نگاه آیت‌الله تسخیری در مباحث فرهنگی و اجتماعی مبتنی بر قرآن بود

به گزارش ایکنا؛ حجت‌الاسلام والمسلمین حمید‌ محمدی، قائم مقام و دبیر شورای توسعه فرهنگ قرآنی امروز، 20 مردادماه در مراسم رونمایی از ویژه‌نامه سالگرد آیت‌الله تسخیری با نام «طلایه‌دار وحدت» در ایکنا ابتدا با بیان این‌که شخصیت آیت‌الله تسخیری در خارج از کشور به خصوص در حوزه‌های علمی و دانشی مشهورتر و شناخته‌‌شده‌تر از داخل است، اظهار کرد: نام آیت‌الله تسخیری الهام‌بخش هر فردی است که در حوزه بین‌الملل تلاش کرده و در حال کوشش است و دنیایی از خاطره، برکت، معرفت و مظلومیت را تداعی می‌کند و باید در محافل خصوصی درباره این ویژگی‌ها به ویژه مظلومیت ایشان در داخل گفت‌و‌گو شود.

سازمان قرآنی دانشگاهیان نهاد ارزشمند جهاد دانشگاهی است

وی در ادامه به شاخصه‌های جهاد دانشگاهی اشاره کرد و افزود: بحمدالله روحیه جهادی و عیار علمی، دو مشخصه اصلی فعالیت‌های جهاد دانشگاهی است که وقتی در مسیر نوآوری قرار می‌گیرد ثمرات بسیاری را برای کشور و انقلاب رقم می‌زند. سازمان قرآنی دانشگاهیان از جمله نهادهای ارزشمند جهاد دانشگاهی است که توانسته است فعالیت‌های فرهنگی ترویجی فرهنگی، علمی و نوآورانه قرآنی را با هم جمع کند.

گزارش تصویری رونمایی از ویژه‌نامه «طلایه‌دار تقریب» در ایکنا

حجت‌الاسلام محمدی تصریح کرد: از این رو خبرگزاری ایکنا، مرکز رشد نوآوری قرآنی و مرکز مطالعات میان‌رشته‌ای این سازمان قرآنی هر کدام در نوع خود واجد ارزش‌های منحصر به فرد هستند. خصوصاً این مرکز مطالعات، ضعف و کم‌کاری کمیسیون پژوهش و آموزش عالی قرآنی مستقر در وزارت عتف(علوم، تحقیقات و فناوری) را جبران کرده؛ چرا که این کمیسیون علی‌رغم مطالبات وسیع اجتماعی و نخبگانی و ظرفیت‌های بسیار نتوانسته است در حوزه نظام‌سازی و میان‌رشته‌ای قرآنی، هماهنگ‌سازی و سیاست مشخصی را اتخاذ کند.

دبیر شورای توسعه فرهنگ قرآنی بیان کرد: امروز در آیین افتتاح نخستین مدرسه تابستانی بین‌المللی قرآن و فرهنگ و نیز افزودن زبان مالایی به خبرگزاری قرآنی از مقام و جایگاه قرآنی بی‌بدیل مرحوم آیت‌الله تسخیری حق‌شناسی شده و از ویژه‌نامه رایحه با موضوع معرفی شخصیت ایشان رونمایی می‌شود.

وی گفت: بنده با سابقه چند دهه آشنایی و ارادت به مرحوم آیت‌الله تسخیری در چند نوشته و مصاحبه تفصیلی به شخصیت ایشان ادای دین اندکی کردم و در این مجال و فرصت کوتاهی که در پایان این مراسم فراهم شد با توجه به مقارنه موضوع «قرآن و فرهنگ و آیت‌الله تسخیری» بهتر دیدم که به معرفی یکی از ابعاد علمی آیت‌الله تسخیری بپردازم و در خلال آن یکی از موضوعات بنیادین قرآن و فرهنگ و لزوم پرداختن به آن را به صورت پیشنهاد عرض کنم.

حجت‌الاسلام محمدی افزود: مرحوم آیت‌الله تسخیری با آراء نظریه‌پردازان و دانشمندان عرب و مسلمان ساکن در کشورهای اسلامی و غیر اسلامی به خوبی آشنا بود و با بسیاری از ایشان مراودات علمی داشت. آن مرحوم در همایشی با عنوان «قرآن و توسعه فرهنگی» که مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی در سال 1382 برگزار کرد، مقاله‌ای با عنوان «قرآن و تعمیق جنبه‌های فطری» ارائه داد، در این مقاله ارزشمند، ایشان با طرح نظریه فطرت در قرآن به عنوان یکی از پیچیده‌ترین و اساسی‌ترین مباحث انسان‌شناسی قرآن، به کاربرد این نظریه در روانشناسی، حقوق، شناخت‌شناسی، اخلاق و زیبایی‌شناسی اشاره می‌کند.

وی گفت: در ادامه ایشان امور فطری را در 5 حوزه تقسیم و معرفی می‌کند که بدین شرح است: 1 ـ ادراکات فطری؛ مانند بسیاری از بدیهیات منطقی و فلسفی چون اصل علیت و عدم تناقض و ادراکات حسن و قبح که پایه حکمت علمی است. 2 ـ گرایشات فطری که گرایش‌های اخلاقی مانند عدالت، راست‌گویی، گرایش به زیبایی و پرستش را شامل می‌شود. 3ـ احساسات عاطفی؛ مانند محبت مادری. 4 ـ قدرت تفکر و تجرید. 5 ـ قدرت اراده؛ که این دو امر اخیر در رابطه و تعامل با سایر موارد فطری ایجاد و تقویت می‌شوند و مثلا ادراک و علم می‌تواند مبنای انجذاب عاطفی شود و عاطفه می‌تواند گرایش به اخلاق و اراده را تقویت کند.

