نقدهایی بر نقد ناآگاهانه فضای قرآنی کشور
قاری بین‌المللی کشورمان با اشاره به اینکه نقدهای بیان شده در یک گفت‌وگوی تلویزیونی از روی بی‌اطلاعی از فضای حاضران در جامعه قرآنی بوده است، گفت: اینکه از یک سو در مورد محقق نشدن مطالبات قرآنی مقام معظم رهبری سخن بگوییم و از سوی دیگر خواهان تعطیلی رسانه‌ای که راه‌اندازی آن مطالبه ایشان بوده، سخن به میان بیاوریم، تناقض‌هایی را ایجاد می‌کند که باید درباره آن روشنگری کرد.
احمد ابوالقاسمی، قاری بین‌المللی کشورمان، در گفت‌وگو با ایکنا، به برخی مطالب مطرحشده در آخرین گفت‌وگوی جمعه اخبار قرآنی که ۲۶ اردیبهشت‌ماه از آنتن شبکه قرآن و معارف سیما پخش شد، واکنش نشان داد.
وی در این باره با تأکید بر اینکه تمام مطالبی که در آن گفت‌وگو بیان شده، برادرانه و خیرخواهانه بوده و مطمئناً برای رفع مشکلات در این زمینه بوده است، به خبرنگار ایکنا، گفت: در وهله اول مطالب مطرح شده را به عنوان یک جریان که در جبهه مقابل قرار گرفته است، نمی‌دانم، بلکه این مطالب از سوی یک انسان دردمند بیان شده که صرفاً برداشت‌های خود را بدون اطلاع کافی مطرح کرده است.
جامعه قرآنی در حد توان پای کار بوده است
ابوالقاسمی با اشاره به اینکه بهتر بود قبل از طرح چنین مطالبی با افراد مختلف در مورد این دیدگاه و این نظرات صحبت می‌شد، افزود: اگر این صحبت صورت می‌گرفت، شاید برای ایشان مشخص می‌شد که جامعه قرآنی در حدی که توان داشته فعالیت کرده و پای کار بوده است.
مدیر پیشین رادیو قرآن بیان کرد: اولین نکته‌ای که در مورد مباحث مطرح شده وجود دارد، این است که از مطالبات مقام معظم رهبری حرف زده می‌شود و در ادامه از تعطیل شدن رادیو قرآن سخن به میان می‌آید، در حالی که رادیو قرآن از مطالبات مقام معظم رهبری بوده و از سوی معظم‌له افتتاح شده است. نخستین سوال من از ایشان این است که افتتاح رادیو قرآن از سوی معظم‌له چه معنایی می‌دهد؟ یکی دو سال بعد از راه‌اندازی رادیو تلاوت، عده‌ای به دلیل کارکرد مشابه آن با رادیو قرآن، در پی به تعطیلی کشاندن آن بودند، اما در ادامه متوجه شدند که مقام معظم رهبری شخصاً شنونده رادیو تلاوت نیز هستند، یعنی نه تنها معظم‌له رادیو قرآن را تأیید کرده و فرموده‌اند آبروی جمهوری اسلامی ایران است، بلکه از رادیو تلاوت نیز حمایت کرده‌اند.
وی اظهار کرد: اینجا یک تناقض به وجود می‌آید و علت این تناقض هم این است که بسیاری از افراد دلیل تأکیدات مقام معظم رهبری بر خواندن و شنیدن قرآن کریم را نمی‌دانند. لذا این موضوع برای من مبهم است که چرا پیگیر مطالبات مقام معظم رهبری هستیم، اما از طرف دیگر از تعطیل شدن رسانه‌ای که شخص مقام معظم رهبری راه انداخته است، حرف می‌زنیم؟
وظیفه رادیو قرآن در راستای تلاوت است
این قاری بین‌المللی کشورمان با اشاره به اینکه هر رسانه و از جمله رادیو قرآن دارای یک سند بالادستی است، گفت: در سند بالادستی رادیو قرآن تأکید شده که وظیفه این رسانه پخش تلاوت و ساخت برنامه‌هایی که در راستای آموزش تلاوت باشد، است. این خواسته مقام معظم رهبری از رادیو قرآن بوده و هر جا برنامه‌ای مفاهیم‌محور و دارای زمان طولانی ساخته شده با اعتراض معظم‌له مواجه شده است. بنابر این اگر این شخص بر روی فرمایشات مقام معظم رهبری تحلیل محتوا انجام داده‌اند، باید این موضوع را تبیین کنند.
