عالمی كه تا آخرین لحظه دلسوز جامعه بود / مهم‌ترین دغدغه‌های آیت‌الله حائری
سال جاری سومین سالگرد ارتحال مرحوم آیت‌الله محی‌الدین حائری شیرازی، امام جمعه فقید شیراز و نماینده اسبق ولی‌فقیه در استان فارس، است. عالمی كه تا آخرین لحظه عمر گرانبهایش همواره دلسوز جامعه بود و دغدغه علوم انسانی و اصلاح قوانین اقتصادی به خصوص بانكداری را داشت.
امسال سومین سالگرد ارتحال مرحوم آیت‌الله محی‌الدین حائری شیرازی، امام جمعه فقید شیراز و نماینده اسبق ولی‌فقیه در استان فارس، است. عالمی كه تا آخرین لحظه عمر گرانبهایش همواره دلسوز جامعه بود و دغدغه علوم انسانی و اصلاح قوانین اقتصادی به خصوص بانكداری را داشت. به همین مناسبت همایش ملی «مسئله ربا و دیدگاه‌های آیت‌الله حائری شیرازی» به سبب سخنرانی‌ها و نظرات كارشناسی‌شده آن عالم ربانی درباره مسئله ربا در شیراز برگزار می شود.
این همایش به همت مؤسسه و بنیاد علوم انسانی مرحوم آیت‌الله حائری شیرازی برپا می‌شود كه در آن علما و اساتیدی نظیر آیت‌الله لطف‌الله دژكام، نماینده ولی‌فقیه در استان فارس و امام جمعه شیراز؛ آیت‌الله علی‌اكبر كلانتری، نماینده مردم فارس در مجلس خبرگان رهبری؛ محمدهادی ایمانیه، شجاع نوری و محمدجواد سلمان‌پور عضویت دارند. دبیر علمی این همایش آیت‌الله كلانتری است و دبیر اجرایی همایش مذكور نیز به عهده محمدجواد سلمان‌پور است.
مرحوم آیت‌الله حائری شیرازی دانشمندی همه‌جانبه‌نگر و اندیشمندی بود که از بدو پیروزی انقلاب اسلامی همواره بر تحول در علوم انسانی براساس آموزه‌های اصیل اسلامی و پول و نظام بانکداری بدون ربا اصرار می‌ورزید و در آخرین لحظات حیات خود نیز بر آن تأکید و وصیت کرد. از این رو بنیادی به نام ایشان برای تداوم فكری آن عالم ربانی در شیراز راه‌اندازی شده است.
ریاست بنیاد علوم انسانی مرحوم آیت‌الله حائری شیرازی به عهده محمد هادی ایمانیه، رئیس اسبق دانشگاه علوم پزشكی شیراز و نائب رئیس هیئت امنای مجمع خیرین تأمین سلامت فارس، است. در این مجال تلاش می‌كنیم که اطلاعات بیشتری را درباره بنیاد مرحوم آیت‌الله حائری شیرازی و اهداف همایش مذكور از زبان ایمانیه بخوانیم.
ایكنا ـ در گام نخست تاریخچه تأسیس و اهداف راه‌اندازی بنیاد مرحوم آیت‌الله حائری شیرازی را بیان كنید.
بنیاد مرحوم آیت‌الله حائری شیرازی چندین سال است که به دستور آن مرحوم تشکیل شده است ولی در اواخر عمرشان، روزی در بخش مراقبت‌های ویژه بیمارستان نمازی بستری بودند كه برای عیادت خدمتشان رسیده بودم، در آنجا آن مرحوم خطاب به من و همسرشان گفتند كه نگران هستند بنیادی را كه راه‌اندازی كرده‌اند به یك فرد مورد اعتماد بسپارند و چند روز بعد ایشان دست‌نوشته‌ای برای من فرستادند كه در آن مسئولیت بنیاد را به اینجانب با همكاری آیت‌الله كلانتری سپردند.
