لزوم اهتمام اساتید قرآنی به اشاعه تفکر انقلابی

تربیت نیرو در تراز انقلاب اسلامی همواره به‌عنوان یکی از منویات مقام معظم رهبری مطرح بوده است. حال در دهه گرامیداشت چهل‌ودومین سالروز انقلاب اسلامی یا به تعبیری دیگر انقلاب قرآن با این نگاه که چه میزان محافل قرآنی توانسته‌اند به پرورش نیروی در تراز انقلاب اسلامی کمک کنند؟ به بررسی این موضوع در گفت‌وگو با محمود لطفی‌نیا، پیشکسوت قرآنی، قاری و داور بین‌المللی پرداختیم؛

ایکنا ـ جلسات قرآن حال حاضر، نسبت به قبل از انقلاب چه تفاوتی کرده‌اند؟

اگر بخواهیم مقایسه‌ای بین جلسات قرآنی قبل از انقلاب اسلامی و بعد از آن داشته باشیم باید بگویم قبل از انقلاب به دلیل محدودیت‌هایی که از سوی رژیم نسبت به فعالیت‌های دینی و مذهبی اعمال می‌شد، بسیاری از خانواده‌ها از اینکه فرزندانشان به مساجد بروند یا وارد فعالیت‌ها، جلسات و محافل قرآنی و مذهبی شوند، هراس داشتند. البته به جز انسان‌های مؤمنی که همیشه بوده‌اند و هستند و عشق و ایمانشان را در این راه هزینه می‌کردند.

قبل از انقلاب به دلیل محدودیت‌ها و جمعیت پایین، تعداد جلسات بسیار کم بود، اگرچه در شهرهای بزرگ مثل تهران، مشهد، اصفهان و ... و در کل، بعضی از شهرها و استان‌هایی که وجهه مذهبی قوی‌تری داشتند، جلسات پررونقی بوده و هست؛ اما شهرهای کوچک از آن محروم بودند.

انقلاب اسلامی با شعارها و اهداف قرآنی ظهور کرد، رهبران انقلاب به‌ویژه حضرت امام و بعد نیز مقام معظم رهبری مبنا را تربیت نسل‌های جوان در حوزه فعالیت‌های قرآنی و دینی قرار دادند؛ بنابر این جلسات قرآنی تقویت شد و توسعه پیدا کرد، البته جلسات به‌ویژه در دهه‌های 60 و 70 بسیار پررونق‌تر بود، البته هم‌اکنون نیز تعداد جلسات و جمعیت استقبال‌کننده زیاد است و با همه فراز و نشیبی که وجود دارد، استقبال کم نیست.

اگر بخواهم مقایسه‌ای اجمالی داشته باشم، باید گفت که میزان رشد جلسات قرآن از حیث کمی و کیفی خوب است. موفقیت‌های جوانان ما در حوزه مسابقات قرآن و حتی در حوزه توسعه آکادمیک علوم قرآنی با همت دانشجویان و اساتید علوم قرآنی اصلاً قابل مقایسه با قبل از انقلاب نیست. شاید در آینده آمار صحیح و دقیقی احصا شود، اما انصافاً قابل مقایسه نیست.

ایکنا ـ کیفیت جلسات چطور؟

بعد از انقلاب اسلامی ارتباط ما با عالم و جهان اسلام به‌ویژه در حوزه فراگیری علوم قرآنی بسیار تقویت شد، هم ارتباط فیزیکی و هم ارتباط علمی، به‌ویژه روی کار آمدن تکنولوژی بزرگی مثل اینترنت و رد و بدل شدن اطلاعات رسانه‌ای باعث شد که از حیث علمی نیز اساتید و قاریان ما در حوزه پردازش علوم قرآن اعم از حوزه علمی و مهارتی رشد کنند.

در حوزه مهارتی حداقل در سه دهه اخیر قاریان و حافظان ما رتبه‌های اول مسابقات بین‌المللی را نه تنها در کشور ایران بلکه در کشورهای جنوب شرقی آسیا، شمال آفریقا و معمولاً جاهایی که مسابقات برگزار می‌شود، کسب کرده‌اند. این رشد باعث شده که جلسات قرآنی نیز به‌واسطه افزایش معلومات و مهارت‌های اساتید قرآنی از لحاظ کیفی بسیار رشد فزاینده‌ای داشته باشند.

ایکنا ـ آیا اساساً می‌‌توانیم از محافل و جلسات قرآنی توقع کادرسازی نیرو در تراز انقلاب داشته باشیم یا این وظیفه را باید وظیفه نهادهای حاکمیتی یا آموزشی دیگر در نظر بگیریم؟

هر بخشی از اقشار و شئون جامعه وظیفه‌ای نسبت به کادرسازی نیروهای تراز انقلاب دارد. مطمئناً حتی در آمار سرانگشتی نیز متوجه خواهیم شد که بیشترین نیروهای مؤمن و وفادار انقلاب که اتفاقاً میزان رشدشان به حدی بوده که خودشان نیروهای تراز انقلاب را در دهه‌های بعدی تربیت کرده‌اند، افرادی بوده‌اند که در جلسات قرآنی و فعالیت‌های دینی قبل از انقلاب حضور داشته‌اند و کمترین درصد ریزش را در این نوع افراد داریم.

