مساجد و کلیساهای اتیوپی، تاریخچه و فعالیت‌ها + عکس

به گزارش ایکنا؛ بازدید از اتیوپی این امکان را می‌دهد تا یکی از پرجمعیت‌ترین کشورهای آفریقا که دومین رتبه را از نظر جمعیت بعد از نیجریه دارد تجربه کنید. اتیوپی کشوری دارای فرهنگ و میراث فرهنگی غنی است. این کشور در شاخ آفریقا واقع و با کشورهایی مانند اریتره، جیبوتی، سومالی، سودان، سودان جنوبی و کنیا احاطه شده است. اتیوپی گردشگران متعددی را از سراسر جهان به خود جلب می‌کند.

بنا به اعلام رایزنی فرهنگی ایران در اتیوپی، با توجه به جمعیت زیاد مسلمانان در این کشور، این بخش از آفریقا دربرگیرنده تعداد زیادی از مراکز عبادی در شهرها و روستاهای مختلف است. مساجد در واقع جدای از مراکز عبادت و نیایش به درگاه خداوند متعال، مراکز تجمع و گردهمایی مسلمانان نیز هستند و مسلمانان پیرو فرقه‌های مختلف اسلامی بسیاری از تصمیمات مهم خود را در قالب جلساتی در مساجد، می‌گیرند.

اهتمام به سنت حضور در مساجد

از اين رو می‌توان گفت حضور در مساجد و برگزاری نمازهای جماعت و جمعه در میان مسلمانان اتیوپی نوعی سنت به شمار می‌رود و پیروان دین اسلام، فرزندان خود را از کودکی با این سنت حسنه آشنا می‌کنند.

مساجد اتیوپی همچون دیگر کشورهای آفریقایی با مشکلات فراوانی مواجه هستند. کمبود بودجه، فقدان امکانات لازم همچون فرش، میز، دستگاه آمپلی فایر (از قطعات سیستم‌های صوتی) به ویژه در مناطق روستایی و اختلافات فرقه‌ای ناشی از تفاوت دیدگاه‌ها در درون هیئت امنا از مهمترین مشکلات به شمار می‌رود.

مساجد اتیوپی اعم از مساجد بزرگ شهری و مساجد روستایی به صورت هیئت امنایی اداره می‌شوند و بودجه لازم نیز از طریق مسلمانان منطقه که مسجد در آن واقع شده است، تأمین می‌شود. در حال حاضر 110 مسجد در آدیس‌آبابا و 350 مسجد نیز در کل کشور اتیوپی وجود دارد. تعداد کلیساها در آدیس‌آبابا، 123 و در کل کشور 567 عدد است.

براساس اطلاعات موجود، در حال حاضر صدها مسجد كوچک و بزرگ در سراسر اتیوپی وجود دارد که بسیاری از آنها از طریق اداره مدارس قرآنی و مشارکت در تأسیس برخی مراکز آموزشی، نقش مهمی در توسعه فرهنگ و تمدن اسلامی در این کشور ایفا می‌کنند. مهمترین مساجد فعلی این کشور اعم از مساجد واقع در آدیس‌آبابا و دیگر شهرهای اتیوپی عبارتند از مسجد انور، نور و بلال.

مسجد انور

مسجد انور محل تجمع مسلمانان اتیوپی به ویژه مردم مسلمان آدیس‌آبابا محسوب می‌شود. اساس بنای این مسجد به زمان تسخیر اتیوپی به وسیله ایتالیایی‌ها در سال‌های 1935 تا 1941 برمی‌گردد. اشغالگران ایتالیایی به مقتضای زمان و به دنبال کسب حمایت مسلمانان، این مسجد را به صورت نیمه‌تمام بنا کردند که پس از اتمام دوره اشغال، ساخت مسجد با همیاری مردم به پایان رسید و با چالش‌های فراوانی نیز همراه بود.

تعداد نمازگزاران این مسجد در هر روز بین 8 تا 10 هزار نفر تخمین زده می‌شود. موقعیت این مسجد در کنار بازار مرکاتو بوده و در نماز جمعه نیز میزبان هزاران تن نمازگزار است.

