حداقل‌ها برای فعالیت هنری و تولید کاریکاتور فراهم نیست / وجود نگاه سیاسی به مقوله فرهنگ و هنر
یکی از کاریکاتوریست‌های کشور با بیان اینکه امروز حداقل‌ها برای فعالیت هنری و تولید کاریکاتور فراهم نیست، بر وجود نگاه سیاسی به مقوله فرهنگ و هنر تأکید کرد.
به گزارش ایکنا به نقل از اداره‌کل روابط عمومی و امور بین‌الملل ستاد امر به معروف و نهی از منکر کشور، چهارمین نشست از سلسله نشست‌های «بررسی تجربه‌های موفق مطالبه‌گری» صبح امروز، 18 اسفندماه و با حضور حجت‌الاسلام روح‌الله میرزایی، قائم‌مقام دبیر ستاد امر به معروف، مازیار بیژنی، کاریکاتوریست و محمدرضا شهبازی، طنزپرداز در محل ستاد امر به معروف و نهی از منکر کشور برگزار شد.
در ابتدای نشست، مازیار بیژنی، میهمان ویژه‌برنامه و ارائه‌کننده تجربه مطالبه‌گری طی سخنانی، اظهار کرد: من کار کاریکاتور را با مهدی نصیری در هفته‌نامه صبح آغاز کردم و پس از آشنایی با صفار هرندی، به روزنامه کیهان رفتم و 10 سال در آنجا مشغول به کار بودم. سپس مدتی با روزنامه جوان کار کردم اما آن دوره هم دوامی نداشت.
وی افزود: در سال‌های طولانی به اقتضای اهمیت و ضرورت به موضوعی ورود کردم، گاهی موضوعات داخلی و گاهی بین‌المللی که به حسب اولویت هر دوره انتخاب می‌شد. خیلی وقت‌ها کاریکاتورهای من جریان‌ساز شده و به ویژه در جریان‌های دانشجویی از آن استقبال شد و بازتاب داشته است. ما از بازتاب و بازخورد کاریکاتورها خیلی وقت‌ها خبردار نمی‌شدیم، اما خیلی از کارها در میان جوانان و در دوره‌ای که مطبوعات گرداننده اصلی فضای رسانه‌ای بودند، بازخورد داشته است.
وی همچنین گفت: مثلاً جنبش عدالت‌خواه در 60 شهر کشور از آثار من نمایشگاه برگزار کردند؛ در حالی که من هیچ اطلاعی نداشتم و بعداً با خبر شدم که چنین اتفاقی افتاده است. از این بازخوردها و جریان‌سازی‌ها کم نبوده و من از بسیاری از این جریان‌ها بی‌خبر هستم.
بیژنی اظهار کرد: در عرصه فرهنگی ما حداقل‌ها برای کار هنری و به‌ویژه کاریکاتور فراهم نیست و تولید کارهای هنری بسیار دشوار است. برخی ابزارهای تولید مانند بیل برای باغبان است که اگر این‌ها فراهم نباشد، هیچ اثری تولید نمی‌شود و در زمینه کاریکاتور ما با این مشکلات مواجه هستیم. این به خاطر نگاه غلط مسئولان است. آوینی جمله‌ای دارد با این عنوان که نگاه ما به سیاست فرهنگی است و نگاه اهل سیاست به فرهنگ، سیاسی.
در ادامه، دیگر میهمان برنامه، محمدرضا شهبازی، برنامه‌ساز و طنزپرداز در حوزه‌های سیاسی و اجتماعی اظهار کرد: بیژنی چهره قدرناشناخته عرصه هنر و کاریکاتور است و هر جلسه‌ای که ایشان در آن حضور داشته باشد، مفید است. نمی‌توان آثار و تولیدات بیژنی را از خود او جدا کرد؛ چه خیلی از کارهایی که او طراحی و نقاشی کرده است، می‌توانست برچسب بخورد، اما کسی به کارهای بیژنی برچسب ضد‌انقلابی نزد، چون کسی نمی‌تواند به مازیار بیژنی چنین برچسبی بزند.
وی افزود: می‌خواهم بگویم که در بحث مطالبه‌گری، شخص مطالبه‌گر خیلی مهم است. اگر دنبال مطالبه‌گر از طریق کار هنری هستیم، هنرمند موضوعیت دارد. نمی‌شود به کسانی تکنیک آموزش بدهیم و از آن‌ها بخواهیم که کار کنند. اگر خود هنرمند انقلابی نباشد، به راحتی او را متهم و برایش دردسر ایجاد می‌کنند.