بعد از انقلاب به‌واسطه اینکه جلسات قرآن، محل گردهمایی نیروهای مؤمن و افراد با ایمان و باورمند به اهداف انقلاب بود، عمده نیروهای وفادار و مؤمن به انقلاب و معتقد به ولایت در جلسات قرآن پرورش یافته‌اند و می‌یابند و حتماً از مواردی که می‌تواند برای تربیت نیروهای تراز انقلاب کاربرد داشته باشد، جلسات و اساتید قرآنی هستند.

کتاب انقلاب، قرآن است و اگر نیروهای قرآنی از انقلاب و اهداف آن دور شوند، معلوم نیست که بتوانیم در جاهای دیگر نیروهایی را تربیت کنیم که به این تراز برسند. چون جاهایی مانند دانشگاه و آموزش و پرورش دارای فضاهای بازی هستند و همه نیروها، نیروهای ایمانی در حد بالا نیستند می‌بینیم که ریزش‌ها نیز زیاد است، درصد آماری بسیار بالایی از نیروهای تراز انقلاب را در گوشه و کنار کشور می‌توانید، ببینید که متفکر قرآنی هستند و می‌توانند نیروهای دیگر را تربیت و همراه با انقلاب کنند.

ایکنا ـ چطور می‌‌توان ویژگی‌ انس با قرآن را در نیروهای انقلابی تقویت کرد؟

انس با قرآن از یک آغاز برخوردار است و آغاز آن، خواندن قرآن و یادگیری روخوانی و روان‌خوانی، حفظ و ... است. مقام معظم رهبری بارها بر تربیت حافظان قرآن، برگزاری جلسات و محافل قرآنی و طنین‌انداز شدن تلاوت قرآن در گوشه و کنار کشورمان، تأکید فرموده‌‌اند. انس با قرآن از دریچه قلب شروع می‌شود، گو‌ش، دریچه‌ای برای رساندن پیام قرآن به قلب، و قلب دریچه‌ای برای دریافت پیام‌های وحیانی قرآن است، لذا وقتی انسان پیام قرآن را دریافت کرد، عشق و ایمانش نسبت به قرآن و اهداف آن افزون می‌شود.

اگر چه معرفت قرآنی این نیست که قرآن بخوانیم یا قرآن را گوش دهیم؛ بلکه باید در مسیر کلام خداوند گام برداشت. مصادیق انسا‌ن‌های قرآنی را در حوزه انس با قرآن بسیار داریم، نیروهایی را می‌بینیم که در عمل خود را نشان داده‌اند که از آن جمله امثال شهید قاسم سلیمانی و بسیاری از نیروهای قرآنی هستند که به شهادت رسیدند و خون خود را در این راه فدا کرده‌اند. انس با قرآن اعم از قرائت و حفظ، زمینه‌ای می‌شود برای اینکه انسان‌ها به اهداف قرآن و انقلاب باورمند باشند و سرمایه وجودی خود را در این راه هزینه کنند.

ایکنا ـ به نظر می‌رسد که در حال حاضر جلسات بیشتر به آموزش عمومی قرآن توجه دارند و کمتر به بخش‌های معارفی و تفسیری پرداخته می‌شود، آیا این موضوع را می‌توانیم آسیبی در پرورش نیروهای باورمند تلقی کنیم؟

فکر نمی‌کنم این موضوع مصداق عمومی داشته باشد، اتفاقاً جلسات قرآنی صرفاً به قرائت و حفظ نمی‌پردازند، بلکه رویکرد معنوی و معنایی دارند و تدبر در قرآن در اکثر جلسات قرآنی محور قرار دارد. محال است که نیروهای قوی قرآنی در این زمینه فعالیت نداشته باشند.

رکن جلسات قرآنی تدبر است که زمینه ایجاد باور ایمانی را در افرادی که در جلسات حضور دارند، فراهم می‌کند؛ البته ممکن است افرادی نیز باشند که صرفاً به قرائت می‌پردازند، کار مؤسسات قرآنی نیز همین است که خواندن قرآن را آموزش دهند، اما مراحل بعدی حضور در جلسات قرآنی و آشنا شدن با سایر معارف قرآن است.

ایکنا ـ سهم جلسات قرآن در پرورش نیروهای وفادار انقلاب و نیروهای تراز انقلاب چقدر است؟

احتساب آماری نداریم اما در مورد این موضوع می‌‌توان تحت عنوان یک پژوهش علمی کار کرد و باید این اتفاق بیفتد، اما معمولاً آمارها پاسخ ارزیابی‌‌ها نیست به بیان دیگر برونداد کار نیست؛ ممکن است آمارها کم و زیاد شود، اما حقیقت این است که در تأثیرگذاری جلسات قرآن و اینکه درصد بالایی از شرکت‌کنندگان در محافل قرآنی نیروهای تراز انقلاب هستند تردیدی نیست، اتفاقاً باید مراقبت کنیم تا افکار مریض در این حوزه‌ها رسوخ نکنند و نیروها را نسبت به اهداف انقلاب ناامید نکنند؛ هستند افرادی که حتی تحت عناوین تفکرات دینی و انقلابی کار می‌کنند، اما در باطن می‌خواهند که دیگران را از انقلاب و تفکرات انقلابی دور ‌کنند و این خطری است که محافل دینی را تهدید می‌کند، باید اساتید قرآنی به اشاعه تفکر انقلابی در جلسات قرآنی اهتمام بورزند.

ایکنا ـ و سخن پایانی ...

امیدوارم خداوند همه ما را رهرو راه شهیدانی قرار دهد که برای به بار نشستن اهداف انقلاب قرآن جان خود را فدا کردند و خداوند عمر و حیات اخروی ما را نیز در همین مسیر قرار دهد.