رونمایی از 2 اثر جدید شورای عالی قرآن/ تاریخ قرائت در قرون 3 تا 12 قمری

به گزارش ایکنا، شانزدهمین نشست تخصصی استادان، قاریان و حافظان ممتاز قرآن کریم، طی ۱۱ تا ۱۳ بهمن‌ماه به همت شورای عالی قرآن در تهران برگزار می‌شود. در دومین شب نشست، دو کتاب با عناوین «مجموعه مقالات و سخنرانی‌های پانزدهمین نشست تخصصی استادان، قاریان و حافظان ممتاز قرآن کریم» با موضوع جریان قرائت قرآن کریم و جایگاه، نقش و سابقه قرائت قرآن کریم در ایران و راهکارهای ارتقا و ترویج آن در جمهوری اسلامی و «تاریخ قرائات قرآن كریم در ایران طی قرون سه تا دوازده هجری قمری» با موضوع بررسی تاریخی تحول قرائات قرآنی در ایران رونمایی شد.

گردآوری اولین کتاب از سوی شورای عالی قرآن انجام شده و مؤلف دومین کتاب که مخاطب آن قاریان، حافظان و قرآن‌پژوهان هستند، کریم دولتی است.

کتاب مجموعه مقالات و سخنرانی‌های پانزدهمین نشست تخصصی استادان، قاریان و حافظان ممتاز قرآن کریم حاوی 16 مقاله و سخنرانی با محور و رویکرد پیشینه و آسیب‌شناسی قرائت قرآن در ایران قبل و بعد از انقلاب اسلامی و ترسیم افق و چشم‌انداز تلاوت بر اساس بیانیه گام دوم انقلاب است.

از عناوین مقالات نشست پانزدهم می‌توان به آسیب‌شناسی جایگاه قرآن‌آموزی در دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی، آسیب‌شناسی عملکرد رسانه‌ها در ترویج قرائت قرآن با تأکید بر رسانه ملی، جایگاه و نقش قاریان و معلمان قرآن در پیشرفت همه‌جانبه ایران اسلامی و بررسی وضعیت آموزش قرآن در مدارس و دانشگاه‌ها اشاره کرد.

بررسی و تحلیل نقش مسابقات در جریان قرائت و در اقبال عمومی به قرآن کریم، بررسی و تحلیل تأثیر قرائت آهنگین قرآن بر اقبال عمومی به قرآن کریم، نظام انس با قرآن بر مبنای بیانات مقام معظم رهبری، مسئله‌پژوهی ترویج قرائت قرآن برای طراحی سیاست در حکومت اسلامی و شاخصه‌های تأثیرگذار در کیفیت‌بخشی جلسات قرائت قرآن نیز چندی دیگر از عناوین مقالات نشست پانزدهم هستند.

از دیگر عناوین نیز می‌توان به مؤلفه‌های تأثیرگذار در تلاوت نغمه‌ای قرآن کریم، جلسات سنتی، محافل قرائت و ختم قرآن(سنت اقراء) و نقش آن در پیشبرد جریان قرائت قرآن، چشم‌انداز قرائت در گام دوم انقلاب اسلامی، وظایف جامعه قرآنی در ترویج قرائت بین عامه مردم، نقشه راهنمای کارکردی فرهنگ‌سازی قرائت قرآن از طریق فضای مجازی با تأکید بر شبکه‌های اجتماعی و نقش فضای مجازی در پیشبرد فرهنگ قرائت و سبک‌شناسی قرائت آهنگین قرآن در ایران قبل و بعد از انقلاب اسلامی نام برد.

حاصل و چکیده مطالب ارائه شده در این مقالات بدین شرح است: قرائت کلام‌الله مجید در کشور ما از قبل از انقلاب به روش‌های مختلف و سبک‌های گوناگون در جلسات سنتی مرسوم بوده و این جریان بعد از انقلاب اسلامی به درجاتی از تحول و ارتقا رسیده است ولی تا وصول به درجه مقبول و ایده‌آل و طراز جمهوری اسلامی، هنوز فاصله داریم. نهادهای حکومتی، آموزشی، علمی، فرهنگی و مردمی کشور در زمینه پیشبرد و رواج فرهنگ قرائت قرآن کریم در جامعه، هرکدام، نقش بسزا و تعیین کننده‌ای دارند.

کتاب تاريخ قرائات قرآن كريم در ايران

کتاب «تاریخ قرائات قرآن کریم» در محدوده جغرافیایی ایران بزرگ و به دامنه تاریخی قرون سوم تا دوازدهم هجری قمری می‌پردازد. پس از بیان اصل موضوع قرائات و پیدایش و تغییرات آن از زمان رسول اکرم(ص)، قرائت تعدادی از مصاحف کتابت شده در ایران طی قرون یاد شده مورد بررسی قرار گرفته است. این موضوع، در ترجمه‌ها و تفاسیر قرآن و تعدادی از منابع علوم قرآنی، حدیث و تاریخ نیز تحقیق شده است.

نتیجه نهایی کتاب، آن است که برتری نسبی قرائتی متمایل به قرائت ابوعمرو بصری در عموم مصاحف، ترجمه‌ها و تفاسیر تا قرن هشتم مشهود است. از اواخر قرن هشتم به بعد، کاتبان مصاحف، مترجمان و مفسران، برخلاف دوره‌های گذشته، به رعایت یک روایت از یک قرائت، پای‌بندی نشان می‌دهند. از قرن نهم، قرائت عاصم مورد عنایت ویژه‌ای قرار می‌گیرد که مهم‌ترین علت این توجه را می‌توان در آسانی و روانی اصول قرائی این قرائت دانست. از قرن دهم به بعد، رگه‌های غلبه روایت حفص بر شعبه در برخی از مصاحف مشخص می‌شود. این امر، از قرن یازدهم بیشتر به نظر می‌رسد و در قرن دوازدهم، این روال کامل می‌شود و مصاحف با روایت حفص از عاصم تطابق کامل می‌یابند.