ضعف هماهنگی و عدم قاطعیت؛ مشکل اصلی دولت در مدیریت کرونا / مجلس دهم در حوزه نظارت از ابتدا ضعیف بود

محمدصادق کوشکی، عضو هیئت علمی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، در گفت‌وگو با خبرنگار ایکنا درباره مدیریت دولت در مقابله با کرونا و به ویژه ارزیابی استراتژی پیشبرد همزمان «اقتصاد» و «سلامت» و امکان اجرایی شدن مطلوب آن در عمل گفت: آنچه که به عنوان یک شهروند از عملکرد دولت برداشت می‌کنم این است که کلیت دولت اراده و قاطعیت لازم را برای مدیریت این وضعیت بحرانی ندارد و به ویژه رئیس‌جمهور از اراده کافی و قاطعیت لازم برای تصمیم‌سازی برخوردار نیست.

بیشتر بخوانید:

• استراتژی پیشبرد همزمان «جان» و «نان»؛ زیر پا گذاشتن اخلاق و نماد ناکارآمدی دولت
• تعطیلی مجلس در بحران کرونا خارج کردن مردم از صحنه اداره کشور بود

وی افزود: این ارزیابی نیز فقط نقد من نیست. حتی رهبر معظم انقلاب در سخنرانی نیمه شعبان این مطلب را بیان کرده و فرمودند مردم به تصمیماتی که ستاد ملی مقابله با کرونا با «قاطعیت» اعلام می‌کند عمل می‌کنند.

ضعف هماهنگی در مدیریت مقابله با کرونا

کوشکی اظهار کرد: در واقع مشکل این است که بخش‌های مختلف با همدیگر هماهنگ نیستند و وزارت بهداشت به نوعی مانند سربازی یک‌نفره می‌جنگد و سایر وزارتخانه‌ها و بخش‌ها همکاری چندانی نمی‌کنند و شاید هم هماهنگ نیستند و وظیفه هماهنگ ساختن وزارت‌خانه‌ها به عهده شخص رئیس‌جمهور است. این بی‌ارادگی، تردید داشتن و عدم قاطعیت رئیس‌جمهور به بدنه دولت هم منتقل شده و این بدنه را در مقابله با کرونا کرخت و ضعیف کرده است.

عضو هیئت علمی دانشگاه تهران بیان کرد: البته بخش‌ها و قسمت‌های مختلف به طور جداگانه تلاش‌های زیادی می‌کنند اما ضعف هماهنگی نتیجه این تلاش‌ها را کمرنگ ساخته است. از ابتدا باید رئیس‌جمهور مسئولیت این ستاد را می پذیرفت ولی به وزارت بهداشت سپرده شد که این وزارتخانه نیز به تنهایی نمی‌توانست با اقتدار این مسئولیت را پیش ببرد و سایر وزارتخانه‌ها در این وضعیت همکاری و هماهنگی لازم را با وزارت بهداشت نداشتند.

عدم تحقق صرفه‌جویی در هزینه‌های دولت

کوشکی درباره اینکه مشکلات اقتصادی، کمبود منابع و تحریم به عنوان دلایل اصلی اتخاذ استراتژی فعال کردن همزمان حوزه اقتصاد با حفظ سلامت مردم بیان می‌شود، گفت: نمی‌توان مسئله کمبود منابع را پذیرفت، بلکه اولویت‌سنجی‌های دولت در تخصیص منابع منطبق با شرایط بحران نیست. در واقع منابع فعلی دولت می‌تواند براساس شرایط بحران هزینه شود.

وی ابراز کرد: برای نمونه وقتی چند سال پیش در انگلستان یک بحران اقتصادی ایجاد شد وزارت خارجه انگلیس نیمی از سفارتخانه‌های این کشور را در دنیا به طور موقت تعطیل کرد و اعلام کرد ترجیح می‌دهیم در شرایط بحران صرفه‌جویی کرده و بودجه مورد نیاز کشور در جاهای مهمتر هزینه شود، اما رفتار دولت در مدیریت مقابله با کرونا نشان می‌دهد که هنوز به فکر صرفه‌جویی در هزینه‌ها برای حفظ اولویت‌ها نیست.

این کارشناس مسائل سیاسی بیان کرد: به عبارتی بودجه و درآمد دولت می‌تواند منطبق با شرایط بحران هزینه شود اما همه وزارت‌خانه‌ها و سازمان‌ها همچنان همان هزینه‌های پیشین خود را دارند و تغییری در آن ایجاد نشده است و دولت هم برای تأمین هزینه‌های مربوط به حوزه بهداشت و درمان و کنترل این بیماری تنها یک راه بلد است و آن هم برداشت از صندوق توسعه ملی است.

مجلس دهم باز هم که بود تعطیل بود

کوشکی با بیان اینکه صرفه‌جویی در هزینه‌ها به معنی تعدیل نیرو و یا کم کردن حقوق کارکنان دولت نیست، گفت: بسیاری از ریخت‌وپاش‌ها و هزینه‌های غیر ضرور وجود دارد که می‌توان آنها را حذف کرد. براساس همان نمونه انگلستان، ما نیز در بسیاری از کشورهای دنیا سفارتخانه داریم که عملا برخی از آنها هیچ خروجی مشخصی ندارند که نمونه آن سفارت‌خانه‌های ما در جنوب آفریقاست که بود و نبود آنها هیچ فرقی نمی‌کند و در این وضعیت می‌توانند موقتا تعطیل شوند و عایدی ارزی ناشی از این صرفه‌جویی صرف هزینه‌های مربوط به بهداشت و درمان و اتخاذ سیاست‌های قاطعانه‌تر در مقابله با کرونا شود. ‌

کوشکی درباره تعطیلی مجلس و نقش منفعل خانه ملت در نظارت بر عملکرد دولت گفت: واقعیت این است مجلس دهم با نوع عملکردش نشان داد که اگر باز هم باشد تعطیل است. این مجلس در دوران فعالیت چهارساله خود توان نظارت بر دولت را نداشت و بسیاری از نمایندگان ظاهرا وظایف اصلی مجلس را نمی‌شناختند ولذا به طور طبیعی نیز آن را انجام ندادند یا به درستی انجام ندادند.