فلاسفه حسی و ادراکات فطری در اندیشه آیت‌الله تسخیری

محمدی همچنین اظهار کرد: آیت‌الله تسخیری در ادامه به موضوع فلاسفه حسی و ادراکات فطری می‌پردازد و این‌که آنان منشأ و اساس تصدیقات انسانی را فقط تجربه خارجی می‌دانند، مردود اعلام و در پایان نقش قرآن را در عمق‌بخشی به جنبه‌های فطری انسان در رشد و تقویت تفکر، اراده و اخلاق انسانی بررسی می‌کند.

وی تصریح کرد: اشاره بنده به مقاله مرحوم آیت‌الله تسخیری برای نشان‌دادن نوع نگاه و عمق علمی ایشان در طرح مباحث فرهنگی و اجتماعی مبتنی بر قرآن بود و این‌که بسیاری مباحث و موضوعات اساسی حوزه فرهنگ و علم با بهره‌گیری از مرجعیت معرفتی قرآن کریم قابلیت طرح و بررسی دارد.

حجت‌الاسلام حمید محمدی گفت: ادیب و فیلسوف معاصر مرحوم استاد دکتر محمد خوانساری که در سال 1340 از دانشگاه «سوربن» فرانسه مدرک دکترای فلسفه گرفت، درباره یکی از کلاس‌های پرشوری که در آمفی‌تئاتری بزرگ برگزار شد، نقل می‌کرد که یکی از استادان بزرگ آنجا که فیلسوف و موسیقیدان بزرگی بود(ژانکِلِویچ) برای یک سال تحصیلی یک موضوع را انتخاب و کل سال را به آن می‌پرداخت. در آن سال در سراسر سال به موضوع «وسوسه» پرداخت و براساس عهد عتیق و سِفر تکوین که در قرآن نیز آمده(فوسوس علیهما الشیطان...) نکات عجیب روانشناسی و اخلاقی مطرح می‌کرد و هیجانات و طوفان‌هایی را که در روان آدمی برانگیخته و او را به کار بد برمی‌انگیزاند، با شور و حرارت تشریح می‌کرد و نیز قهرمان‌های برخی رمان‌ها را که دستخوش وسوسه و کشاکش درون شده‌اند، شاهد می‌آورد و در مخاطبان تأثیر عجیبی می‌گذاشت. مطالب این درس بعداً در کتابی با عنوان «وسوسه» در فرانسه چاپ شد.

دبیر شورای توسعه فرهنگ قرآنی در بخش دیگری از سخنانش با بیان این‌که پس از انقلاب 10 قصه قرآنی فیلم سینمایی شده که مورد استقبال ایران و جهان قرار گرفته است، تأکید کرد: گستره قرآن و بهره‌مندی ما از معرفت قرآنی در بسیاری از حوزه‌ها همچنان بِکر مانده است و نظریه فطرت نیز یکی از این حوزه‌های مهم است که طرح آن در فلسفه فرهنگ و فرهنگ‌شناسی مانند بسیاری دیگر از موضوعات و فلسفه‌های مضاف، دستاوردهای بسیاری خواهد داشت.

وی در پایان تأکید کرد: «بهره‌گیری همه فرهنگ‌ها از فطرت الهی»، «تحلیل بحران‌ها و گسست‌های فرهنگی براساس فطرت»، «امکان گفت‌و‌گوی فرهنگ‌ها با زبان فطرت»، «مفاهمه ذاتی و مرابطه فرهنگ‌ها با فرهنگ دینی» و «ورود به سیاست‌گذاری فرهنگی مبتنی بر فطرت» از جمله مسائلی است که با طرح و ترسیم ابعاد مختلف این نظریه قرآنی قابل گفت‌و‌گو و بهره‌گیری است.

بنا بر این گزارش، در مراسم رونمایی از ویژه‌نامه نخستین سالگرد آیت‌الله تسخیری در ایکنا با نام «طلایه‌دار وحدت»، حجت‌الاسلام والمسلمین سیدسعیدرضا عاملی؛ دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی، سیدحمیدرضا طیبی؛ رئیس جهاد دانشگاهی، حجت‌الاسلام والمسلمین حمید محمدی؛ دبیر شورای توسعه فرهنگ قرآنی، حجت‌الاسلام والمسلمین محمدجواد تسخیری؛ مشاور رئیس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی و برادر مرحوم آیت‌الله تسخیری و مصطفی تسخیری، فرزند ایشان حضور داشتند.

«طلایه‌‌دار وحدت» ۸۲ صفحه دارد و به کوشش خبرگزاری ایکنا در قالب نشریه تخصصی ایکنا به نام رایحه در پنج فصل زندگینامه و ویژگی‌های شخصیتی مرحوم آیت‌الله تسخیری و فعالیت‌های ایشان را از دیدگاه اندیشمندان ایرانی و جهان اسلام واکاوی و تبیین کرده است.