ابوالقاسمی تصریح کرد: در بیانات مقام معظم رهبری استماع قرآن یک کار اصولی معرفی شده است و فرموده‌اند منبر گذاشته شود، قاری آیاتی را تلاوت کند و بعد هم برود، این یعنی نیازی نیست حتماً قرآن با ترجمه و تفسیر گفته شود، صرف شنیدن قرآن کریم هم یک کار اصولی است، بنابر این تلاوت قرآن یک مناسبت لفظی نیست.
ما تولیدکننده‌ایم، مانع ورود به جامعه قرآنی نیستیم
این قاری بین‌المللی کشورمان با تأکید بر اینکه هر کسی در جامعه یک تخصص دارد و کار قاری قرآن هم تلاوت قرآن است، گفت: گفته شده کسی نمی‌تواند وارد جامعه قرآنی شود، اصلاً اینگونه نیست. در هر جامعه یک عده از شهروندان، تولیدکننده و یک عده هم مصرف‌کننده هستند. مردم عادی مصرف‌کننده‌های تولیدات جامعه قرآنی هستند، اگر گفته شود این تولیدات کم است ما نیز این را قبول داریم. اما گفته می‌شود کسی نمی‌تواند وارد شود، این درست نیست، در ادامه مثال هیئت مذهبی زده شده که فضای عترت به گونه‌ای است که هر کسی بخواهد می‌تواند به مسجد برود و در عزاداری شرکت کند، مگر در عرصه قرآنی اینگونه نیست و هرکسی بخواهد نمی‌تواند وارد جلسه و محفل قرآنی شود؟
وی با اشاره به اینکه مطالب مطرح شده نشان‌دهنده ضعف اطلاعات است، افزود: سال 76 مسئول آموزش قرآن حرم حضرت عبدالعظیم(ع) بودم، یکی از مادحین اهل بیت(ع) که مطرح هم هستند خواست برای مسئولیتی که در یک دانشگاه گرفته، ایده و پیشنهاد بدهم، از او خواستم به جای برگزاری هر برنامه و ایده‌ای، در مسجد دانشگاه، سنت روزانه تلاوت یک صفحه از قرآن را راه‌اندازی کند. الان این سنت همه‌گیر شده و بسیار هم اثرگذار بوده است، من اعتقاد دارم جامعه قرآنی در حد وسع خود کار انجام داده است، شما برای قرآن چه کاری انجام داده‌اید؟
جذب جوانان نخبه نشانه راه ورود به جامعه قرآنی است
ابوالقاسمی بیان کرد: جامعه قرآنی در گذشته توانسته، افرادی را از کودکی جذب کند همین نشان می‌دهد این جامعه راه ورودی دارد همه ما که از ابتدا قاری قرآن نبوده‌ایم، فضایی ایجاد شد و جلساتی بود که کم‌کم جذب آن شدیم و افرادی مانند «جواد فروغی»، «سیدمحمدحسین طباطبایی» و قشر قاریان جوانی که الان شاهد حضور آنها در عرصه قرآنی هستیم، بر اساس آن ورودی‌ها تحویل جامعه داده شد که شاید با یک تلاوت، صدها هزار نفر را علاقه‌مند به قرآن کریم کنند، این هنر جامعه قرآنی است.
مدیر پیشین شبکه رادیویی قرآن بیان کرد: در بخشی از صحبت‌ها به مسابقات قرآن اشاره شده بود و در جای دیگر خواسته بود جامعه قرآنی بخش عترت را الگوی فعالیت خود قرار دهد، سوال این است که اگر مسابقه مداحی گذاشته شود، آیا همه می‌توانند شرکت کنند؟ مسابقات قرآن یک رقابت تخصصی است، ضمن اینکه در همین مسابقات تخصصی هم شرکت‌کنندگانی هستند که از دورافتاده‌ترین روستاها شرکت می‌کنند. اینکه توانمندی ندارد و در مراحل مقدماتی حذف می‌شود، یک بحث دیگر است، اما امکان حضور برای همه وجود دارد و هر کسی می‌تواند در آن شرکت کند.
