تلاش بچه‌های مسجد برای کادرسازی انقلابی
رئیس ستاد هماهنگی کانون‌های فرهنگی، هنری مساجد کشور ضمن تشریح فعالیت‌های بچه‌های مسجد برای کادرسازی انقلابی، گفت: محوریت «مسجد و مردم» رمز اثربخشی فعالیت‌ها است.
به گزارش ایکنا به نقل از ستاد ارتباطات رسانه‌ای فهما، بیش از سه دهه از عمر کانون‌های فرهنگی، هنری مساجد می‌گذرد و امروز این درخت تنومند در 26 هزار نقطه از ایران اسلامی ریشه دوانده و از بلندای مناره‌ها و گنبدهای سبز مساجد، در شرف رقم زدن سومین رویداد ملی فهما و با اتکا به توان مردم در گستره ایرانی مؤمن، مقتدر، با عزت و توانمند؛ از کرانه‌های نیلگون خزر تا خلیج همیشه فارس، از خاوران این قلب تپنده ایران در مشهد الرضا(ع) تا کردستان و از سرسبزی و طراوات و صلابت رشته کوه‌های البرز تا جنوبی‌ترین نقطه ایران در خوزستان و خرمشهر قهرمان است.
سومین رویداد ملی فهما با لبیک به منویات مقام معظم رهبری مبنی بر به کار گرفتن ظرفیت‌های مردمی با محوریت شعار «به توان مردم» در قالب سه شبستان و 12 رواق کار خود را آغاز کرده و تا پایان آذرماه سال جاری ادامه دارد. در همین راستا و از منظر شناخت بیش از پیش نسبت به فعالیت‌ها و دستاوردهای کانون‌های فرهنگی، هنری مساجد به گفتگو با حجت‌الاسلام والمسلمین حبیب‌رضا ارزانی، رئیس ستاد هماهنگی کانون‌های فرهنگی، هنری مساجد کشور نشسته‌ایم.
محوریت اصلی فعالیت‌ها و برنامه‌های کانون‌های فرهنگی، هنری مساجد را تشریح بگویید؟
کانون‌های فرهنگی، هنری مساجد یکی از وسیع‌ترین و مؤثرترین مراکز فرهنگی نظام مقدس جمهوری اسلامی به شمار می‌رود و با افتخار می‌توان گفت یکی از رویش‌های انقلاب است. کانون‌های مساجد، امروز دارای چشم‌اندازی است که بنیان آن، خانواده‌محور و مسجدپایه است و مخاطب اصلی آن تمامی گروه‌های سنی از کودکان، نوجوانان، جوانان، بانوان و آقایان هستند. به تعبیری می‌توان گفت کانون‌های فهما در بستر مساجد میان نسل قبل و نسل جدید پیوند و انس و الفت ایجاد کرده و در قالب فرهنگ و هنر مبانی دینی و قرآنی را نشر و ترویج می‌دهند.
قرآن کریم معجزه گویای خاتم پیامبران و هدایتگر انسان در دنیا و آخرت است. اگر جامعه بشری بر مدار قرآن و ارزشهای والای انسانی قدم بردارد؛ قطعا می‌تواند بحران قرن 21 را پشت سرگذاشته و با بهره‌مندی از این نسخه شفابخش، به هدایت و رستگاری حقیقی دست یابد.
آیات و روایات متعددی در مورد اهمیت و جایگاه قرآن کریم و تمسک جستن به اهل بیت(ع) و جدایی‌ناپذیر بودن این دو ثقل اکبر ذکر شده است. در همین راستا، اساس فعالیت‌ها و برنامه‌های کانون‌های فرهنگی، هنری مساجد با محوریت قرآن و عترت و ارزشهای انقلابی است.
هدفگذاری کانون‌های فهما و رویکرد اصلی آن در این حوزه چیست؟
در این حوزه باید با تفکر و تعمق بیشتری ورود پیدا کرده و صرفاً به انجام فعالیت‌ها و برنامه‌های سطحی بسنده نکنیم، بلکه باید پا را فراتر گذاشته و وارد عرصه پژوهش، تفسیر و تدبر در آیات کلام وحی و سیره علمی و عملی ائمه اطهار(ع) شویم که به راستی خود، قرآن ناطق هستند.
ستاد فهما کشور با این دیدگاه در حوزه قرآن و عترت چند کار ویژه و بسیار مهم را به انجام رسانده است که یکی از این اقدامات ارزنده، چاپ دوره نفیس چهار جلدی تفسیر همراه قرآن کریم در قطع وزیری و دوره سی جلدی (یک جزء از قرآن کریم) در قطع پالتویی است که طی چندین سال توسط برترین اساتید مفسر قرآن کریم تدوین شده است.
