روایت معلم تونسی از چاپ نخستین قرآن بریل
«محمد الراجحی»، نخستین کسی بود که در تونس قرآن را به خط بریل برای نابینایان طراحی کرد. او که چند کتاب درسی و فرهنگی را به خط بریل طراحی کرده بود، به این فکر افتاد که از علم و توانایی خود استفاده کند تا نسخه‌های بریل قرآن کریم را به دست نابینایان سراسر جهان برساند.
به گزارش ایکنا به نقل از پایگاه خبری الفجر تونس، مصحف بریل در تونس در سال 1975 برای نخستین‌بار به همت معلمی فرهیخته نگاشته شد تا کلام وحی در جان و دل تمام نابینایان بنشیند.
محمد الراجحی اولین کسی بود که در تونس قرآن را به خط بریل برای روشندلان طراحی کرد. او که پیش از این چند کتاب درسی و فرهنگی را به خط بریل طراحی کرده بود، به این فکر افتاد که از علم و توانایی خود استفاده کند تا نسخه‌های بریل قرآن کریم را به نابینایان سراسر جهان برساند. محمد الراجحی در طول دهه 70 میلادی به چاپ و نشر حروف ابجد نقطه‌ای همت گذاشت و برای نخستین بار نسخه‌های بریل را منتشر و در سراسر جهان اسلام توزیع کرد. امروز 15 اکتبر برابر با 24 مهرماه روز عصای سفید و روز جهانی نابینایان نامگذاری شده است. به همین مناسبت مروری بر زندگی و فعالیت‌های محمد الراجحی که با تلاش‌های خود خدمات شایانی را به این قشر از جامعه ارائه داد، خواهیم داشت.
خدمات معلم تونسی به نابینایان
محمد الراجحی در سال 1956 انجمن ملی نابینایان را تأسیس کرد. او در تونس از اولین کسانی بود که در زمینه انتقال خط بریل به نابینایان فعالیت می‌کرد و از زمان پذیرش این مسئولیت، نهایت تلاش خود را در خدمت به نابینایان به کار گرفت و به عنوان یکی از شخصیت‌های مهم در پرورش استعدادهای انسانی، پرچم تونس را فراتر از مرزهای آن بالا برد.
او به عنوان مشاور اصلی و کارشناس متخصص در چندین سازمان بین‌المللی و داخلی از جمله برنامه توسعه سازمان ملل، سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی سازمان ملل متحد(یونسکو)، مرکز توسعه اقتصادی و امور انسانی سازمان ملل متحد، اتحادیه عرب و سازمان علوم و فرهنگ «السکو» در تونس حضور فعالی داشت.
الراجحی در لندن ریاست سازمان جهانی نابینایان را به عهده گرفت و در سال 1950 در رشته علوم تربیتی فارغ‌التحصیل شد و در سال 1951 مدرک ادبیات عربی و سپس در سال 1953 مدرک علوم تربیتی ویژه نابینایان را کسب کرد.
وی بعد از تأسیس چند مرکز توانبخشی برای نابینایان در سراسر تونس، به ایجاد نهادهای خصوصی دانشگاهی در تونس اقدام کرد که کانون آموزش عالی ترجمه در شهر «سوسه» و مدرسه عالی طب سنتی در «باب بنات» و مرکز عربی آفریقایی نابینایان و معلولان، از مهم‌ترین این مراکز هستند. نابینایان تونسی، آفریقایی‌ها و مردم عرب از تلاش و اقدامات مختلف این مؤسسات بهره فراوانی برده‌اند.