دلایل نامگذاری مسجد اعظم انور به این نام، واقع شدن آن در منطقه‌ای به نام مرکاتو(بزرگترین بازار تجاری آفریقا)، واقع‌شدن ترمینال اتوبوسرانی خارج شهری در این منطقه، مساحت مسجد و زیبایی بنای آن در مقایسه با دیگر مساجد، بهره‌مندی این مسجد از وجود علمای بزرگ دینی و واقع شدن دفتر شورای مسلمانان اتیوپی در این مسجد به مدت چند سال است.

این مسجد با توجه به شهرت دیرینه خود به عنوان مسجد ملی مسلمانان اتیوپی لقب گرفته و همیشه مورد بازدید رهبران سیاسی و مذهبی جهان نیز بوده است.

مسجد بلال

این مسجد در 1954 میلادی تأسیس شده است و روزانه حدود 2000 نفر برای اقامه نماز به این مسجد مراجعه می‌کنند. اقدامات اولیه برای بنای این مسجد در سال 1946 میلادی از سوی جمعیت الخیریه در گرامیداشت یاد و خاطره مؤذن پیامبر عظیم‌الشأن اسلام انجام شد و در سال 1954 میلادی نیز ساخت آن به پایان رسید. این مسجد در زمینه آموزش علوم دینی و مراسم تشییع نیز خدماتی را به مسلمانان ارائه می‌کند و علاوه بر آن کتابخانه‌ای نیز برای مراجعه عموم دارد.

مسجد نور

سال تأسیس این مسجد در زمان حکمرانی زیودیتو (Zewditu) سیاستمدار، و امپراتور اهل اتیوپی در سال‌های 1916تا 1930 بوده و تعداد نمازگزاران آن در یک روز، به دلیل موقعیت استثنایی و قرارگرفتن در نزدیکی مسجد انور و در دسترس بودن همه نوع وسائط نقلیه بسیار است. بنای این مسجد تاریخچه طولانی دارد و تاکنون 5 بار بازسازی شده است.

تأسیس مسجد یاد شده را به شیخ عیسی حمزه نسبت می‌دهند که برای کسب آزادی مسلمانان تلاش‌های خستگی‌ناپذیری را از خود نشان داد و با اقتدار تمام توانست به اهداف مورد نظر خود از جمله اخذ زمین برای بنای مسجد دست یابد و با کمک مسلمانان یمنی موفق به ساخت مسجد نور شود.

آخرین تجدید بنای این مسجد به وسیله حمایت‌های مالی شیخ زاید بن سلطان صورت گرفته است و در این طرح مدرسه‌ قرآنی بزرگی در حیاط مسجدو مجتمع‌های خرید به منظور تأمین هزینه مسجد ساخته شد، این طرح همچنین شامل بنای سالن‌های مجهز سخنرانی، سالن ویژه نگهداری میراث فرهنگی مسجد و کلینیک مداوای مستمندان بود.

کلیساها

عمده جاذبه‌های گردشگری در اتیوپی را کلیساهای سنگی آن تشکیل می‌دهد که دارای شهرت جهانی نیز هستند. این کلیساها دارای بناهای باشکوه، چشمگیر و البته تاریخی هستند و در این کشور، 10 کلیسای سنگی تراشیده از سنگ ایجاد شده است.

لالی‌بلا

این کلیساها در منطقه آمهارا در اتیوپی واقع شده و مجموعه‌ای از یازده کلیساست که از یک صخره یکپارچه و بدون مصالح ساختمانی خارجی ایجاد شده است.

این بنا زمانی بین قرن هفتم تا سیزدهم ساخته شد و مورخان احتمال می‌دهند که به دستور پادشاه «لالی‌بلا»(King Gebre Mesqel Lalibela) ساخته شده باشد و ایده ساخت آن نیز، ساخت بیت‌المقدس دیگری در اتیوپی بود تا در هنگام قطع مسیرهای زیارتی در جنگ‌ها امکان زیارت وجود داشته باشد که این ایده جامه عمل پوشانده شد و تا به امروز نیز از این کلیساها برای زیارت و آداب مذهبی محلی استفاده می‌شود.