در این اثر فاخر که منطبق با قرآن کریم با رسم‌الخط عثمان طه است از هر صفحه یک آیه انتخاب شده و تفسیر آن، جهت استفاده امامان محترم جماعات و ارائه به نمازگزاران و شرکت کنندگان در طرح ملی تلاوت نور شرح داده شده است.
طرح ملی تلاوت نور و گستره اجرایی آن را شرح بفرمایید؟
این طرح یکی از کارهای عمومی و بسیارارزنده ستاد فهما کشور است که با محوریت قرائت قرآن در مسجد و تحت عنوان «طرح تلاوت نور» با هر شب قرائت یک صفحه از قرآن کریم به اجرا درآمده است. اکنون 30 هزار مرکز مجری طرح در کل کشور فعال هستند این در حالی است که از سقف 26 هزار کانون فرهنگی، هنری کشور عبور کرده است.
طرح تلاوت نور از دو دهه پیش در سطح کانون‌های فرهنگی، هنری مساجد سراسر کشور که خانه‌های نور دارند، آغاز شده و همچنان ادامه دارد، با این تفاوت که این طرح را تکمیل کرده و در کنار قرائت قرآن کریم به بحث تفسیر قرآن و تدبر در آیات کلام وحی پرداخته‌ایم.
در راستای ارتقا بخشیدن و توسعه بیشترین این طرح، یک جلد کتاب بسیار ارزشمند گردآوری شده در شورای عالی قرآن در حوزه «آموزش، انس با قرآن و تفسیر با قرآن» تهیه و بین کانون های فرهنگی هنری مساجد دارای خانه های نور (مجری طرح) توزیع و دوره آموزشی از محتوای کاربردی این کتاب؛ با حضور مدیران منتخب دو هزار کانون فرهنگی، هنری مساجد دارای خانه‌های نور در شهر مقدس قم برگزار شد.
در مورد کنگره بین‌المللی امام سجاد(ع) که یکی از کارویژه‌های کانون‌های فهما است، توضیح بفرمایید؟
کنگره بین‌المللی امام سجاد(ع)، کار شاخص دیگری است که در حوزه قرآن و عترت و با محوریت صحیفه سجادیه و شخصیت والای چهارمین پیشوای شیعیان حضرت زین‌العابدین(ع) هر ساله به میزبانی استان هرمزگان و با شرکت اندیشمندانی از ایران و جهان برگزار می شود.
در همین راستا اثری فاخر با محوریت صحیفه سجادیه با عنوان «کتاب زندگی» شامل نکته‌ها و پیام‌های ناب از صحیفه سجادیه نیز با حمایث ویژه ستاد فهما کشور به چاپ و انتشار رسیده است. بسیار مهم است که افرادی متخصص در حوزه علمیه داشته باشیم که از ژرفا و تسلط بر این صحیفه‌نورانی برخوردار باشند.
بحمدلله با راه‌اندازی مرکز تخصصی صحیفه سجادیه این مهم با تربیت تخصصی سطح سه صحیفه سجادیه فراهم آمده است که می تواند بستر لازم را برای بیان مباحث ارزشمند زبور آل محمد در مساجد کشور فراهم سازد. این یک شجره طیبه‌ای است که باید راه بیفتد و در مساجد جلو برود.
تهیه و توزیع کتاب ارزشمند دیگری با محوریت نهج البلاغه که توسط شورای عالی قرآن و با قلم حجت الاسلام حمید محمدی به انتشار رسیده است؛ همراه با اجرای برنامه های متعدد و متنوعی در سطح کانون های فرهنگی هنری مساجد صورت گرفته است.
اجرای همایش پیامبر اعظم (ص) ویژه هفته وحدت در کرمان و همایش‌های این چنینی که هرساله با نگاه تقریب مذاهب و تقویت بیش از پیش وحدت در کشور اجرا می‌شود نیز یکی دیگر از کارهای ارزشمند ستاد هماهنگی کانون های فرهنگی هنری مساجد است.
جشنواره قرآنی مدهامتان یکی از رویدادهای قرآنی است که با برند کانون‌های فرهنگی، هنری مساجد شکل گرفته است، لطفا در این مورد توضیح بفرمایید؟
جشنواره قرآن مدهامتان یکی از رویداد های ارزشمند قرآنی کشور و ویژه اعضای کانون های فرهنگی هنری مساجد است، همه ساله در رشته‌های مختلف و در دو بخش آقایان و بانوان برگزار می‌شود.
