: در مباحث تربیتی نیز باید گفت نام «جواد» بی‌دلیل به حضرت اطلاق نمی‌شود، روایت‌های متعددی از بخشش و گذشت ایشان در برابر ناجوانمردی‌هایی که در حقشان می‌شده، وجود دارد به گونه‌ای که در زمان حیات، ایشان را با لقب جواد خطاب می‌کردند. یکی از ویژگی‌های تربیتی که می‌توان درباره ایشان بیان کرد، مسئله وفق و مدارا با دشمنان، عفو و گذشت نسبت به آنان و جود و بخشش در برابر پیروان و حتی غیردوستداران ایشان بود. بعضاً در شرایطی که حکومت بر شیعیان و پیروان حضرت جوادالائمه(ع) از لحاظ اقتصادی سخت می‌گرفت، ایشان از همگان دستگیری می‌کردند.

‌

‌به گفته حجت‌الاسلام مبشری؛ با توجه به بخشش و گذشتی که از ائمه(ع) و به ویژه حضرت امام جواد(ع) سراغ داریم، انتظار می‌رود در شرایط فعلی جامعه و نیز بحرانی که در آن قرار داریم، افرادی که از نظر مالی و توانمندی‌های دیگر در شرایط بهتری قرار دارند، به کمک افراد ناتوان‌تر بشتابند تا فعالیت‌های خوب، ارزشمند و ماندگاری در کشور انجام شود. اگر یک زمان‌هایی نذری‌های گسترده در قالب غذا و خوراکی‌ها را شاهد هستیم، امروز وقت آن است افراد توانمند نذری‌های گسترده برای سلامت مردم داشته باشند. خرید مواد شوینده و قرار دادن آن در اماکن عمومی، مساجد و ...، از جمله راهکار‌هایی است که افراد توانمندتر می‌توانند از این طریق از سایر افراد جامعه دستگیری کنند. طبیعی است در این بحران بیمارستان‌ها با امکانات محدودتری مواجه‌اند. افرادی که توانایی یاری‌رسانی دارند باید به کمک سایر افرادی بروند که در این شرایط به تعبیر مقام معظم رهبری جهاد می‌کنند، تا باری از دوش جهادگران در شرایط فعلی بردارند.

 

گفت‌وگو از مریم روزبهانی