جهاددانشگاهی ظرفیت فراوانی برای تحقق بیانیه گام دوم انقلاب دارد
معاون فرهنگی جهاددانشگاهی ضمن تشریح فعالیت‌های این معاونت در آستانه سالروز تشکیل این نهاد انقلابی، بر ظرفیت فراوان این نهاد انقلابی برای تحقق منویات مقام معظم رهبری در بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی تأکید کرد.
به گزارش ایکنا، بین سال‌های 1357 تا 1359، پس از پیروزی انقلاب اسلامی تا وقوع انقلاب فرهنگی، فضای دانشگاه‌ها آن‌طور که باید با شرایط بعد از انقلاب هماهنگ و همسو نشده بود. از این رو، امام خمینی(ره) فرمان انقلاب فرهنگی را صادر کردند. در پی آن برای تحقق بخشیدن به اهداف انقلاب فرهنگی و ضرورت ایجاد تحول در دانشگاه‌ها، ستاد انقلاب فرهنگی تشکیل شد. این ستاد به منظور ایجاد یک بازوی اجرایی قوی برای سازماندهی و نظارت بر مدیریت دانشگاه‌ها، شورای عالی جهاددانشگاهی را تشکیل داد. این شورا نیز در شانزدهم مرداد 1359 جهاددانشگاهی را تأسیس کرد و این نهاد زیر نظر ستاد انقلاب فرهنگی و بعد شورای عالی انقلاب فرهنگی قرار گرفت. این نهاد محصول انقلاب اسلامی و هدف آن پیشرفت مراکز علمی و گسترش کمی و کیفی تحقیقات در دانشگاه‌هاست و رئوسی همچون؛ پژوهش به عنوان اساس رشد فناوری ملی و گسترش تحقیقات و شکوفایی استعدادهای جامعه را سرلوحه برنامه‌های خود قرار داده است.
امام خمینی(ره) در این باره می‌فرماید: «مهمترین عامل در کسب خودکفایی و بازسازی، توسعه مراکز علمی و تحقیقاتی و تمرکز و هدایت امکانات و تشویق کامل و همه‌جانبه مخترعان و مکتشفان و نیروهای متعهد و متخصص است که شهامت مبارزه با جهل را دارند و از لاک نگرش انحصاری علم به شرق و غرب درآمده و نشان داده‌اند که می‌توانند کشور را روی پای خود نگه دارند.» همچنین، مقام معظم رهبری فرمودند: «مجموعه شما (جهاددانشگاهی) یک حرفی زد که بحمداللّه این حرف، امروز تقریباً در کشور ثابت شده است. جهاددانشگاهی از اول خواست بگوید که نیروهای مؤمن، حزب‌اللهی، انقلابی و کمربستگان انقلاب آن‌چنان که دشمن می‌خواهد وانمود کند، عبارت نیستند از یک عده مردمی که از دانش، معرفت، تخصص و تجربه تهی هستند.»
به مناسبت چهل و یکمین سالروز تشکیل این نهاد انقلابی، با عیسی علیزاده، معاون فرهنگی جهاددانشگاهی، درباره برنامه‌ها و فعالیت‌های مختلف این معاونت گفت‌وگو کردیم که مشروح آن را در ادامه می‌خوانید.
ایکنا ـ مهمترین اقدامات و برنامه‌های فرهنگی جهاددانشگاهی در چهل و یکمین سال فعالیت آن چه خواهد بود؟
همان‌طور که می‌دانید شیوع کرونا موجب شد که بسیاری از فعالیت‌های فرهنگی و اجتماعی متوقف شود. فعالان فرهنگی نیز چاره‌ای نداشتند جز اینکه خود را با شرایط موجود وفق دهند. بنابراین یکی از مهمترین تصمیمات جمعی فعالان عرصه فرهنگ، روی آوردن به بهره‌گیری از امکانات فناوری اطلاعات و نیز انتقال فعالیت‌ها از فضای فیزیکی به فضای مجازی بود.