بعد از یكی دو ماه آن عالم ربانی به رحمت خدا رفتند. لذا ما نیز كار را با رویكرد جدید و شاید وسیع‌تری آغاز كردیم و در ابتدا تلاش كردیم تا آثار باقی‌مانده از ایشان را هر چه بیشتر جمع‌آوری کنیم زیرا آن محروم انسان به‌شدت فرهنگی بود و خدمات بسیاری داشت و برای امور فرهنگی و تبلیغ اعتقادات دینی و فرهنگی خودشان و آنچه به آن اعتقاد داشت هم در داخل و در خارج از كشور لحظه‌ای غفلت نمی‌كرد.
خوشبختانه آثار باقی‌مانده از ایشان بسیار زیاد بود و اكنون كه تقریباً بیش از دو سال از رحلت ایشان سپری شده است، هنوز معتقدیم که آثار فراوانی وجود دارد که در اختیار افراد، دوستان و مؤسسات و سازمان‌های دولتی و سازمان‌های مذهبی و انقلابی است و مکرراً برای جمع‌آوری این آثار درخواست می‌کنیم.
البته آن مرحوم مؤسسه‌ای را در قم در زمان حیات خودشان راه‌اندازی کرده بودند. در واقع شعبه‌ای از همین بنیاد علوم انسانی بود که بعداً ما به نام بنیاد حضرت آیت‌الله حائری شیرازی آن را نامگذاری کردیم. این شعبه بعضی از نوشته‌های ایشان را در زمان حیاتشان به كتاب تبدیل می‌کرد كه توفیقاتی هم داشت، ولی ما کار را به وسعت فراوان ادامه دادیم و اكنون تقریباً بیش از ۹۰ درصد آثار ایشان را جمع‌آوری كرده و در حال دسته‌بندی آثار پیاده‌شده‌ایم تا بتوانیم در آینده آنها را به چاپ برسانیم.
ایكنا ـ ارتباط علمی بنیاد علوم انسانی مرحوم آیت‌الله حائری شیرازی در شیراز با بنیادی كه در قم فعالیت می‌كند چقدر است؟
در واقع بنیادی در قم وجود ندارد. همان دفتری که از بنیاد در قم هست، بیشتر مشغول جمع‌آوری آثار ایشان است و شاید ۷۰ یا ۸۰ نفر مشغول پیاده کردن آثار ایشان هستند و تعدادی آثار را پیاده و تعداد دیگری ویراستاری و عده دیگری هم آنها را دسته‌بندی می‌كنند و عده دیگری هم با مؤسسات چاپ و انتشارات در قم هماهنگی‌های لازم را انجام می‌دهند و بدین ترتیب آثار باقی‌مانده از ایشان با عناوین مختلفی، که ابتدا در جلسه هیئت امنای بنیاد به تصویب می‌رسد، به چاپ می‌رسند.
تک‌تک این مطالب در هیئت امنا مصوب می‌شود و آثار جمع‌آوری شده در آن دسته‌بندی و به یک مؤسسه انتشاراتی سپرده می‌شوند. البته قبل از چاپ برای هیئت امنا ارسال می‌شود و در آنجا هم افرادی كتاب‌هایی را كه در آستانه چاپ هستند ویراستاری می‌کنند و به انتشارات ارسال می‌کنند.
ایكنا ـ بعد از فوت مرحوم آیت‌الله حائری شیرازی، تاكنون اثری از ایشان چاپ شده است؟
بله، خوشبختانه ما پیگیر چاپ ۱۴ جلد کتاب جدید هستیم. اگر کرونا شیوع نیافته بود، بعضی از آنها طی یكی دو ماه گذشته چاپ شده بود. امیدواریم که در تیر یا مرداد امسال تعدادی از این ۱۴ کتاب چاپ شود.
