از اخلاق دینی تا گفت‌وگوی علمی

به گزارش ایکنا، حجت‌الاسلام نیما ارزانی، فعال فرهنگی و رسانه‌ای حوزه و پژوهشگر مؤسسه فقاهت در نوشتاری با عنوان «از اخلاق دینی تا گفتگوی علمی» تأکید کرد که این مناظره و گفت‌وگو، آبرویی مجدد به علمیت و کاربردی بودن حوزه‌های علمیه شیعه برای مردم و مقام مرجعیت و فقاهت بخشیده است. متن این یادداشت به شرح زیر است:

یکی از بارزترین شاخصه‌های اخلاقی امامان معصوم ما، ارتباط مستقیم ایشان با عموم مردم در جامعه بود تا جایی که در تاریخ می‌خوانیم اهل بیت رسول خدا (ص) در ارتباطات، مناظرات و دیدارهای خود، در مواجهه با جسارت‌ها و بی ادبی‌هایی که به بعضاً به آنها می‌شد، همواره با سعه صدر تمام برخورد می‌نمودند و به سوالات مخاطبین خود پاسخ می‌دادند و جای شکوه و شکایتی هم باقی نمی‌ماند چنانچه می‌توان در دسترس بودن امام معصوم(ع) برای مردم و حس حضور او به عنوان مرجعی تمام عیار میان مردم را از خصوصیاتی دانست که در جامعه آن زمان باعث پویایی مذهب شیعه می‌شد و از وضعیت انحرافات و انفعال مذهبی جلوگیری می‌کرد.

در هفته‌ای که گذشت خبر مناظره و مباحثه علمی آیت‌الله علوی بروجردی وحجت الاسلام والمسلمین خسروپناه جزو پر بازدیدهای هفته بود؛ در ایامی که حضور روحانیت، محکوم و متهم به سکوت و انفعال در جامعه است، از این دست بعد از مناظره ارزنده آقایان حجج اسلام رفیعی و آقامیری، مناظره اخیر بسیار آموزنده، پر محتوا و قابل ارائه به جامعه بود و بی شک اخلاق و ادب در کنار توضیحات دقیق علمی طرفین، خود به غنای محتوا و صفای مجلس مناظره افزوده و منتج به یک کلاس قوی علمی شد و به گونه‌ای بود که مردم از شأن روحانیت و یک مناظره دقیق انتظار دارند لیکن مدت‌های مدیدی بود شاهد آن نبوده‌اند.

به هر حال فارغ از ارائه مباحث علمی آیت الله علوی بروجردی و پاسخ‌های نظری آقای خسروپناه، تواضع هر دوی این عزیزان ،توأم با اخلاق و ادب جناب خسروپناه موجب این شد که با اعتماد به نفسی شور انگیز، سری در میان سران بلند کرده و به خود ببالیم که در حوزه‌های علمیه امروز ما هم افرادی هستند که شأن مرجعیت و مباحث علمی را می‌دانند و مراجع شیعه نیز می‌توانند همیشه در دسترس مردم و پاسخگوی به مسائل ایشان باشند و این تجربه عملی، چقدر خوب و بجا نشان داد که جامعه روحانیت با وجود اتهاماتی که در قرن حاضر او را محکوم به انفعال می‌کند، اگر فضایی فراهم شود، از آنچه می‌گویند مبراست و خود خواهان استفاده و خدمت به مردم جامعه خویش است. اما جا دارد ویژه از سعه صدر و میزبانی و دعوت آیت الله علوی بروجردی تشکر کنم که خارج از عرف غلط رایج فعلی عمل کرده و حاضر شدند قبول زحمت فرموده و این اقدام درخور تحسین را برآورده نمایند.

خالی از لطف نیست که تاکید کنم اندر احوالات و خصوصیات آیت الله العظمی بروجردی رحمه الله علیه خوانده‌ام که به راحتی پاسخ سوالات را می‌دادند و حاضر به گفت و گو می‌شدند و حتی غیر مسلمانان نیز به ایشان دسترسی داشتند هرچند از این دست خصوصیات را در خیلی از علمای گذشته هم شاهد بودیم که ربطی به موروثی بودن ندارد بلکه باید در ذوق علمی و فقهی طرف جستجو نمود و این گونه مناظرات و حضور اعاظم حوزه علمیه برگشتی به همان اخلاق دینی کم رنگ شده در میان سیره علمای سلف دارد‌.

بر کسی پوشیده نیست که فضای حوزه علمیه قم ظرفیت بالاتر و بهتری از این دست مباحث و مناظرات را داراست و رهبری انقلاب و جامعه علمی کشور نیز به دنبال تحقق کرسی‌های آزاداندیشی هستند چرا که توفیقاتی در آن است که به خودی خود بروز و نمود نمی‌یابد و حال آنکه نیاز است افرادی متکفل این امور شوند و از این ظرفیت علمی کارآمد حوزه استفاده صحیح و مناسب نماید تا نتایج و برکات پر خیر و مثبت آن ظاهر شود.

حیف است مباحث علمی و فقهی فقط در مدرس و حجرات مدارس علمیه نقل شود، بهتر بود اساتید و اعضای شورای عالی حوزه‌های علمیه و حتی افراد صاحب حقی که می‌توانند متولی این امورات باشند، در این عرصه ورود کرده و شرایط را به گونه‌ای برای طلاب و افراد اهل علم فراهم کنند تا شاهد شکوفایی و کاربردی شدن هر چه بیشتر اینگونه مباحث برای مردم باشیم و بتوانیم مطالب علمی و فقهی را در جامعه جاذم و قابل هضم نماییم و به رسالت خویش در نهاد حوزه علمیه، جامه عمل بپوشانیم.

یقین دارم این مناظره و گفت‌وگو، آبرویی مجدد به علمیت و کاربردی بودن حوزه‌های علمیه شیعه برای مردم و مقام مرجعیت و فقاهت بخشیده است و از این طریق برای هر دوی این عزیزان، صحت و عافیت و توفیقات علمی را خواستارم.