این رویکرد در بسیاری از موارد، انتظارات را برآورده کرد و به بخشی از انتظارات پاسخ داد و در مواردی نیز نتوانست جای فضای واقعی و فیزیکی را پر کند. با این حال، تقویت فضای مجازی و نقش‌آفرینی آن ضرورتی اجتناب‌ناپذیر است. به عبارت دیگر، فضای مجازی در حال تبدیل شدن به فضای واقعی زیست انسان‌هاست. بنابراین، جهاددانشگاهی باید همپای سایر نهادهای فرهنگی کشور، بهره‌گیری از امکانات موجود در فضای مجازی را در دستور کار خود قرار دهد. البته در این زمینه توفیقاتی داشته‌ایم؛ از جمله راه‌اندازی سامانه رویتاب که سامانه رویدادهای فرهنگی جهاددانشگاهی است و در آن علاوه بر تعریف رویدادهای فرهنگی، امکان خوبی برای پخش زنده آنها وجود دارد.
البته عرصه فعالیت فرهنگی و اجتماعی فرصتی برای تعامل انسان‌هاست و این تعامل در فضای عینی و واقعی شکل می‌گیرد. فضای مجازی با وجود امکانات فراوان، محدودیت‌هایی دارد که نمی‌تواند جایگزین تعامل انسان‌ها شود. با این حال، هم در زمان شیوع کرونا و هم با در نظر گرفتن روند جهانی، گریزی از روی آوردن به این فضا نیست و پلتفرم‌های قابل دسترس، به ویژه پلتفرم‌های بومی، محدودیت‌هایی دارند که جهاددانشگاهی می‌تواند در راستای رفع آنها گام بردارد.
همچنین، با توجه به بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی و تأکید مقام معظم رهبری در این بیانیه، جهاددانشگاهی می‌تواند مسئولیت‌های فراوانی را برعهده گیرد. در واقع این نهاد ظرفیت فراوانی برای تحقق منویات مقام معظم رهبری در بیانیه گام دوم دارد و باید در کنار سایر نهادهای فرهنگی، برنامه‌ریزی گسترده‌ای انجام شود.
ایکنا ـ مهمترین دستاورد فرهنگی این نهاد طی چهار دهه فعالیت چیست؟
جهاددانشگاهی طی چهار دهه فعالیت دستاوردهای فرهنگی بسیاری داشته است؛ از جمله راه‌اندازی خبرگزاری ایسنا به عنوان نخستین خبرگزاری غیردولتی در ایران که نام درخشانی در عرصه خبررسانی دارد؛ تأسیس خبرگزاری بین‌المللی ایکنا که نخستین و مؤثرترین خبرگزاری قرآنی کشور محسوب می‌شود؛ تأسیس و توسعه ایسپا، مرکز افکارسنجی دانشجویان ایران، که یکی از معتبرترین مراکز نظرسنجی و افکارسنجی به شمار می‌رود و تأسیس سازمان انتشارات که در عرصه نشر دانشگاهی جزء اولین‌هاست.
در عین حال، جهاددانشگاهی به‌عنوان یک نهاد انقلابی که درون دانشگاه‌ها حضور دارد و به تعبیر رهبر معظم انقلاب اسلامی، باید در کنار دانشگاه‌ها بماند، با تأسیس سازمان دانشجویان و گسترش شعب آن در سراسر کشور، زمینه بسیار خوبی را برای توجه ویژه به فعالیت‌های فرهنگی و اجتماعی دانشجویان فراهم کرده است. شاید به جرئت بتوان گفت که جهاددانشگاهی به واسطه تأسیس مرکز گردشگری علمی ـ فرهنگی دانشجویان، تنها نهاد دانشجویی است که بر برگزاری اردوهای دانشجویی و تقویت هویت و خودباوری دانشجویان تمرکز کرده است.