هر کدام از یازده کلیسا، جلوه‌ای از معماری خاص خود دارد که نزدیک به هشتصد سال دست نخورده مانده بود و از سوی یونسکو به عنوان یکی از میراث فرهنگی اتیوپی به ثبت رسیده است.

کلیسای جامع مقدس در آدیس‌آبابا

این کلیسای جامع، عظیم و زیبا، جز مکان‌های پرستش‌گاهی در اتیوپی است. این مکان همچنین محل دفن امپراتور هایله سلاسی و همسرش «منن اسفاو» نیز است. مقبره‌های آنان از گرانیتی عظیم و به سبک اکسومیت (امپراتوری اکسومیت) ساخته شده که واقعاً چشم‌نواز هستند.

نمای بیرونی کلیسای جامع با گنبد مسی بزرگ، قلعه‌ای محکم و مجسمه‌های بی‌شمار به سبک‌های بین‌المللی، جلوه‌ای جالب از تاریخ اتیوپی را نشان می‌دهد. این کلیسا همچنین میزبان مزار بسیاری از وطن‌پرست‌هایی است که در نبرد با اشغالگران ایتالیایی جان خود را از دست دادند. مقبره ملس زناوی، نخست‌وزیر اتیوپی نیز در این کلیسا قرار دارد.

کلیساهای منطقه تیگرای

این اماکن مقدس در منطقه تیگرای اتیوپی واقع شده‌اند. کلیساهای منطقه تیگرای با دو هدف ساخته شده‌اند؛ یکی برای اینکه عبادت‌کنندگان مکان مناسبی را برای اعمال خود داشته باشند و دیگر اینکه محل مناسبی برای پنهان‌کردن کلیسا به دور از چشمان کنجکاو لشکریان دشمن که به دنبال ویرانی و غارت گنج‌های کلیساهای مسیحی بودند، به شمار می‌رفت.

این کلیسا در قرن شانزدهم ساخته شد و به مقدسات Yemata اختصاص داده شده که مملو از نقاشی‌هایی است که صحنه‌هایی از عهد قدیمی و جدید را به تصویر می‌کشد. کیفیت نقاشی‌ها با توجه به سن و سال کلیسا از نظر ظاهری، بسیار خوب هستند و دانشمندان علت آن را ارتفاع ساخت کلیسا که در ارتفاع 2580 متری قرار دارد می‌دانند. این کلیسا، تکه‌ای از تاریخ به شمار می‌رود که طی قرن‌ها دست نخورده باقی مانده است.

آبرهه و آتسبه

این مکان مقدس، یکی از قدیمی‌ترین و محبوبترین کلیساها در منطقه تیگرای است. گفته می‌شود این کلیسا توسط دو برادر ساخته شده و آنان اولین کسانی بودند که مسیحیت را در اتیوپی پذیرفته‌اند. این کلیسا به زیبایی در کنار یک صخره سنگی بزرگ ساخته شده است. براساس سوابق تاریخی، این کلیسا توسط یک قطعه سنگی جداگانه توسط شاه آتسبه (Atsbeha) به همراه برادر دوقلوی وی و فرمانروای پادشاه آبرهه (Abreha) بین سال‌های 335 و 340 میلادی ساخته شده است.

چرکوس وکرو

چرکوس وکرو (Cherkos Wukro) در فاصله 500 متری منطقه Wukro واقع شده است و  یکی از کلیساهای یکپارچه ساخته شده و قابل دسترس است.

دبرا دامو

دبرا دامو (Debra Damo) یک صومعه و کلیسای ساخته شده در قرن ششم است که در بالای کوه سنگی قرار دارد. این کلیسا، برخی از نخستین نسخه‌های خطی موجود مسیحی و قدیمی‌ترین ساختمان کلیسای اصلی در اتیوپی را در خود جای داده است. این بنا توسط ابونا آرگاوی تأسیس شده و تنها با بالا رفتن از یک طناب که در یک طرف صخره محکم نصب شده، قابل دسترسی است و تنها مردان مجاز به بازدید از این کلیسا هستند.

تنظیم از آزاده غلامی