دو برادر نابینایی که نقطه تحول الراجحی بودند
الراجحی نقطه تحول زندگی خود را مربوط به داستان دو برادر روشندل تونسی می‌داند. او معتقد است که داستان زندگی این دو نفر دنیای جدیدی را در برابر دیدگان او گشود و زندگی‌اش را به شکل عجیبی متحول کرد. او می‌گوید: «در سال 1951 در یکی از مدارس شمال تونس معلم بودم. در آن زمان برخی عفونت‌های چشمی در تونس شیوع پیدا کرده بود. دو برادر از شاگردان من بودند که مبتلا به این بیماری شایع شده و مجبور شدند در خانه بمانند. پس از مدتی وقتی که به کلاس درس بازگشتند، بخش زیادی از قدرت بینایی‌شان را از دست داده بودند.»
او که با ابراز تأسف بسیار از اوضاع جهل و عقب‌ماندگی حاکم در تونس در دوره استعمار سخن می‌گفت، از نظام درسی آن زمان که تحت استعمار فرانسه و مانع ادامه تحصیل نابینایان بود، شکایت و نقل می‌کند: «مدیر مدرسه‌ای که فرانسوی بود از من خواست تا آن دو برادر نابینا را به کلاس درس راه ندهم. این تصمیم برای من به منزله جنایت در حق آن دو بود و می‌توان گفت شوکی بزرگ برای من بود و نقطه تحولی برای من شد تا تمام تلاشم را برای خدمت به نابینایان به کار بندم. من تسلیم خواسته او نشدم و به فکر راه حلی برای نجات آن دو دانش‌آموز بودم. به همه جا رفتم و همه درها را زدم. وقتی که متوجه شدم در انگلیس و فرانسه تحقیقاتی درباره شیوه‌های آموزش به نابینایان صورت گرفته است، عزمم را جزم کردم.»
الراجحی می‌افزاید: «از خوش‌شانسی من بود که به همراه هیئتی از اعضای یونسکو، به فرانسه رفتم. هنگام بازگشت به تونس، یونسکو ابزار و امکاناتی را در اختیارم قرار داد که نابینایان در نوشتن از این ابزار کمک می‌گرفتند. بعد از آن به دنبال آن دو برادر نابینا که طرد شده بودند، گشتم و با خط بریل، خواندن و نوشتن را به آنها یاد دادم.»
تلاش‌های او فقط به این فعالیت‌ها محدود نشد. او سعی کرد از طریق ارتباط با رسانه‌ها به شناسایی خانواده‌هایی که فرزند نابینا داشتند، اقدام و آنها را برای فراگیری دانش به قانع کند. همانطور که پیش از آن توانسته بود در دوره استعمار بعد از اصرار زیاد در سال 1955 به برگزاری دو ترم تحصیلی به نابینایان اقدام و سازمان آموزش و پرورش تونس را برای برگزاری دوره‌های آموزشی ویژه نابینایان قانع کند.
او در سال 1973 مدرسه عالی ترجمه را برای نابینایان تأسیس کرد. این مؤسسه دانشگاهی آمادگی فنی ترجمه فوری را به زبان‌های متعدد برای نابینایان در آفریقا فراهم کرد.
تنها مشکل الراجحی در چاپ قرآن مشکل مالی بود زیرا انجمن ملی نابینایان در آن زمان بودجه کافی نداشت و از سوی دولت هم حمایت نمی‌شد. با وجود این او می‌گوید: «ما توانستیم هزار نسخه از مصحفی را که در 6 جزء گردآوری شده بود، به چاپ برسانیم و رایگان در سراسر جهان اسلام توزیع کنیم که تا امروز موجود است و بسیاری از دانشجویان و دانش‌آموزان روشندل در سراسر جهان از آن استفاده می‌کنند.»
الراجحی کتابخانه ویژه‌ای را برای نابینایان اختصاص داده که شامل 1300عنوان کتاب به خط بریل است. همچنین، او از بی‌احترامی به حقوق نابینایان و معلولان در تونس ابراز تأسف می‌کند و از تمام مسئولان ذی‌ربط می‌خواهد که اقدامات لازم را برای برداشتن باری از دوش نابینایان جامعه انجام دهند.
انتهای پیام
