تلاش‌ها به جنگ 6 ساله یمن پایان می‌دهد؟

به گزارش ایکنا، تحولات اخیر منطقه، که با محوریت جنگ داخلی یمن در جریان است، نشان می‌دهد که طرف‌های درگیر برای پایان دادن به یکی از طولانی‌ترین مناقشات سال‌های اخیر خاورمیانه عزم خود را جزم کرده‌اند.

جنگ یمن از آغاز، سال 2015، علاوه بر تلفات انسانی گسترده خود، که بیشتر آنها را غیرنظامیان تشکیل داده‌اند، باعث نابودی زیرساخت‌های این کشور در بخش‌های مختلف شده است. یمن که از نظر اقتصادی حتی پیش از آغاز جنگ هم به عنوان فقیرترین کشور جهان عرب شناخته می‌شد، در طول 6 سال گذشته به کشوری وابسته به کمک‌های غذایی و بهداشتی جامعه جهانی تبدیل شده است. روندی که به نظر می‌رسد حتی بعد از پایان جنگ نیز ادامه داشته باشد.

بعد از انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا و پیروزی جو بایدن از حزب دموکرات، احتمالاً دولت جدید این کشور قصد دارد که به طور کامل سیاست‌های این کشور را در خاورمیانه تغییر دهد. یکی از این تغییر سیاست‌ها تعیین تکلیف برای یمن است که در طول حدود شش سال از شروع جنگ و حمله ائتلافی بین‌المللی به رهبری عربستان سعودی، وضعیت این کشور را تبدیل به یکی از بزرگترین فجایع بشری کرده است.

صحبت‌های اخیر مقامات آمریکایی در مورد توقف فروش سلاح به عربستان و امارات متحده عربی یکی از اولین اقدامات مقامات واشنگتن در مورد جنگ یمن بود. جو بایدن، رئیس‌جمهور آمریکا، پنجشنبه در سخنرانی خود با انتقاد از اوضاع انسانی در یمن، ادعا کرد که دولت او تلاش می‌کند که جنگ در این کشور را متوقف سازد و از تیم ویژه خود در غرب آسیا خواسته که برای آتش‌بس در یمن اقدام کند.

دولت ایالات متحده آمریکا حدود دو سال پیش به رغم مخالفت‌ها در کنگره، قراردادی را به ارزش ۸ میلیارد و یکصد هزار دلار برای فروش سلاح به ریاض منعقد کرد. اقدام مشابهی هم در آخرین روزهای حضور ترامپ در کاخ سفید در مورد امارات متحده و هم‌زمان با عادی‌ شدن روابط ابوظبی و تل‌آویو رخ داد و قراردادی به ارزش ۲۳ میلیارد دلار برای خرید 50 فروند جت‌ اف‌۳۵ به امارات بین این کشور و آمریکا بسته شد. بایدن در این سخنرانی ادعا کرد که از عربستان در مقابل حمله شبه‌نظامیان وابسته به ایران حمایت می‌کند، اما سیر تحولات در روزهای بعد نشان داد که تلاش‌ها برای پایان دادن به جنگ یمن شدت گرفته است.

پارلمان یمن رویکرد کنونی آمریکا را تحولی جدید در مسیر سیاست آمریکا و گامی مثبت توصیف کرد و خواستار این شد که با حضور و نظارت سازمان ملل به این جنگ شش ساله پایان داده شود. سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران هم تلویحاً از این اقدام آمریکا استقبال کرد و توقف فروش سلاح به ائتلاف عربستان را گامی برای تصحیح اشتباهات گذشته دانست.

با نگاهی به این تحولات و حضور نماینده ویژه دبیرکل سازمان ملل در امور یمن دیروز، یکشنبه، در تهران می‌توان نتیجه گرفت که طرفین درگیر در جنگ یمن و حامیان آنها به دنبال یافتن راه‌حلی برای پایان دادن به این جنگ هستند. پیش از این تحولات، مقامات سعودی و ایرانی هم به طور جداگانه و تلویحاً برای گفت‌وگو و مذاکره در مورد مسائل مورد اختلاف دو کشور اعلام آمادگی کرده بودند.

در واقع جنگ یمن علی‌رغم اینکه در ابتدا مناقشه‌ای کوتاه‌مدت و نوعی جنگ نیابتی بین قدرت‌های منطقه‌ای به نظر می‌آمد اما در ادامه تبدیل به باتلاقی شد که اولین قربانیان آن مردم یمن و غیرنظامیان بودند. از سوی دیگر با وجود اینکه دونالد ترامپ در دوره چهار ساله ریاست‌جمهوری خود خروج نیروهای آمریکایی از خاورمیانه را کلید زد، اما حمایت وی از عربستان به عنوان بزرگترین شریک منطقه‌ای مانع از آن شد که طرف‌های درگیر در یمن بتوانند بر سر مذاکره و در نهایت صلح در این کشور به توافق برسند.

همچنین، تحولات اخیر در راستای تأکید دولت بایدن برای مذاکره با ایران بر سر مسائل منطقه‌ای صورت گرفته است. برخلاف انتظارات، جو بایدن تاکنون از بازگشت آمریکا به برجام خودداری کرده است. این تحولات می‌تواند نوعی پیام به ایران باشد که آمریکا نقش تهران را در تحولات منطقه‌ای قبول کرده و در صورت کمک ایران به حل بحران یمن، واشنگتن و تهران می‌توانند در مورد برجام هم مذاکره کنند.