وی با اشاره به اینکه اگر مقام معظم رهبری 57 درصد از بیانات خود را به بحثی غیر از مناسبات لفظی اختصاص داده‌اند، در مقابل مبحثی همچون تلاوت را در قالب موضوعاتی همچون تلاوت قرآن، شنیدن قرآن، تلاوت خوب، تلاوت اثرگذار و ... بیان کرده‌اند، اظهار کرد: چرا این موضوع در این حد و در شکل‌های مختلف بیان شده و در مباحث دیگر شاهد این تکرار نیستیم؟ مقام معظم رهبری بارها فرموده‌اند که قرآن مانند یک ساختمان بزرگ است که هزاران اتاق دارد، اما ورودی آن و سر در آن تلاوت قرآن است.
شورای عالی قرآن صداوسیما وظیفه سیاست‌گذاری ندارد
این قاری بین‌المللی قرآن در بخش دیگری از صحبت‌هایش به مباحث مطرح شده در مورد شورای عالی قرآن و وظایف آن اشاره کرد و افزود: در آن گفت‌وگو از قائم مقام شورای عالی قرآن نام برده شد و نقدهایی صورت گرفت، ابتدا باید بگویم ایشان شناختی از قائم مقام شورای عالی قرآن ندارند که ادعا می‌کنند حتی یک روزنامه دیواری منتشر نکرده است. ایشان از اعضای جامعه قرآنی است و ما هم که جزئی از این جامعه هستیم از ایشان شناخت داریم، ایشان در موضوع آموزش قرآن، کتاب نوشته، سابقه تحصیل در حوزه دارد و ده‌ها برابر کار روزنامه‌دیواری کار انجام داده است. موضوع دیگر بی‌اطلاعی ایشان از وظایف شورای عالی قرآن است. کار شورای عالی قرآن تنها نظارت بر تلاوت قرآن کریم در صدا و سیما هست و وظیفه سیاست‌گذاری بر عهده شورای معارف گذاشته شده است. در واقع مقام معظم رهبری شورای عالی قرآن را با آن تشکیلات طراحی کرده‌اند تا از هنر تلاوت قرآن در صدا و سیما حفاظت شود و اتفاقاً این اهمیت تلاوت را می‌رساند. پس وظیفه شورای عالی قرآن، سیاست‌گذاری در عرصه قرآنی سازمان صدا و سیما نیست. نکته که اینجا باید مطرح کنم این است که اختلاف در روش فعالیت همیشه بوده و این معنای مذمومی ندارد، آنچه که مهم است این است که نباید با مسائل از این نگاه برخورد شود؛ چرا که هر فرد دیدگاه خود را دارد.
ابوالقاسمی در ادامه صحبت‌هایش بار دیگر به بحث تعطیلی شبکه‌های قرآنی رسانه ملی پرداخت و ادامه داد: اینکه شبکه‌های دیگر کوتاهی می‌کنند اشتباه دیگران است و ربطی به شبکه قرآن و رادیو قرآن ندارد. از کسی که کار فرهنگی انجام می‌دهد و در کار تحلیل محتوا فعالیت دارد، انتظار می‌رود، تحلیل‌های ناب‌تری انجام دهد، چقدر خوب بود این مطالب در بین گروهی از فعالان قرآنی و نه در یک رسانه و به صورت یک طرفه گفته می‌شد.
وی با اشاره به اینکه طرح چنین مباحثی و مناسبت لفظی دانستن تلاوت ناشی از نداشتن شناخت ایشان نسبت به تلاوت و آگاه نبودن از تأثیرات تلاوت است، گفت: تلاوت قرآن به ظاهر، تحریرهای صوتی است. اینکه گفته می‌شود در جلسات و محافل قرآن، همیشه یک سری آدم در صف اول حضور دارند، درست است، همیشه در جلسات و محافل قرآنی یا در جلسات درس بزرگان دین افرادی هستند که در صف اول حضور دارند و اصطلاحاً پامنبری هستند، این به معنای تکراری بودن افرادی که در آن جلسه حضور می‌یابند، نیست.