ایكنا ـ لطفاً اسامی كتاب‌هایی را كه از ایشان چاپ شده است بیان کنید.
یكسری كتاب‌ها در زمان حیات آن مرحوم پیگیری و چاپ شد. برخی را كه خوانده‌ام را به یاد دارم، برای مثال كتابی در ارتباط با تربیت كودك تألیف كرده بودند كه بسیار كتاب نفیس و خوبی است و كتاب دیگری نیز درباره تمثیلات است و جلدهای مختلف آن چاپ شده و بقیه مجلدات را نیز چاپ خواهیم کرد.
ایكنا ـ آیا بنیاد به جز تدوین آثار مرحوم آیت‌الله حائری شیرازی برنامه دیگری هم دارد؟
بله، یکی از فعالیت‌های بسیار جدی دیگر ما مصاحبه با افرادی است که با ایشان نشست و برخاست داشتند اعم از مسئولان کشوری، نیروهای مسلح، طلاب و علمای حوزه علمیه قم و یا خارج از كشور و تمام تلاش خود را در این رابطه به كار گرفته‌ایم چون ممكن است برخی از افراد به دلیل سالمندی فراموشی بگیرند یا به رحمت خدا بروند. به همین دلیل به سرعت مصاحبه‌ها را انجام می‌دهیم تا بعد آنها را پیاده كنیم.
همچنین فعالیت دیگری که به شکل جدی در حال انجامش هستیم، تهیه کلیپ‌هایی از سخنان ایشان از جاهای مختلف و متناسب با شرایط مختلف است و بنا داریم كارهای وسیعی در فضای مجازی انجام دهیم. برای تبلیغ آثار و دیدگاه‌های ایشان راجع‌به مسائل مختلف از کلیپ و فیلم‌های کوتاه، مثلاً فیلم‌هایی از ایشان كه با موبایل یا دوربین گرفته شده و در اختیار صدا و سیمای کشور یا استان است استفاده می‌كنیم.
ایكنا ـ در این راستا با سازمانی ارتباط و همکاری دارید؟
سازمان‌های علمی فراوانی با دفتر ما در قم در ارتباط هستند، هم برای گرفتن آثار ایشان چون آن مرحوم جاهای مختلفی سخنرانی کردند و هم برای اینکه قطعاتی را مناسب اقشار مختلف جامعه تدوین كنیم. البته در این راستا با مؤسسه چاپ و نشر مرحوم آیت‌الله شهید مطهری و مؤسسه حفظ آثار انقلاب اسلامی و مؤسسه حفظ آثار دفاع مقدس هماهنگی‌هایی كرده‌ایم.
ایكنا ـ كمی درباره برنامه‌های آتی بنیاد علوم انسانی مرحوم آیت‌الله حائری شیرازی سخن بگویید.
بنا داریم در این بنیاد در خصوص دیدگاه‌های آن مرحوم درباره اقتصاد اسلامی اقداماتی انجام دهیم. دغدغه آن مرحوم بانكداری بدون ربا و بانكداری اسلامی بود. همچنین دیدگاه‌هایی در مورد بهره و سود بانكی داشتند و درصددیم این دغدغه‌ها را با همكاری اقتصاددان‌های دانشگاه‌ها و حوزه‌ها جمع‌آوری كنیم و به عنوان راهكار به مجلس شورای اسلامی ارائه كنیم.
یكی از مهم‌ترین دغدغه‌های آن مرحوم زمانی كه در قم بستری بودند و علی لاریجانی، ریاست وقت مجلس شورای اسلامی، نیز به عیادتشان آمد این بود كه مجلس طرح بانكداری اسلامی را پیگیری و قوانین بانكی را اصلاح كند. ما نیز تلاش همه‌جانبه‌ای را انجام خواهیم داد و امیدواریم به سوی قانونی شدن این مسائل پیش برویم. دغدغه دیگر ایشان نیز بحث اخلاق اسلامی بود. آن مرحوم هم انسانی بسیار اخلاق‌مدار بودند و هم به توسعه و تدوین اخلاق اسلامی بسیار علاقه‌مند بودند. بحث دیگر نیز نوآوری در فقه اسلام است كه متناسب با شرایط زمان و مكان اقتضائاتی دارد و امیدواریم با همكاری حوزه علمیه قم و شیراز، چاپ آثار مرحوم آیت‌الله حائری مشكلات فقه را حل كند.
