ضرورت پاسخ تمدنی به تهاجم غرب و توانمندسازی جامعه در گام دوم انقلاب

به گزارش ایکنا، آیین اختتامیه همایش ملی «بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی و توسعه علوم انسانی» شامگاه سه‌شنبه، 28 بهمن‌ماه، با حضور آیت‌الله رشاد، رئیس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، حجت‌الاسلام والمسلمین محسن قمی، معاون بین‌الملل دفتر مقام معظم رهبری و حجج اسلام سیدسجاد ایزدهی، غلامرضا پیوندی، سیدکاظم سیدباقری از اعضای هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی و عبدالرحیم رضاپور، مدیر گروه کلام و فلسفه مرکز ملی پاسخگویی حوزه برگزار شد.

حجت‌الاسلام ایزدهی در سخنان کوتاهی در این مراسم با تأکید بر اینکه به دنبال ارائه مدلی بومی و سازگار با مبانی دینی از علوم انسانی هستیم، گفت: تمدن غربی که خود را بر بخش عظیمی از جهان غالب کرده، در آغاز مبانی علوم انسانی خود را به صورت ایسم‌ها و مکاتب عرضه کرده بود، ولی در ادامه به صنایع پایین دستی و سبک زندگی و ساختار تبدیل کرد و توانست استعماری جدید را در جهان رقم بزند.

وی افزود: انقلاب اسلامی تمدن خود را براساس وحی و عقلانیت بنیان نهاده است؛ لذا پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه به این باور رسید که باید در حوزه علوم انسانی و اسلامی گام بردارد و لذا وارد این عرصه شد و گرایشات دانشی مختلفی از سوی این مرکز تأسیس شد. ما ضمن ارج نهادن به تاریخ چهل‌ساله انقلاب بنابر این داریم که در گام دوم هم با سرعت بیشتری به سمت تولید علوم انسانی اسلامی بر مبنای بیانیه گام دوم پیش برویم و این مسئله نیازمند تعبیه ابزارها و روش و مدل‌هاست و در این صورت خواهیم توانست نظام حکمرانی را توسعه و به مناطق دیگر دنیا تسری بدهیم.

در ادامه حجت‌الاسلام والمسلمین غلامرضا پیوندی، مدیر گروه فقه و حقوق پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، به ارائه گزارشی از مباحث مطرح شده در این پنل همایش پرداخت و گفت: یکی از مسائلی که در این پنل مورد توجه قرار گرفت، بحث نظامات عام شرعی جدا از احکام خرد بود؛ همچنین الزامات حقوقی برای تحقق بیانیه گام دوم موضوع دیگر این پنل بود.

وی افزود: تفاوت میان وضعیت حقوقی زنان در قبل و بعد از انقلاب و ظرفیت درونی اسلام در بحث تدوین نظام حقوقی مورد تبیین و توجه قرار گرفته، همچنین فردگرایی در توجه به حقوق زن و خانواده به عنوان آسیب برای خانواده مطرح شد. نقش فقه در حقوق و قانون در نظام اسلامی مورد بحث قرار گرفت و تأکید شد که فقه در روند قانون‌گذاری و نظارت شورای نگهبان همچنین در مجمع تشخیص به عنوان اصل محوری مورد توجه است، ضمن اینکه نقش پسینی فقه هم مورد بحث قرار گرفت. 

تولید 70 کتاب

عبدالرحیم رضاپور، مدیر گروه فلسفه و کلام مرکز پاسخگویی حوزه هم بیان کرد: مرکز مطالعات و پاسخگویی به شبهات حوزه در سال 1392 با هدف پاسخ به پرسش‌های بنیادی و رفع شبهات موجود در جامعه و آسیب‌ها در حوزه دین تأسیس شد. این مرکز تاکنون تولید حدود 70 عنوان کتاب و پاسخ به بیش از 20 هزار سؤال را در پرونده خود دارد؛ نرم‌افزارهای عمومی پاسخ یک و دو تولید شده و در زمینه مباحث قرآنی و کلامی به بیش از سه هزار سؤال پاسخ داده‌ایم.

وی با بیان اینکه این مرکز از گروه‌های تخصصی از جمله قرآن و حدیث، کلام و فلسفه، ادیان، سیاست و جامعه، شبهه‌شناسی و تشکیل شده است، افزود: این مرکز تاکنون حدود 170 کرسی آزاداندیشی و نشست علمی برگزار کرده است که آخرین آن با حضور 5 تن از فرهیختگان و در راستای رابطه علوم انسانی و بیانیه گام دوم انقلاب برگزار شد.

رضاپور ادامه داد: در این نشست، سطوح و قلمرو تحولات علوم انسانی در 50 سال اخیر، رابطه کلام و عقاید با نظام اسلامی، تبیین و نقش و تأثیر دین در جامعه در پرتو انقلاب به بحث گذاشته شد، همچنین رابطه فقه و حکمت، جهش علوم انسانی، ترابط و تقابل میان انقلاب و علوم و اینکه آیا انقلاب موجب تحول در رشد علوم انسانی شد یا اینکه کلام و علوم انسانی هم در رشد انقلاب مؤثر بودند، مورد بحث قرار گرفت.

پاسخ تمدنی به تهاجم تمدنی غرب

همچنین سیدکاظم سیدباقری، مدیر گروه سیاست این پژوهشگاه، در سخنانی بیان کرد: در کارگروه سیاست همایش شش مقاله ارائه و سیر تحول معرفت‌گرایی دینی مورد بحث قرار گرفت و از جمله بر این موضوع تاکید شد که سکولاریسم در دنیا رو به تزلزل و معنویت دینی و اسلامی در نزد آزادی خواهان جهان روبه افزایش است و آمارها نشان می‌دهند که انسان از مادی‌گرایی خسته شده و میل به معنویت افزایش یافته است.

وی افزود: همچنین در این کارگروه مقایسه میان وضعیت فلسفه سیاسی در ایران بعد از انقلاب و آلمان و ترکیه انجام شد. نتیجه بحث این که ایران از حیث گسترش کمی و کیفی از سطح بسیار بالاتری برخوردار است، ولی آلمان از ایران جلوتر است.

به گفته وی در این نشست همچنین بر لزوم پاسخ تمدنی در برابر تهاجم تمدنی غرب و اینکه ما باید در گام دوم در سطح تمدنی حرکت و کرده جامعه خودمان را توانمند کنیم تاکید شد.