عضویت رسمی در سازمان شانگهای شکست پروژه آمریکایی منزوی‌سازی ایران است
کارشناس مسائل منطقه ضمن تشریح مزیت‌های اقتصادی پذیرش رسمی ایران در سازمان همکاری شانگهای گفت: این اتفاق بزرگ صفحه تازه‌ای از روابط راهبردی ایران با شرق را رقم زد تا در هیاهوی تلاش غرب برای انزوای کشورمان، این پیام به جهان صادر شود که جایگاه والا و نقش موثر ایران در معادلات منطقه‌ای و بین‌المللی قابل نادیده گرفته شدن نیست و این رخداد از نقطه نظر ایجاد موازنه راهبردی در حوزه تنظیم روابط با غرب واجد دستاوردهای قابل توجهی برای کشورمان است.
سیدرضا صدرالحسینی، کارشناس مسائل منطقه، درباره تحلیل خود از رسمی شدن عضویت ایران در سازمان همکاری شانگهای گفت: با پذیرش جمهوری اسلامی ایران در سازمان همکاری شانگهای یک گام بسیار بزرگ برای رشد و پیشرفت در حوزه اقتصادی و تأثیرات دیدگاه‌های امنیتی جمهوری اسلامی در منطقه برداشته شد. پس از نزدیک به 15 سال، تلاش ایران برای ورود به این سازمان مهم که نزدیک 42 درصد جمعیت جهان، حدود 50 درصد اقتصاد دنیا و 25 درصد تولید ناخالص ملی دنیا را در اختیار دارد، به ثمر نشست و این موفقیتی است که امروز دولت انقلابی به دست آورده است. البته تلاش‌های دولت‌های گذشته را در این رابطه نباید فراموش کرد اما زحمات و تلاش‌هایی که در سال‌های گذشته انجام شد با مواضعی که در دو ماه گذشته دولت انقلابی اتخاذ کرد، تکمیل شد و امروز جمهوری اسلامی ایران می‌تواند به مثابه یکی از مهمترین بازیگران این سازمان مطرح باشد.
صدرالحسینی درباره ویژگی‌های سازمان همکاری شانگهای گفت: این سازمان در ابتدا برای مسائل امنیتی، مقابله با تروریسم و افراط‌گرایی و موضوعاتی که می‌تواند اقتصاد کشورهای منطقه را ناامن کند، تشکیل شد. البته جمهوری اسلامی با توجه به تجربیات موفق خود در مقابله با تروریسم و تجزیه‌طلبان منطقه‌ای، چه در سال‌های ابتدایی انقلاب اسلامی در کردستان و چه امروز در استان‌های جنوب غربی و جنوب شرقی و غرب کشور، می‌تواند در این زمینه کمک‌‌های فراوانی به اهداف سازمان شانگهای کرده و موجب برداشتن گام‌های بلندتر این سازمان شود.
بیشتر بخوانید:
وی ادامه داد: نباید فراموش کرد اقدامات جمهوری اسلامی ایران در مقابله با تروریسم بین‌المللی تکفیری در سوریه و عراق، یک تجربه انباشته را برای مسئولان امنیتی ایجاد کرده و ایران می‌تواند در ارتباط با افزایش امنیت کشورهای عضو سازمان شانگهای مؤثر عمل کند و نظرات، دیدگاه‌ها، رویکردها و تاکتیک‌های ایران در مقابله با تروریسم برای سایر کشورهای عضو بسیار حائز اهمیت است. علیرغم اینکه در حال حاضر یکی از رویکردهای اصلی این سازمان، مسائل اقتصادی است حتما جمهوری اسلامی ایران می‌تواند با افزایش امنیت کشورهای عضو، در این رابطه هم نقش مهمی ایفا خواهد کرد.
صدرالحسینی یادآور شد: در واقع نقش ویژه و بی‌بدیل ایران در مقابله با تروریسم و افراط‌گرایی که گوشه‌ای از آن در مقابله با تروریست‌های تکفیری و حمایت از دولت‌های ملی در عراق، سوریه و لبنان بروز یافت از ظرفیت‌های اختصاصی کشورمان است که اعضای سازمان شانگهای بر روی آن حساب ویژه باز کرده‌اند.
قدرت اقتصادی سازمان همکاری شانگهای
صدرالحسینی درباره قدرت اقتصادی این سازمان و سطح مبادلات ایران با کشورهای عضو آن اظهار کرد: کل حجم کنونی اقتصادی این سازمان نزدیک به 20 تریلیون دلار است که از ابتدای تأسیس آن بیش از 12 برابر افزایش یافته است. همچنین حجم کل تجارت خارجی آن به 6.6 تریلیون دلار رسیده که در مقایسه با 20 سال پیش حدود 100 برابر افزایش یافته است. در حالی که حجم اقتصاد اتحادیه اروپا 15168 میلیارد دلار است اما حجم اقتصاد سازمان شانگهای 20042 میلیارد دلار است و این خود نشانه اهمیت و قدرت ویژه اقتصادی این سازمان است.