ایكنا ـ درباره همایش ملی «مسئله ربا و دیدگاه‌های آیت‌الله حائری شیرازی» و اهداف آن توضیح دهید.
بنا داشتیم در سالگرد رحلت ایشان همایشی را برگزار کنیم. در جلسه هیئت امنا در اواخر سال 98 تصمیم گرفتیم تا همایش امسال را به صورت تخصصی یكی در شیراز و دیگری در قم برگزار كنیم كه برای این كار تقریباً 100 تا 150 نفر، كه از نظر علمی با مسئله اقتصاد اسلامی و بانكداری بدون ربا آشنایی دارند، انتخاب شدند. در این همایش بنا داریم که تعدادی از مسئولان تصمیم‌گیرنده مجلس شورای اسلامی و دولت سخنرانی کنند تا نتیجه آن در مجلس و دولت پیگیری شود.
ایكنا ـ هیئت امنای این بنیاد را معرفی می‌‌کنید.
حجت‌الاسلام محسنی، یكی از فضلای قم و از مریدان مرحوم آیت‌الله حائری شیرازی هستند كه امور دفتر قم را پیگیری می‌كنند. در شیراز آیت‌الله كلانتری، نماینده مردم فارس در مجلس خبرگان رهبری؛ حجت‌الاسلام محمودی، مدیر حوزه‌های علمیه خواهران فارس؛ محمدجواد سلمان‌پور، عضو هیئت علمی دانشگاه شیراز؛ خانم شجاع نوری، خواهرزاده مرحوم آیت‌الله حائری شیرازی و اینجانب در هیئت امنای بنیاد فعالیت می‌كنیم.
ایكنا ـ مقام معظم رهبری فرمودند كه علوم انسانی باید اسلامی شوند و در این باره مرحوم آیت‌الله حائری شیرازی جمله معروفی داشتند مبنی بر اینكه «من آمده‌ام كه خودم را خرج علوم انسانی اسلامی كنم» كمی در این باره توضیح دهید.
مرحوم آیت‌الله حائری شیرازی دغدغه بحقی داشتند. ممكن است در علوم تجربی سال‌ها طول بكشد تا به پای غرب برسیم ولی در ارتباط با علوم انسانی قطعاً حرف برای گفتن داریم زیرا دین اسلام و مكتب تشیع بسیار غنی است و نباید جیره‌خوار فرهنگ غرب باشیم. اکنون برای تدریس جامعه‌شناسی، روان‌شناسی، تاریخ و سایر مباحث علوم انسانی در دانشگاه‌ها باید به كتاب‌هایی مراجعه كنیم كه غربی‌ها برای ما نوشته‌اند. البته استفاده از كتاب‌های آنها اشكالی ندارد ولی به شرطی كه همراه با نقد و بررسی و انطباق آن با اعتقادات و ارزش‌های اسلامی باشد. به همین دلیل مرحوم آیت‌الله حائری این جمله را گفتند.
ایكنا ـ سخن آخر؟
حجت‌الاسلام پناهیان در دانشگاه امام صادق(ع) در سخنرانی‌های خود به تمام جوانان سفارش می‌كنند كه كتاب‌های مرحوم آیت‌الله حائری شیرازی را مطالعه كنند. ما نیز تلاش می‌كنیم که فعالیت‌های خود را برای جوانان جذاب كنیم و در این راستا می‌توانیم از فضای مجازی كمك بگیریم.
انتهای پیام