یکی از اتفاقات مبارکی که امسال در این جشنواره رخ داد، افزایش چند برابری شرکت‌کنندگان به سبب تغییر گروه‌های سنی واجد الشرایط برای شرکت در جشنواره و اضافه شدن بخش نقاشی کودکان و داستان نویسی قرآنی به رشته های تفسیر، قرائت و ترتیل قرآن کریم بود.
کانون‌های فرهنگی ـ هنری مساجد باید سیاست‌های خود را در عرصه های مختلف حفظ کرده و فعالیت‌هایشان را از سایر دستگاه های متولی این حوزه متمایز کنند. افزایش رشته های مذکور نیز در راستای همین سیاست ها و توجه به رسالت اصلی کانون ها در بهره گیری از ابزار و قالب های هنری برای جذب بیش از پیش کودکان، نوجوانان و جوانان به مسجد است.
اگر بتوانیم کودکان، نوجوانان و جوانان را مسجدی کنیم؛ وقتی میانسال و کهنسال شوند هم به مسجد می‌آیند. اما اگر کودک را نتوانیم مسجدی کنیم بسیار سخت است که در جوانی و میانسالی در مسجد حضور پیدا کند.
فعالیت‌های فهما را با محوریت ایام الله دهه فجر در مناسبتهای خاص مذهبی و انقلابی شرح بفرمایید؟
ستاد فهما سال‌ها است که افتخار مسئولیت کمیته مساجد ستاد گرامیداشت ایام‌الله دهه فجر را عهده‌دار شده است. یکی از محورهای اصلی برنامه ها و فعالیت‌های کانون‌های فرهنگی، هنری مساجد نشر و گسترش ارزشهای والای انقلاب و دوران دفاع مقدس است.
طرح ملی سه‌شنبه‌های تکریم ویژه پاسداشت خانواده‌های شهدا، برگزاری رویداد بین‌المللی روح مقاومت و اجرای سرود 40 هزار نفری بچه‌های مسجد در یوم‌الله 12 بهمن سالروز بازگشت تاریخی حضرت امام راحل(ره) به میهن اسلامی از کارهای ویژه و شاخص ستاد فهما کشور و ستادهای استانی است که در کنار صدها فعالیت فرهنگی و هنری از قبیل سرود، نمایش، تولید محتوا و نرم‌افزار با موضوع انقلاب، دفاع مقدس و ارزش های دینی به انجام رسیده است.
رویکرد اصلی طرح سه‌شنبه‌های تکریم و نحوه اجرای آن در مساجد به چه شکل است؟
طرح سه‌شنبه‌های تکریم یکی از کارویژه‌های فاخر و ماندگار کانون‌های فهما است که مرحله نخست آن با نام «شکوه کرامت» به اجرا در آمد. این طرح به صورت ویژه با محوریت تکریم و پاسداشت خانواده‌های شهدای دوران دفاع مقدس، مدافعان حرم، انقلاب اسلامی، مدافعان سلامت و... از تابستان تا اسفند سال 1399 در سطح کانون‌های مساجد سراسر کشور به اجرا در آمد.
تکریم شأن انسان یکی از وظایف وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و امروز یکی از ضروریات جامعه اسلامی کرامت است که مصداق عینی آن در این آیه از قرآن کریم است که می‌فرماید: «وَلَقَدْکَرَّمْنا بَنِی آدَمَ»،همچنین خداوند در خلقت انسان می فرماید: «فَتَبَارَکَ اللَّه ُأَحْسَنُ الْخَالِقِینَ».
خانواده شهدا ولی‌نعمت ما هستند. پاسداشت فداکاری، صبر و ازخودگذشتگی این بزرگواران تنها به زمان جنگ اختصاص ندارد بلکه تا همیشه ایام که ایران اسلامی پایدار و برقرار است، ما وظیفه داریم که خانواده های معظم شهدا و ایثارگران را مورد تکریم و تجلیل قرار دهیم. به اعتقاد من این امر مهم بحث ملی، دینی واسلامی است.
در مرحله اول با رعایت شرایط و ضوابط بهداشتی متناسب با شیوع کرونا، آئین پاسداشت 36 هزار خانواده معظم شهدا با حضور ائمه محترم جمعه، نمایندگان ولی فقیه در استان ها، مدیران استانی، وزارت ارشاد و مهمتر از همه مدیران کانون ها در محلات انجام شد که اگر شرایط کرونایی و محدودیت های ناشی از آن نبود، این آمار دو سه برابر می شد.
