خانواده محور تخاصم تمدن‌ها در دنیای معاصر است

به گزارش ایکنا، فریبا علاسوند، استاد حوزه علمیه خواهران و عضو هیئت علمی پژوهشکده تحقیقات و مطالعات زنان حوزه خواهران، شامگاه 19 مرداد در نشست علمی «ایمان به خدا و ایدئولوژی خانواده» از سلسله‌نشست‌های همایش ایمان و چالش‌های دنیای معاصر که به همت پردیس فارابی دانشگاه تهران برگزار شد، گفت: در گفت‌وگوی ادیان معمولاً روی مباحث نظری چالشی بحث می‌کنیم که عمدتاً به توافق و تفاهمی هم نمی‌‌رسیم ولی خانواده ظرفیت بسیار بالایی برای ایجاد توافق بین ادیانی دارد؛ وقتی اختلاف‌نظرها درباره حوزه زنان در بسته عقیدتی جهان کاتولیک و یهودی را رصد می‌کنیم، درمی‌یابیم که خانواده جایگاه مهمی دارد و بیشترین اشتراک را داریم؛ مثلا بارها با کسانی که ضد سقط جنین هستند ارتباط برقرار کردم و هیچ عقیده مخالفی بین بنده به عنوان یک زن مسلمان با آنها ندیدم.   

وی با اشاره به مفاهیم محوری درباره خانواده و با بیان اینکه قداست، طبیعی‌ بودن ساختار و روابط خانواده، احکام تشریعی (که برخی مانند حلال‌زادگی، برون‌همسری و ناهمجنس‌خواهی چالش‌ زیادی دارد) ربط ازدواج و دینداری، غیرت و پاکدامنی از مهمترین مفاهیم پیرامون خانواده است، افزود: خانواده به امر الهی تأسیس شد و مشروعیتی برای جمع شدن میان زن و مرد داریم. خداوند آدم و حوا را آفرید و اولین اتفاق بین آنها این بود که به سوی هم متمایل و جذب شدند؛ خداوند خطاب به آدم فرمود که تو باید حوا را از من خواستگاری کنی.

قداست ازدواج

وی ادامه داد: آیاتی از سوره نساء هم مؤید آن است که منشأ ازدواج و پیدایش نسل پاک مورد توجه قرآن است. روایاتی را هم می‌توان اقامه کرد، از جمله اینکه هیچ اساس و بنیادی در اسلام به قداست خانواده نیست. لذا پیوند ازدواج خداخواسته است نه سکولار و طبیعتا خدا ضوابط و احکامی را هم قرار داده است.

علاسوند با بیان اینکه خانواده طبیعت‌بنیاد هم هست، یعنی اگر دینی نبود، زن و مرد به سمت هم گرایش داشتند، اظهار کرد: برخی ازدواج را طبیعت‌بنیاد می‌دانند ولی طبیعی بودن ساختارهای آن را مانند اینکه زن، مرد را تکیه‌گاه بداند و مرد نیاز به زن داشته باشد قبول ندارند، چون اراده تشریعی الهی بر مبنای امور واقعی است. پس می‌توانیم بگوییم احکام خانواده زمینه‌های طبیعی دارند. برخی می‌گویند ازدواج عقد و معامله‌ای مانند معاملات دیگر است که مورد قبول نیست. ازدواج تنها عقدی مشتمل بر دستورات تشریعی متعدد است و فقها می‌گویند ازدواج معامله‌ای است که گویا مانند سایر عبادات دستورالعمل دارد. لذا قرآن از آن به «میثاق غلیظ» تعبیر کرده است.

استاد حوزه خواهران با اشاره به مقوله حلال‌زادگی، تصریح کرد: یکی از فرق‌های عمده بین خانواده دینی و غیردینی در همین مسئله است. حلال‌زادگی در پرتو یک ازدواج قانونی و شرعی ایجاد می‌شود. لذا وقتی سابقه تاریخی برخی کشورها را می‌بینیم مفهوم حلال‌زادگی را دچار تغییرات زیادی کرده‌اند؛ مثلا یکی از نکات رمان روسی «گذر از رنج‌ها» اصرار یکی از شخصیت‌های داستان بر پاکدامنی و حفظ بکارت قبل از ازدواج است. از نظر کسانی که دوره تحولی را در جامعه روسی تجربه می‌کنند، اصرار بر این است که این دختر زندگی معذبی دارد زیرا خود را در یکسری قواعد اخلاقی گرفتار کرده است.

اعلامیه حقوق بشر و شکستن قبح حرام‌زادگی

استاد حوزه خواهران گفت: در اعلامیه حقوق بشر یکی از بندهایی که روی آن تاکید شده این است که مفهوم حلال‌زادگی باید از قداست تهی شود؛ البته با صراحت بیان نمی‌کنند بلکه می‌گویند مفهوم حرام‌زادگی باید از تابو خارج شود و فرد حرا‌م‌زاده از همه حقوق یک شهروند برخوردار باشد. منها کردن مفهوم حلال‌زادگی در زندگی از دهه 60 و 70 میلادی، تغییراتی را ایجاد کرد.

