جلوه‌های مودت و احترام خانوادگی در سیره سیدالشهدا(ع)

حجت‌الاسلام والمسلمین سیدمحمود طباطبایی، عضو هیئت علمی پژوهشگاه قرآن و حدیث، ضمن تبریک میلاد باسعادت امام حسین(ع) و اعیاد شعبانیه، گفت: سوم و پنجم شعبان به عنوان نقل‌های مشهور برای تولد امام حسین(ع) مطرح است که روز سوم شهرت بیشتری دارد. همچنین نقل است که امام حسین(ع) هنگامی که از بیعت با یزید امتناع فرمودند به مکه رفتند و در روز سوم شعبان به آنجا رسیدند.

وی اضافه کرد: میلاد باسعادت آن امام(ع) نکات تلخ و شیرینی دارد؛ زیرا از ابتدای تولد ضمن اینکه پیامبر(ص) و امام علی(ع) و حضرت زهرا(س) ابراز خوشحالی کردند، روایاتی نیز مبنی بر شهادت ایشان در آینده هم از آن زمان نقل شده که باعث اندوه و اشک آن بزرگواران شده است.

طباطبایی به رابطه عاطفی و عاشقانه پیامبر(ص) به حسنین(ع) اشاره کرد و گفت: از امام علی(ع) نقل است که تا پیامبر(ص) زنده بود، حسنین(ع) به من پدر نمی‌گفتند و خطاب به پیامبر(ص) پدر می‌گفتند، حسن(ع) وقتی می‌خواست مرا صدا بزند می‌فرمود «یا ابالحسین» و وقتی حسین می‌خواست مرا صدا بزند می‌فرمود: «یا ابالحسن».

تکریم کودکان در سیره پیامبر(ص)

این پژوهشگر سیره و تاریخ اهل بیت(ع) افزود: امام حسین(ع) آنقدر در نزد پیامبر(ص) محبوب بود که در کودکی او بغل می‌کرد و می‌بوسید. حتی نقل است که رسول اکرم(ص) از منبر پایین آمدند و ایشان را بغل گرفته و بوسیدند؛ این نوع مواجهه پیامبر(ص) واقعاً جلوتر از حتی زمانه امروز است، الان با این هم مدافعان حقوق کودک و قوانین مختلف در حمایت از کودکان باز این فرهنگ برخورد با کودکان در همه جا وجود ندارد و رعایت نمی‌شود، ولی پیامبر(ص) 1400 سال پیش نسبت به حقوق همه کودکان به ویژه فرزندان خویش حساس یودند.

وی اضافه کرد: در کتب مهم شیعه و سنی به دفعات نقل شده است که پیامبر(ص) در مسجد نماز می‌خواندند و در حال سجده وقتی حسن یا حسین بر دوش ایشان سوار می‌شدند، آن‌قدر سجده را طولانی می‌کردند تا حسنین از دوش ایشان پیاده شوند و این در حالی است که پیامبر(ص) در سن بالا و رهبر جامعه اسلامی و در مسجد مدینه و در رسمی‌ترین مکان عمومی این کار را انجام می‌دادند.

عضو هیئت علمی پژوهشگاه قرآن و حدیث اظهار کرد: امروز بعد از 1400 سال اگر یک روحانی چنین کاری بکند یا یک مسئول و رئیس جمهوری چنین کاری بکند، مردم قضاوت نادرستی دارند. شاید نسبت به بچه برخود خوبی نداشته باشند ولی پیامبر(ص) به نحو غیرعادی سجده را طول می‌دادند و این نحوه برخورد خیلی عجیب است.

طباطبایی در پاسخ به این سؤال که این نوع برخورد آیا به خاطر نوه بودن حسنین و طبیعی بود؟ بیان کرد: نمی‌توان منکر این مسئله شد، ولی پیامبر(ص) به صورت کلی با همه کودکان چنین رفتاری داشتند و حتی بچه‌هایی در دامان ایشان بودند و حتی ادرار می‌کردند و والدین او خجالت‌زده می‌شدند، اما پیامبر(ص) برخورد بدی نداشتند. 

احترام به برادر 

وی افزود: یکی از مسائل قابل توجه احترامی است که امام حسین(ع) به برادر بزرگترشان، یعنی امام حسین(ع) داشتند و این در حالی است که فاصله سنی آنها شش ماه بیشتر نبوده است. در درون خانه، حسن(ع) بزرگ‌خانه است و وصایا خطاب به ایشان انجام شده است تا زمانی که امام حسن(ع) زنده بودند، سیدالشهدا(ع) حضور و بروز و سخنرانی نداشتند و حتی جلوتر از برادر بزرگتر راه نمی‌رفتند.

وی تصریح کرد: در «طبقات الکبرای» ابن‌سعد نقل جالبی بیان شده و آورده است که حسنین(ع) در بزرگسالی دور خانه خدا طواف کرده و پشت مقام ابراهیم نماز خواندند. مردم به واسطه اینکه فرزندان پیامبر(ص) هستند، متوجه ایشان شدند و هجوم آوردند. در این حال امام حسین(ع) به همراه یک فرد دیگر مانند پاسدار به دور امام حسن(ع) حلقه زدند که مبادا آسیبی به ایشان برسد، وی تعبیر «یجله» را به کار برده است، یعنی همواره او را تجلیل می‌کرد. خاندان اهل بیت(ع) جلوتر از زمان خود می‌اندیشیدند و فکر می‌کردند.

اوج محبت در خانواده

عضو هیئت علمی پژوهشگاه قرآن و حدیث در پاسخ به این سؤال که در مورد نحوه رفتار امام(ع) با همسران و فرزندانشان نکاتی در تاریخ بیان شده است؟ اضافه کرد: امام(ع) خطاب به رباب، مادر سکینه و حضرت علی اصغر(ع) اشعار عاشقانه سروده‌اند، گرچه مطالب زیادی از آن حضرت در مسائل خانوادگی نقل نشده است، ولی به هر حال پیامبر(ص) و ائمه(ع) نور واحد هستند و قطعاً با محبت‌ترین افراد نسبت به خانواده خود بوده‌اند.

طباطبایی افزود: سخاوت شجاعت و زهد و مردم دوستی و مردم داری آنها بی‌نظیر بوده است و همه قول و فعل آنها الگوست؛ امام در سفر کربلا و در سخت‌ترین شرایط یکجا وعده خلاف و وعده‌ای که عمل نکنند نگفته‌اند، حتی وعده پیروزی ظاهری نداده است و وقتی خبر شهادت حضرت مسلم بیان شده شفاف با اصحاب در میان گذاشتند و بیعت را از اصحابش برداشتند و جالب اینکه امام(ع) نسبت به کسانی که با او همراهی نکردند، خیرخواهی داشتند و حتی وقتی لشکری را در برابر دشمن تجهیز کرده‌اند و خودشان نیازمند پول هستند و باید مخارج لشکر را تأمین کنند، پول به فردی دادند که برود و بدهی خود را بپردازد و در حیطه‌های مختلف این جلوداری و پیشگامی وجود دارد.