در مورد اجرای مرحله دوم این طرح توضیح بفرمایید؟
آئین سه‌شنبه‌های تکریم در سال 1400 با عنوان شکوه مادری این بار برای تفقد و دلجویی از جایگاه والای مادران شهدا، مادران الگو در فرزندپروری و مادران فعال اجتماعی(مدیران موفق کانون‌های فرهنگی هنری مساجد)آغاز شده است. در سطح کانون‌های فرهنگی، هنری مساجد کشور آغاز شده است که خوشبختانه با حضور محمدمهدی اسماعیلی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی دو جلسه آن برگزار شده است.
مردمی و مسجدی بودن این آئین پاسداشت، از ویژگی‌های بارز طرح سه‌شنبه‌های تکریم است. اقدامات ارزنده کانون‌های فرهنگی، هنری مساجد در اجرای این طرح ارزشی و انقلابی مورد تقدیر بنیاد شهید و امور ایثارگران قرار گرفت.
مقام معظم رهبری در یکی از پیام‌های خود به اجلاس سراسری نماز فرمودند: «مسجد باید ارتباط خود را با تمام بخش‌های جامعه مشخص کند.» سه‌شنبه‌های تکریم دایره گسترده ای دارد، درست است که به نام وبرکت شهدا آغاز شده اما تجلیل از چهره‌های نخبه مسجدی را هم شامل می‌شود.
یکی از اهداف اصلی شکل‌گیری کانون‌های فهما، جذب نوجوانان و جوانان به مساجد و تربیت آنان است، از توفیقات کانون‌های فرهنگی، هنری مساجد در این عرصه بفرمایید؟
بی‌شک تعالی و پیشرفت جامعه اسلامی در گرو مسجد محور بودن تمامی فعالیت های فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی است لذا مردمی بودن، اعتماد به جوانان و هدفمند بودن فعالیت ها و برنامه های کانون های فرهنگی هنری مساجد جایگاه ویژه ای را در عرصه فرهنگ سازی و تربیت نیروهای متعهد و کارآمد با بهره گیری از ابزارهای فرهنگی و هنری به آنان بخشیده است. امروز شبکه گسترده کانون های مساجد با آموزش، مهارت افزایی و تقویت بنیه دینی و اعتقادی جوانان و نوجوانان به تقویت بدنه نیروهای انقلابی کمک می کند.
یکی از مهمترین مقوله ها در این عرصه آموزش و مهارت افزایی بچه های مسجد است چرا که جوانان مستعد و نخبه مسجدی با تولید محتوا و خلق آثار فاخر در قالب های فرهنگی و هنری ضمن انتقال پیام های ارزشی و انقلابی، می توانند سایر طیف ها را نیز متأثر از افکار و اندیشه های ناب اسلام، با خود همراه و هم قدم کنند.
سرچشمه گرفتن تولیدات فرهنگی و هنری از متن مسجد و عجین شدن آن با نفس پاک جوانان و نوجوانان با انگیزه و انقلابی؛ به لحاظ ارتباط با مخاطب و تأثیرگذاری مثبتی که بر نسل های مختلف دارد، از اهمیت بسیار بالایی برخورداراست.
توأم بودن علم و ایمان رمز ماندگاری آثاری از این دست است. دو بال مهارت و ایمان در کنار هم هنر را به بالاترین نقطه می رساند. باورهای دینی و ارزش های انقلابی، همان جان مایه اصلی آثار بچه های مسجد است که آن را از سایر آثار فرهنگی و هنری متمایز می کند.
نقش‌آفرینی کانون‌های فرهنگی، هنری مساجد را در به خدمت گرفتن ابزار فرهنگ و هنر برای ترویج سبک زندگی اسلامی - ایرانی شرح بفرمایید؟
رهبر فرزانه انقلاب حضرت آیت‌الله‌العظمی امام خامنه‌ای در مورد لزوم تبیین سبک زندگی اسلامی، تأکیدات فراوانی دارند. نقش آفرینان عرصه اندیشه و فرهنگ به ویژه هنرمندان متعهد و مسجدی، با بهره گیری از ابزار هنر می توانند بر ارزش ها و نگرش هایی که افکار و رفتار جامعه را شکل داده و جهت گیری آن را مشخص می کند؛ نافذ و اثرگذار باشند.
ابزار هنر باید در خدمت سبک زندگی ایرانی-اسلامی باشد. بچه های مسجد، بن مایه تقوا و ایمان رادر خود نهادینه دارند در قدم بعدی باید علم روز را فرا بگیرند. پرورش این هنرمندان خلاق و متعهد، باید با حساسیت ویژه ای در کانون های فرهنگی هنری مساجد مورد توجه قرار بگیرد چرا که خروجی این فرآیند که منجر به تولید آثار فاخرهنری می‌شود.