شهبازی در ادامه تأکید کرد: در حوزه مطالبه‌گری مهم است که مطالبه و انتقاد کلی نباشد، چون ناامیدی ایجاد می‌کند. در کارهای بیژنی معمولاً مشخص است که کجا را می‌زنند و به نظر من در بحث امر به معروف هنری و نقد و عدالت‌خواهی مهم است که انتقاد مشخص به جای مشخص داشته باشیم. در کارهای بیژنی مشخص است که او اشرافیت یک طبقه خاص را مورد انتقاد قرار می‌دهد.
وی افزود: مهمترین دوره فعالیت بیژنی زمانی بوده که در رسانه‌ها کاریکاتور می‌کشید. از وقتی که او درگیر تولید نشریه شد، دیگر آن اثرگذاری پیشین را نداشت و حیف است که او تبدیل به یک آدم محتاط شود. بیژنی نباید در سیکل اداری و حقوقی و پاسخگویی و ... بیفتد. بیژنی باید روزی چند کاریکاتور تولید کند و آن را در رسانه‌ها منتشر کند.
علیرضا سمیعی، شاعر و منتقد هنری دیگر میهمان این نشست بود که با تأکید بر اهمیت آثار بیژنی اظهار کرد: کاریکاتوریست‌ها از همان زمان مجله ملانصرالدین و عظیم‌زاده که در تبریز شروع شد، تحت تعقیب قرار گرفته و شکنجه می‌شدند. قبل از انقلاب علی‌الاغلب کاریکاتوریست‌ها منتسب به دربار بودند و کاریکاتوریست جز اینکه به کسی نیش و کنایه بزند، ندارد، به همین خاطر جهت انتقادها در آن دوره به سمت مردم بود.
وی افزود: بعد از انقلاب کاریکاتوریست‌ها پخش شدند و هر کسی در مجله‌ای مشغول به کار شد. برخی از ایران خارج شدند و برخی هم در داخل ماندند و علیه امپریالیسم و صهیونیزم و ... کار کردند. متأسفانه امروز کاریکاتور در بین ما ارزش خاصی ندارد و ما فقط به آن‌ها می‌خندیم و به نظر من کاریکاتوریست‌ها در کشور ما یتیم هستند.
سمیعی همچنین، گفت: طی چند روز اخیر دنبال مطالبی بودم که درباره بیزنی و کارهای ایشان باشد، اما متأسفانه هیچ مطلبی پیدا نکردم. اشکال این موضوع آن است که وقتی درباره یک تجربه و اثر هنری حرفی زده نشود، تبدیل به یک تجربه عمومی نمی‌شود؛ یعنی فعالیت‌های هنری در دسترس قرار نمی‌گیرند.
در پایان نشست، حجت‌الاسلام میرزایی، قائم‌مقام دبیر ستاد امر به معروف و نهی از منکر کشور اظهار کرد: نگاه به یک هنرمند نگاه به عنوان یک خط‌شکن است، نه به عنوان اینکه گماشته و مزدور باشد. برخی از مسئولان زمانی که منافع و مطامعشان به خطر می‌افتد و درصدد از میدان به کردن رقبا بر می‌آیند، سراغ هنرمندان می‌روند و فهمشان از هنر این است.
وی افزود: ما به تمدن نوین اسلامی نخواهیم رسید، مگر اینکه به جامعه اسلامی برسیم. در بیان حضرت آقا زیربنای جامعه اسلامی را امر به معروف و نهی از منکر شکل می‌دهد. اگر فضای جامعه به این سمت نرود، به تمدن اسلامی نمی‌رسیم. این فضا به وسیله فرهنگ ایجاد می‌شود و هنرمند است که فرهنگ را راه می‌برد. این فهم از موضوع متأسفانه در هیچکدام از مسئولان نیست.
قائم‌مقام دبیر ستاد امر به معروف گفت: رهبر انقلاب فرموده‌اند که اگر امر به معروف و نهی از منکر درست تبیین نشود، می‌گویند فضولی کردن است. فصل مشترک امر به معروف و نهی از منکر و هنر همین عدم تبیین است و ما در هنر هم لازم داریم که درست تبیین کنیم.
انتهای پیام