علاوه بر این، جهاددانشگاهی اولین مرکز دانشجویی کشور را برای مسائل مربوط به افکار و اندیشه‌های حضرت امام خمینی(ره)، مقام معظم رهبری و انقلاب اسلامی تأسیس کرده و پس از گذشت دو دهه از تأسیس آن شاید یگانه نهاد فرهنگی و دانشجویی در سطح دانشگاه‌ها به شمار می‌رود. همچنین طراحی و اجرای رویدادهایی مانند مسابقات ملی مناظره دانشجویان ایران به عنوان بزرگترین رویداد ملی کرسی‌های آزاداندیشی، دبیرخانه فعالیت‌های اجتماعی و محرومیت‌زدایی مهرباران و باشگاه دانشجویان حامی محیط زیست و منابع طبیعی از دیگر فعالیت‌های فرهنگی ـ دانشجویی جهاددانشگاهی محسوب می‌شود که در سازمان دانشجویان در حال اجراست. این نهاد که همیشه سعی کرده در پرداختن به مسائل فرهنگی، تحولات روز و نیازهای مخاطبان را در نظر بگیرد، عرصه‌های جدیدی را به روی فعالیت فرهنگی خود گشوده است که از جمله می‌توان به تأسیس مدرسه بازی‌پردازی اشاره کرد.
ایکنا ـ ترویج فرهنگ دینی در دانشگاه‌ها باید از چه مسیری بگذرد و جهاددانشگاهی چه راهبردی را دنبال می‌کند؟
یکی از مهمترین رویکردها و سیاست‌های فرهنگی این نهاد، تعمیق باورهای دینی جوانان و دانشجویان بوده است. بر همین اساس، سازمان فعالیت‌های قرآنی دانشگاهیان تأسیس شد. ترویج فرهنگ دینی در محیط دانشگاه باید براساس عمق بخشیدن به باورهای دینی باشد و این امر از طریق ایجاد فضای گفت‌وگو و طرح سؤالات و شبهات و نیز پاسخ عالمانه و اقناعی به آنها امکان‌پذیر است. جهاددانشگاهی با برگزاری نشست‌های گوناگون علمی، فرهنگی، مذهبی و اعتقادی برای ایجاد چنین فضایی می‌کوشد. همچنین، برنامه‌های گوناگون مذهبی را در سراسر کشور برگزار می‌کند. اجرای برنامه‌هایی مانند دانشجومعلم قرآن کریم، فعالیت‌های حسینیه مجازی دانشجویان ایران، رویداد تلاوت و تدبر و رویدادهای فرهنگی ـ هنری با محوریت قرآن و عترت مانند جشنواره شهود قدسی بخشی از فعالیت‌های آن در امر ترویج فرهنگ دینی در دانشگاه‌هاست.
ایکنا ـ جهاددانشگاهی در راستای تحقق سند اسلامی‌سازی دانشگاه‌ها چه اقداماتی را دنبال می‌کند؟
این نهاد یکی از اعضای شورای اسلامی شدن دانشگاه‌هاست و در راستای تحقق این سند مأموریت‌هایی دارد که از جمله می‌توان به تدوین شاخص‌های اجرایی این سند اشاره کرد. همچنین مطالعه در مورد سبک زندگی دانشجویان از دیگر فعالیت‌های جهاددانشگاهی در راستای تحقق این سند است.
ایکنا ـ فعالیت‌های دینی و فرهنگی دانشگاه‌ها را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
در مجموع فعالیت‌های گوناگونی از سوی بخش‌های مختلف برگزار می‌شود که نمی‌توان همه را یکسان ارزیابی کرد. بسیج، نهاد، انجمن، کانون‌ها و خود دانشگاه فعالیت مذهبی و فرهنگی دارند و با توجه به افق جهاددانشگاهی، نمی‌توان فعالیت‌های فرهنگی دانشگاه‌ها را موفق ارزیابی کرد. وقتی تحول فرهنگی در دانشجو دیده نشود و رشد فکری، فرهنگی و دینی در آن نمایان نباشد، یعنی ما در فعالیت خود در دانشگاه‌ها موفق نبوده‌ایم. همه متولیان امور مذهبی و فرهنگی باید تلاش خود را دوچندان کنند و با اجرای برنامه‌های عمیق و جذاب دانشجویان را از معارف ناب ایرانی و اسلامی بهره‌مند کنند.
امروزه نهادهای متولی امور فرهنگی در دانشگاه‌ها مرجعیت خود را تا حد زیادی از دست داده‌اند و متأسفانه بین دانشجویان و این نهادها فاصله بسیاری ایجاد شده است و این فاصله حتی بین دانشجویان و تشکل‌های دانشجویی دیده می‌شود و باید با مطالعه دقیق و آسیب‌شناسانه، علل این فاصله شناسایی و برای کاهش آن اقدام شود.
انتهای پیام