باید این نکته را مورد توجه داشت که هر اثری یک روح و یک ظاهر دارد. فیلمساز، سراینده یا آهنگسازممکن است کارزیبایی را خلق کند اما اگر روح ارزشی و ایمانی را دست مایه اصلی هنر خود قرار ندهد، آن روح و اثرگذاری را نخواهد داشت، ما باید امروز به هنر بچه‌های مسجد اعتمادکرده وکارها را به آنها بسپاریم.
به عنوان مثال اجرای سرود فاخر ۴۰ هزارنفری بچه های مسجد که با یکدست شدن آن ها در سراسر کشور که از قرار گرفتن لهجه ها و گویش های مختلف در کنارهم و همنوایی آنان شکل گرفت یکی از این تجربیات درخشان است.
اولویت‌های ستاد فهما در سومین رویداد فهما را شرح بگویید؟
امسال با بازنگری در عرصه های مختلف، نگاه ویژه‌ای به تخصصی شدن آموزش‌ها و همچنین، ارائه آموزش‌های عمومی داشته ایم. هدف گذاری سومین رویداد ملی فهما را در قالب رواق‌های دوازده گانه، بر آموزش و مهارت افزایی ۴۰ هزار مدیر و عضوکانونی قرار داده‌ایم.
امکان بهره‌مندی یکسان بچه های مسجد و عدالت آموزشی در این فضا را یکی مهمترین دغدغه‌های ستاد هماهنگی کانون های فرهنگی هنری مساجد کشور است. در همین راستا به گونه‌ای برنامه ریزی شده که امکان بهره مندی از آموزش ها به صورت مجازی و رایگان برای تمامی استان ها و روستاهای مناطق محروم از طریق سامانه بچه‌های مسجد فراهم باشد.
تولید و طبقه بندی محتوای آموزشی با حضور بهترین و مجرب ترین اساتید صورت گرفته و با لحاظ امتیاز، جهت بهره مندی افراد علاقه مند و مهارت افزایی آنان در بستر سامانه صورت گرفته و به شکل یکسان برای اقصا نقاط کشور در دسترس است.
رقابت بچه‌های مسجد در این دوره‌های مهارت افزایی موجب جذابیت بخشی بیشتر به آن شده است. این مدل آموزشی در قالب چندرسانه‌ای، سخنرانی کوتاه، استفاده از سئوال و قالب‌های نوین آموزشی است.
فعالیت‌های بچه‌های مسجد در عرصه تولید محتوای فرهنگی و ارزشی را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
کار مسجد خارج از حوزه قرآن و عترت و ارزشهای انقلابی نیست. هرکاری که بچه‌های مسجد دارند انجام می‌دهند عملاً دارد به آن شبکه جوانان انقلابی ونیروهای انقلابی کمک می‌کند.
فعالیت بچه‌های مسجد دائماً دارد این شبکه را هم ازحیث تعداد بزرگتر و وسیع تر می‌کند وهم ازحیث محتوا قوی‌تر. ما نهادی فرهنگی، دینی، انقلابی و مردمی هستیم کارش هم غیر از این نمی‌تواند باشد.
کار ما دارای دو بخش است، یک دسته از برنامه ها و کارهای ما کاملاً آشکار است و دسته دیگر در بدنه انقلاب و مستتر هستند. کار ما هم ازحیث محتوا که هسته باشد و هم آنچه که ازحیث ظاهر اتفاق می افتد؛ ناظر به همان کادرسازی برای انقلاب است.
امروز تولید فاخرترین سرودهای مرتبط با ارزش های انقلابی را در کانون های مساجد شاهد هستیم. وقتی شهید فخری زاده به شهادت رسید بچه‌های مسجد با دغدغه ای که دارند به صورت شبانه روزی و در کمتر از 24 ساعت، اثر فاخری رابه نام «شلیک» را تولید کردند؛ کاری که حداقل یکماه زمان برای آماده سازی لازم داشت؛ در کوتاه ترین زمان ممکن و با بهترین کیفیت آماده و در شبکه های ملی و استانی پخش شد.
برخی عرصه‌های فرهنگی و هنری، کار غیر مسجدی وغیر انقلابی را نمی‌پذیرد. این دسته فعالیت ها بومی مسجد و اهالی مسجد و ارکانی است که در خانه خدا رفت و آمد می‌کنند. ما وقتی می‌گوییم کار فرهنگی در مسجد؛ این کار از خیلی از فیلترها گذشته وحضور آن در مسجد به آن رنگ دین و انقلاب اسلامی می‌دهد.
انتهای پیام
