چشمه حکمت/ ۲۷
اندرون از طعام خالی دار + فیلم
استاد عبدالجبار کاکایی در بیست و هفتمین برنامه «چشمه حکمت» به بیان حکایتی درباره آثار گرسنگی پرداخته است.
به گزارش ایکنا، استاد عبدالجبار کاکایی در بیست و هفتمین برنامه «چشمه حکمت» که به مناسبت ماه مبارک رمضان در خبرگزاری ایکنا تهیه شده، به بیان حکایتی از کتاب ارجمند رساله قشیریه به آثار و چشمه‌های حکمت ناشی از گرسنگی پرداخته است.یکی از کتاب‌های ارزشمند عرفانی و دینی ما کتاب رساله قشیریه است. این کتاب به نوعی مانیفست تصوف است. به جهت اینکه مراحل سلوک؛ تحلیه و تخلیه، به نوعی کسب فضایل و دفع رذایل را در ابوابی شرح داده و برای هر باب هم حکایت‌ها و نکاتی من جمله از اهل بیت گفته است. در باب چهاردهم آن در خصوص گرسنگی که از اتفاقات این روزهاست. کسانی که روزه‌داری می‌کنند، طبیعتاً آگاهانه گرسنگی را تحمل می‌کنند تا به افطار نزدیک شوند.
درس گرفتن از این گرسنگی و نتیجه یافتن از آن امکانی است که در این روایت‌ها و حکایت‌ها نقل شده است. در حالی که ما بر این سخنیم در باب چهاردهم صاحب رساله، بابی را باز کرده که اصلاً اصل گرسنه بودن را ارج و ارزش نهاده است و انسان صالح و مؤمن را انسان گرسنه توصیف کرده است.
روایتی از رسول الله (ص) است که، بروید و در بهشت را بزنید. گفتند: با چه؟ گفت: با شکم‌های گرسنه. یا به هر حال هر تعبیری که درباره گرسنگی کشیدن احادیث و روایاتی آمده است، از جمله روایتی قدسی از زبان پروردگار داریم که؛ الصوم لی و انأ اُجزی به؛ روزی روزه از من است و جزای او منم.
شاید بشود گفت؛ یکی از طاعت‌ها و عبادت‌هایی که بی سر و صداست روزه است. شاید خیلی از عبادت‌ها و طاعت‌های ما قابل مشاهده کردن باشد، مثلاً وقتی نماز می‌خوانید، رکوع و سجود می‌کنید. وقتی حج می‌روید، لباس احرام می‌پوشید. وقتی انعام می‌کنید، دست دراز می‌کنید. خیلی از این‌ها علائم و نشانه دارند. روزه نشانه‌ای ندارد و کسی نمی‌فهمد گرسنگی می‌کشید و چقدر زیباست این سنت را به همین شکل انجام دهیم.
به هر حال می‌فرماید: «انس بن مالک گوید که فاطمه (س) به نزدیک پیامبر آمد و پاره‌ای نان آورد. گفت: چیست این نان یا فاطمه؟ گفت: قرصی پخته بودم، دلم خوش نبود تا این پاره نزدیک تو آوردم. گفت: این اول‌طعامی است که اندر دهان پدرت می‌رسد از سه روز باز.»
به هر حال مبالغه‌ای در تحمل گرسنگی است که از این دست مبالغه‌ها در آثار عرفان بسیار نقل شده است، از جمله شمس‌الدین افلاکی درباره احوالات مولانا می‌آورد که مولانا از اول هفته تا آخر هفته روزه می‌گرفت و افطار را تنها آب می‌خورد. آنطور که در کتاب الرساله تألیف احمد بن سپهسالار از مولانا نقل شده است، از این دست ریاضت‌های سخت و سنگین می‌کشید.
«بدان که گرسنگی از صفات این قوم است و این یکی است از ارکان مجاهدت و سالکان این طریق به گرسنگی بدین درجه رسیدند. پس از طعام باز ایستادند و چشمه‌های حکمت اندر گرسنگی یافتند و حکایت بسیار است ایشان را اندر این.»
اندرون از طعام خالی دار/ تا در او نور معرفت بینی
انتهای پیام مطالب مرتبط