وی اضافه کرد: از طرفی حجم تجارت خارجی ایران با کشورهای عضو این سازمان در سال 1399 به بیش از 23 میلیارد دلار رسید و میزان صادرات ایران به این کشورها در همین سال بیش از 11 میلیارد دلار بود که با رسمی شدن پیوستن ایران، به طور طبیعی میزان صادرات ما نیز افزایش چشمگیری پیدا می‌کند.
تأثیرات راهبردی پذیرش رسمی ایران
صدرالحسینی درباره مؤلفه‌های راهبردی عضویت دائمی ایران در سازمان شانگهای گفت: این اتفاق بزرگ صفحه تازه‌ای از روابط راهبردی ایران با شرق را رقم زد تا در هیاهوی تلاش غرب برای انزوای کشورمان، این پیام به جهان صادر شود که جایگاه والا و نقش موثر ایران در معادلات منطقه‌ای و بین‌المللی قابل نادیده گرفته شدن نیست. صرف نظر از دستاوردهای اقتصادی عضویت ایران در شانگهای، این رخداد از نقطه نظر ایجاد موازنه راهبردی در حوزه تنظیم روابط با غرب نیز واجد دستاوردهای قابل توجهی برای کشورمان است.
این کارشناس مسائل منطقه تصریح کرد: اهمیت این مسئله آنگاه روشن‌تر می‌شود که بدانیم بخش عمده‌ای از فشارهای اقتصادی و سیاسی سالیان گذشته غرب بر ایران با حضور کشورمان در یک پیمان منطقه‌ای مؤثر، محکوم به کاهش بوده و به طور قطع از دامنه اثرگذاری آن کاسته خواهد شد و عضویت دائم در سازمانی به ابعاد شانگهای که بیشترین تولیدکننده و مصرف‌کننده انرژی در جهان محسوب می‌شود، به طور طبیعی جایگاه جهانی ایران را ارتقا خواهد داد.
برقراری موازنه در روابط ایران با شرق و غرب
صدرالحسینی درباره عضویت رسمی ایران در این سازمان و ارتباط آن با نگاه به شرق در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران گفت: عضویت ایران در در این سازمان موجب باز شدن مسیر جدید همکاری‌های امنیتی در قالب یک پیمان امنیت جمعی خواهد شد که به دلیل قرار گرفتن ایران در مسیر کریدور شمال به جنوب و غرب به شرق اهمیت بسیار زیادی دارد. از سوی دیگر در عرصه اقتصاد جهانی شاهد یک انتقال و کوچ قدرت از غرب به شرق هستیم و سه قدرت بزرگ اقتصادی، سیاسی و نظامی؛ چین، روسیه و هند، از اعضای اصلی این سازمان هستند که هر یک از آنها می‌توانند در توسعه اقتصادی جمهوری اسلامی نقش مهمی داشته باشند.
وی اظهار کرد: با توجه به اینکه بخش قابل توجهی از کشورهای عضو نیازمند به انرژی هستند لذا جمهوری اسلامی می‌تواند بدون توجه به تحریم‌های ظالمانه و ناجوانمردانه آمریکایی‌ها، با فروش انرژی بخش قابل توجهی از نیازمندی‌های خود را تأمین کند. همچنین جمعیت گسترده‌ای از کشورهای عضو می‌توانند از محصولات ایران در حوزه مصنوعات، کشاورزی، آی تی و خدمات فنی مهندسی استفاده کنند. از سوی دیگر حتما در ارتباط با نوع خدمت‌رسانی به کشورهای عضو می‌توانیم تجربیاتی پیدا کنیم و خدماتی از آنها در حوزه‌های ذکر شده دریافت کنیم و اینگونه نیست که در یک چنین سازمان بزرگی که در حوزه مسائل اقتصادی، سیاسی، امنیتی و انسانی در حال حرکت و پیشرفت است هیچ تجربه‌ای نتوانیم داشته باشیم و در این مسیر می‌توان محصولات مورد نیاز خود را از این کشورها دریافت کنیم و محصولات اضافه بر نیاز خود را به این کشورها صادر کنیم.
