چیستی كار فرهنگی / تربیت را از خودمان آغاز كنیم

مرتضی جعفرزاده، مدرس و پژوهشگر مسائل فرهنگی، سیاسی و سواد رسانه‌ای در دانشگاه‌های فارس، در گفت‌وگو با ایكنا از فارس، با اشاره به اهمیت فعالیت‌های فرهنگی، اظهار کرد: درباره ضرورت كار فرهنگی صحبت بسیار و همایش‌های متعددی برگزار شده است، اما اینكه چرا همچنان دچار خلأ كار فرهنگی هستیم، نكته بسیار مهمی است كه باید به آن توجه كنیم.

وی تاریخچه فرهنگ و فعالیتهای فرهنگی را مربوط به زمان انبیا، اولیا و پیامبران الهی دانست و بیان کرد: انبیای الهی فعالیتهای فرهنگی را به روش‌های مختلف انجام می‌دادند، اما در زمان ما فرهنگ و كار فرهنگی مهم‌تر و ضروری‌تر از بخش‌های دیگر است.

جعفرزاده ادامه داد: امام راحل درباره انقلاب فرمودند كه انقلاب ما یک انقلاب فرهنگی است و نگفتند انقلاب ما یک انقلاب سیاسی، اجتماعی یا اقتصادی است. پس امام در افق نگاهش قرار است كه تحول بزرگ فرهنگی را در قامت انقلاب در كشور انجام دهد كه بخشی از آن محقق شده و بخش دیگر آن هنوز محقق نشده است و در این زمینه هر كسی باید در جایگاه خودش كار فرهنگی را انجام دهد.

وی با تأكید بر اینكه برای انجام كار فرهنگی در گام نخست باید نگرش درست نسبت به چنین كاری داشته باشیم، اظهار کرد: شاید وقتی صحبت از كار فرهنگی است ذهن‌ها متبادر شود به اینكه همایش برگزار كنیم و بنر یا پوستر بزنیم، این‌ها بخشی از كار فرهنگی هستند، اما مهم‌تر از آن تعبیری است كه مقام معظم رهبری به كار برده‌اند مبنی بر اینكه كار فرهنگی مانند هواست، همه دارند تنفس می‌كنند؛ لذا هیچ‌گاه كار فرهنگی را به برگزاری همایش و اردوها مهجور و نازل نكنیم. این امورات ظاهر كار فرهنگی است، اما باطن كار  یعنی روش تربیت كردن؛ بنابراین كار فرهنگی یعنی رشد دادن و این رشد دادن ممكن است برگزاری همایش، سمینار یا برنامه مذهبی باشد و به‌طور كلی هر رویدادی كه بتواند رشد را در انسان ایجاد كند، نام آن كار فرهنگی است.

جعفرزاده تأكید كرد: اینكه چگونه می‌توانیم در افراد رشد ایجاد كنیم نكته بسیار مهمی است. رشد و تربیت از جمله مسئولیتهای دین و اولیا و انبیاست كه می‌تواند فردی یا اجتماعی باشد و ساحت مختلفی دارد.

وی با تأكید بر اینكه امروز ضرورت كار فرهنگی بسیار بیشتر شده است، بیان کرد: كسی كه می‌خواهد كار فرهنگی انجام دهد، مانند غریق نجات می‌ماند و باید اول خود را نجات دهد که این نكته بسیار مهمی است. شاید یكی از دلایل اینكه كارهای فرهنگی ما جواب نمی‌دهد این است كسانی كه كار فرهنگی می‌كنند افرادی نیستند كه واقعاً رشد و تعالی پیدا كرده باشند.

جعفرزاده با بیان اینكه اصل حضور در كارهای فرهنگی رشد و تعالی است، اظهار کرد: اصطلاحی به كار برده می‌شود مبنی بر اینكه هر كسی از هرجا مانده شد كار فرهنگی می‌كند. همه می‌خواهند كار فرهنگی كنند، اما قرار نیست همه كار فرهنگی كنند، انجام كار فرهنگی یكسری قاعده، اصول، چارچوب و مبنا دارد و باید این‌ها را بدانیم تا بتوانیم كار فرهنگی انجام دهیم. برای كار فرهنگی ابتدا نیاز به نگرش داریم كه اصلاً بدانیم كار فرهنگی و خود فرهنگ چیست و نقشه مهندسی فرهنگی كشور را بشناسیم. اینكه به یک باره كار فرهنگی انجام دهیم ممكن است نتیجه آن كار ضدفرهنگی باشد.

وی در پایان تأكید كرد: هر كسی در جایگاه خود می‌تواند كار فرهنگی انجام دهد و قرار گرفتن این فعالیت‌های كوچک فرهنگی می‌تواند تحولی بزرگ ایجاد كند و امیدواریم كه همگی به كارهای فرهنگی باورمند شویم.