این قاری بین‌المللی کشورمان با تأکید بر اینکه حمله کردن به جامعه‌ای به این شکل درست نیست، تصریح کرد: من اعتقاد دارم حتی حمله کردن به گاوپرستان هم درست نیست، اگر ما نیز در هند به دنیا آمده بودیم و در آن شرایط و آن موقعیت قرار می‌گرفتیم، شاید گاوپرست بودیم و از این عمل دفاع هم می‌کردیم. مگر می‌شود در بین جمعیت بسیار زیادی یک انسان عاقل وجود نداشته باشد، پس حتماً دلایلی دارند که در بین آنها رسوخ کرده و مدافع آیین خود شده‌اند. شاید اگر ما هم در آن کشور بودیم اینگونه می‌شدیم، بنابر این نباید هر کسی در هر موضوعی که ورود کرده است، همه فعالیت‌های صورت گرفته تا پیش از آن را باطل بداند، بالاخره اهالی آن موضوع هم با عقل و منطق کارهایی را انجام داده‌اند، برای نقد باید دلایل حرکت در آن مسیر پرسیده شود و بعد هم با دلیل مورد نقادی قرار بگیرد. شهید مطهری همیشه بهترین روش نقد را داشته است؛ چرا که ابتدا نکات مثبت آن را بیان می‌کرد و بعد به نقد می‌پرداخت.
ابوالقاسمی در بخش دیگری از صحبت‌هایش بیان کرد: اگر از نگاه تخصصی به بحث تلاوت نگاه کنیم، به این نتیجه می‌رسیم که نتیجه 100 سال فعالیت فعالان قرآنی و قاریان منجر به این می‌شود که گوش مردم با عبارات قرآن آشنا شود و کم‌کم در درازمدت وقتی روزی چند دقیقه تلاوت گوش دادند، بعد از چندین سال تقریباً حافظ بیش از نیمی از قرآن خواهند شد. حافظان، قرآن را در 600 ساعت حفظ می‌کنند و اگر 10 برابر آن برای مرور باشد، 6000 ساعت می‌شود. یک شهروند اگر روزی 30 دقیقه قرآن بشنود، بعد از 50 سال حافظ 20 جزء قرآن می‌شود، بنابر این این مطلب گفته شد تا بگویم رادیو قرآن کار و رسالت خود را در 100 سال انجام می‌دهد. این فعال فرهنگی باید به خوبی آگاه باشد که کار فرهنگی را نمی‌توان در کوتاه‌مدت انجام داد و به نتیجه رسید.
تأکید مقام معظم رهبری مبنی بر شنیدن صرف تلاوت
وی در بخش دیگری از صحبت‌هایش به تأکید مقام معظم رهبری مبنی بر شنیدن صرف تلاوت قرآن اشاره کرد و گفت: اگر شما به کشورهای اسلامی و شهروندان اهل سنت نگاه کنید، متوجه می‌شوید حتی بی‌سوادترین افراد هم حداقل دو یا سه جزء قرآن را حفظ شده‌اند. چرا؟ چون همین اهل سنت عادت دارند در موقع نماز سوره‌های بلند بخوانند، این حافظ قرآن شدن اثرات همان خواندن سوره‌های بلند در نماز است. یعنی در نماز اینقدر این سوره‌ها را شنیده‌اند که آن را حفظ شده‌اند و به صورت ناخودآگاه این اتفاق افتاده است.
این قاری بین‌المللی کشورمان در ادامه بیان کرد: زمانی یکی از روحانیون که بسیار نسبت به ایشان ارادت دارم، نسبت به نحوه قرائت قاریان اعتراض داشتند، در پاسخ اعتراض ایشان عرض کردم ما در جاهایی باید اشتیاق شنیداری در مستمع ایجاد کنیم، همانگونه که عبدالباسط در من اشتیاق ایجاد کرد و من را به سمت قرآن آورد، من نیز باید اینگونه تلاوت کنم. همانجا مثال زدم که من و امثال ایشان مانند تولیدکننده یک اتومبیل هستیم که قاری تولیده‌کننده چراغ آن است و مفسر قرآن هم تولیدکننده موتور آن است. پس در مجموع یک تولید انجام می‌دهیم، یک بخش از این تولید وظیفه ماست و بخش دیگر وظیفه شماست.
وی در بخش پایانی صحبت‌هایش به این موضوع که گفته شده در بسیاری از مواقع از جامعه قرآنی هیچ صدایی بلند نمی‌شود، گفت: جامعه قرآنی بارها در مناسبت‌های مختلف اعلام موضع کرده است. در یکی از این اعلام مواضع، سال 88 از سوی یکی از جامعه قرآنی شکایتی صورت گرفت. این اعلام مواضع در مواقع مختلف وجود داشته است. در پایان هم باید بگویم اگر ابهاماتی برای این برادر عزیز وجود دارد، جامعه قرآنی حاضر است با ایشان جلسات هم‌اندیشی داشته باشد.
انتهای پیام