تلاش غرب برای نزدیک شدن به ایران
صدرالحسینی درباره پیام پذیرش عضویت رسمی ایران در سازمان همکاری شانگهای به آمریکا و اروپا گفت: عضویت دائم در سازمان شانگهای، از این پس ایران را به عنوان قدرتی که علاوه بر پشتوانه محکم مردمی و اعتقادی داخلی با یک پشتوانه بزرگ سیاسی ـ اقتصادی ـ امنیتی خارجی نیز همراه شده، معرفی خواهد کرد که طبعا از تأثیر تهدیدها و فشارهای غرب به مراتب خواهد کاست.
این کارشناس مسائل منطقه ابراز کرد: این مسئله با توجه به نگاه ویژه دولت سیزدهم و شخص آیت‌الله رئیسی در حوزه سیاست خارجی که تمرکز ویژه‌ای بر موضوعات اقتصادی و محوریت همکاری‌های منطقه‌ای و مناسبات با همسایگان دارد، عملا راهبرد ایران در شیوه تعامل با غرب را تحت تاثیر قرار داده و حتی بر مواردی چون پرونده هسته‌ای نیز اثر مستقیم خواهد داشت.
وی تصریح کرد: قطعا آمریکا و بخشی از کشورهای اروپایی از جمله فرانسه، آلمان و انگلیس با درجات و نسبت‌های مختلف از این اتفاق ناراحت هستند و از فردای رسمیت یافتن حضور ایران در این سازمان، برای نزدیک شدن به ایران تلاش می کنند. زیرا آنها علاقه مند نیستند کشوری با ظرفیت‌های ایران که هم دارای نفوذ معنوی در منطقه است و هم اینکه به رغم تحریم‌ها ظرفیت‌های اقتصادی قابل توجهی دارد، به سمت شرق متمایل شود. کشورهای اروپایی وقتی این صحنه را ببینند تلاش می‌کنند به ایران نزدیک شوند و حتی به سمت کاهش فشارها علیه ایران حرکت کنند و در همین دو روز گذشته نشانه‌هایی از این موضوع از سوی اروپایی‌ها مشاهده شده است.
تشریح مزیت‌های اقتصادی و سیاسی ایران از حضور در سازمان شانگهای
صدرالحسینی درباره مزیت‌های متنوع اقتصادی و سیاسی حضور رسمی ایران در سازمان همکاری شانگهای گفت: ایران می‌تواند با عضویت در این سازمان از حمایت اعضا، البته در حد وزن خودشان، برای پیگیری پرونده هسته‌ای استفاده کند. بالاخره دو عضو صاحب حق وتو؛ چین و روسیه، در این سازمان حضور دارند و با نزدیک شدن ایران به این دو کشور می‌توانیم از حمایت آنها در عرصه بین‌المللی استفاده کنیم.
وی افزود: همچنین می‌توان به طور نمونه از هند برای سرمایه‌گذاری در بندر چابهار کمال بهره را ببریم. در حوزه کشتیرانی نیز با این کشورها می‌توان به نحوی مراوده کرد که هم پیشرفت‌هایی در حوزه کشتیرانی ایران ایجاد شود و هم اینکه به برخی از این کشورها سرویس‌دهی‌هایی در حوزه حمل و نقل انجام دهیم و در ازای هزینه این حمل و نقل ارز مورد نیاز وارد کشور شود.
صدرالحسینی با اشاره به توانمندی جمهوری اسلامی ایران در حوزه بهداشت و درمان گفت: با نزدیک شدن به اعضای این سازمان می‌توانیم در زمینه صادرات محصولات پزشکی، گردشگری سلامت (توریسم درمانی) و کاهش نیاز به دارو عمل کنیم. همچنین در حوزه‌های فضایی، دریایی و حمل و نقل جاده‌ای و ریلی این سازمان ظرفیت‌های گسترده‌ای دارد که با اتصال این کشورها به همدیگر یک رونق عمومی را ایجاد کند. در سفر اخیر نخست‌وزیر عراق به ایران موضوع اتصال راه‌آهن شلمچه ـ بغداد مطرح شد و حتما کشورهای عضو سازمان شانگهای به مسیرهای ایران به عراق، سوریه و ساحل مدیترانه، ترکیه و اروپا نیازمند هستند و ایران باید از این ظرفیت‌های گسترده استفاده حداکثری را بکند و در عین حال نسبت به تهدیدات احتمالی اقتصادی و سیاسی نیز مراقبت‌های کامل را انجام دهیم. در نهایت اینکه ارتقای ضریب امنیتی ایران، فزایش امکان سرمایه‌گذاری خارجی و تاثیرات قوی بر روابط ایران و اوراسیا را می‌توان از دیگر مزایای مهم عضویت رسمی ایران در سازمان همکاری شانگهای برشمرد.
انتهای پیام