علاسوند با اشاره به مقوله برون‌همسری یعنی حرمت ازدواج با محارم، تصریح کرد: در تمامی ادیان الهی ازدواج با محارم، حرام است و هنوز در دنیای سکولار از جمله ارکان خانواده به حساب می‌آید. مسئله دیگر ناهمنجس‌خواهی است. در نشستی که با وزیر فرهنگ واتیکان که فیلسوف هم بود داشتم، گفت که ما در ازدواج سه اصل داریم؛ اول اینکه زن و مرد وحدت دارند، آنها قرائت جدیدی از عهدین دارند و خلقت زن از مرد را حاکی از وحدت این دو می‌دانند نه طفیلی بودن زن؛ دوم تفاوت‌های طبیعی بین زن و مرد و سوم تولید مثل است.

این پژوهشگر تصریح کرد: علامه طباطبایی در المیزان دیدگاه منحصر به فردی دارند و فرموده‌اند که ازدواج مقاصد مختلفی دارد از جمله تبعیت از دستور الهی و اینکه زن و مرد در کنار هم به آرامش برسند، ممکن است کسی مقاصد انسانی را هدف ازدواج بداند، مثلا حمایت مالی، کسب اعتبار و تأمین نیازهای جنسی. علامه نکته مهمی که اضافه کرده این است که هدف کاملا طبیعی ازدواج تولید مثل است. بشر امروز با در دست گرفتن این امر طبیعی اتفاقات زیادی اعم از خوب و بد را رقم زده است.

استدلال دندان‌شکن برای همجنس‌گرایان

علاسوند گفت: همجنس‌خواهان ممکن است مدعی شوند که اگر هدف ازدواج آرامش و ارضای نیاز جنسی است ما داریم ولی نمی‌توانند مدعی شوند که همجنس‌بازی می‌تواند تولید مثل به همراه داشته باشد. نکته دیگر اینکه دین رابطه ایمان و ازدواج را مطرح کرده، از جمله ازدواج باعث تکمیل شدن نیمی از دین انسان است. برخی می‌گویند خانواده را نباید منحصر به یک مدل کرد، یعنی اینکه خانواده فقط زن و شوهر و فرزند نیست. ممکن است ازدواج سفید یا همجنس‌بازی هم خانواده باشد.

وی افزود: اگرچه وقتی از خانواده مؤمنانه سخن می‌گوییم، صرفا این مدل از خانواده را مدنظر نداریم ولی خانواده‌ای را ایمانی می‌دانیم که حتما ناهمجنس‌گرا باشند و برون‌همسری داشته باشد و موازین شرعی بر آن حاکم باشد. البته طبیعتا بر اثر فوت و طلاق، مدل خانواده تغییر می‌کند. پس این خانواده‌ها کامل نیستند ولی نامشروع و غیرایدئولوژیک نیستند.

کارکرد تمدنی خانواده

علاسوند با تاکید بر اینکه حتما بخش مهمی از یک تمدن، خانواده است، افزود: خانواده محور تخاصم تمدنی است، مثلا جریان جمهوری‌خواه آمریکا که ضربات سیاسی و اقتصادی زیادی به ما وارد کرده طرفدار کلیسای کاتولیک، دین‌گرا و خانواده‌گرا و ضد همجنس‌گرایی و سقط جنین است و طرفدار روابط آزاد قبل از ازدواج هستند ولی می‌گویند تلاش کنید بچه‌دار نشوید و اگر شدید سقط نکنید. تلاش این جریان سبب شد تا سقط جنین به قانون فدرال تبدیل نشود و جریان دموکرات عکس اینها عمل می‌کند. حال این تخاصم و تضاد به شکل وسیع‌تری بین کشورهای اسلامی و غربی وجود دارد. برخی جریانات فمینیستی ضد خانواده برای قانونی کردن سقط جنین می‌کوشند. می‌گویند چرا زنان باید تبعات روابط جنسی را به دوش بکشند و بچه‌دار شوند و سختی‌های آن را تحمل کنند. این رویه سبب می‌شود تا بار اخلاقی ازدواج تهی شود و تبعات آن روابط آزاد بدون فرزند و ... است.

علاسوند با بیان اینکه یکی از چالش‌های مهم فراروی ازدواج ایمانی، آزادی در انتخاب شریک جنسی اعم از همجنس و ناهمجنس است، تصریح کرد: یک رسانه قدرتمند برای نهادینه‌ کردن ارتباطات همجنس‌خواهانه در دنیا وجود دارد و در بیش از 80 درصد فیلم‌های هالیوود امکان ندارد که به همجنس‌گرایی اشاره‌ نشود. به بچه‌ها یاد می‌دهند که ممکن است خانواده‌هایی دو مادر یا دو پدر داشته باشند و این آخرین خاکریز برای از بین بردن خانواده است.