علل بازماندگی از تحصیل و راهکار‌های کاهش آن در پساکرونا تبیین می‌شود
پژوهشکده مطالعات توسعه جهاد دانشگاهی تهران در یک نشست تخصصی گروه پژوهشی آموزش و توسعه علل بازماندگی از تحصیل و راهکار‌های عملی کاهش آن در دوران پساکرونا را تبیین می‌کند.
به گزارش ایکنا به نقل از روابط عمومی سازمان جهاد دانشگاهی تهران؛ بهروز نظری، مدیر گروه تحقیقاتی آموزش و توسعه پژوهشکده مطالعات توسعه جهاد دانشگاهی تهران با بیان این‌که در این نشست کارشناسان، صاحب‌نظران و مسئولان وزارت آموزش پرورش، وزارت تعاون، کار و امور اجتماعی، نمایندگان سازمان‌های مردم‌نهاد (سمن‌ها) و کارشناسان آسیب‌های اجتماعی حضور دارند، اظهار کرد: در فاصله سال‌های ۹۶ تا ۹۸ پژوهشی در پژوهشکده مطالعات توسعه جهاد دانشگاهی تهران با کارفرمائی سازمان مدیریت کشور برای شناسایی و تبیین بازماندگی از تحصیل و راه‌های باز جذب بازماندگان از تحصیل به شرایط آموزشی انجام شد که در نوع خود بی‌نظیر بود. بر اساس نتایج این پژوهش، هزینه اقتصادی ناشی از ترک تحصیل در جوامع مختلف زیاد برآورد می‌شود که نیازمند چاره‌اندیشی است.
وی با اعتقاد به این‌که با ریشه‌کنی بی‌سوادی میزان مرگ‌ومیر، بیماری‌ها، بزه‌های اجتماعی و خشونت‌های خانگی کاهش می‌یابد، افزود: برطرف کردن معضل عدم بهره‌وری، اقتصادی تا میزان زیادی به ریشه‌کنی بی‌سوادی گره‌خورده است بدین معنا که به کمک سوادآموزی می‌توان نیروی بزه‌کار را به نیروی کار ماهر تبدیل کرد.
مدیر گروه تحقیقاتی آموزش و توسعه پژوهشکده مطالعات توسعه بیان کرد که در میان مشکلات آموزش‌وپرورش کشور تصویر مناسبی از کودکان محروم از مدرسه چه از لحاظ پیشگیری و چه از لحاظ درمان در کشور وجود ندارد.
نظری با بیان این‌که کلید آغاز این کار پژوهشی در سال ۹۵ زده شد، در ادامه تصریح کرد: در آن سال بر اساس اطلاعات سامانه آماری آموزش‌وپرورش، شمار نوجوانان ۶ تا ۱۸ ساله بازمانده از تحصیل یک‌میلیون و ۷۰۰ هزار نفر برآورد شده بود، اما بر اساس آمار غیررسمی در مورد کودکان کار رقم‌های مختلفی مطرح است از ۳ میلیون در نظر بگیرید و گاهی این میزان تا ۷ میلیون نفر عنوان می‌شود.
وی با بیان این‌که در جامعه ایرانی ۱۰ میلیون بی‌سواد مطلق وجود دارد، افزود: طبق سرشماری، چرخه بازماندگی از تحصیل تا پایان دوره آموزش عمومی، حدود ۱۰ میلیون نفر است یعنی این تعداد از کودکان و نوجوانان واجب‌التعلیم از فضای آموزشی بیرون هستند. هدف از انجام این پژوهش هم شناخت عوامل بازماندگی از تحصیل بود و این‌که چگونه و به چه شیوه‌هایی کودکان را به آموزش بازگرداند.
مدیر گروه تحقیقاتی آموزش و توسعه پژوهشکده مطالعات توسعه بابیان این‌که در این مطالعه بزرگ که به روش کمی و کیفی انجام شد از اسناد بالادستی استفاده شد، تصریح کرد: نقشه جامع علمی و فناوری کشور، سند برنامه درسی ملی، سند تحول بنیادین، قانون اهداف و وظایف آموزش‌وپرورش، اسناد انسداد مبادی بی‌سوادی از آن جمله هستند که این ۶ سند تحلیل شدند.
نظری عنوان کرد: در بخش اسنادی این مطالعه، ۳ عامل نقش‌آفرین بودند. عامل نقش‌آفرین اول منابع مالی است، فقدان زیرساخت‌های عمرانی لازم در مناطق غیر برخوردار که به نابرابری منطقه‌ای منجر شده عامل دوم و بالاخره عامل سوم وجود کودکان ۲ زبانه در برخی مناطق کشور است.
وی با بیان این‌که متأسفانه در این اسناد هماهنگی وجود ندارد تعریف‌شده است، ادامه داد: با وجود راهبردی بودن اسناد، برای اسناد برنامه عملیاتی طراحی نشده‌اند به عبارتی مبانی نظری تحلیلی محکمی ندارند.
مدیر گروه تحقیقاتی آموزش و توسعه پژوهشکده مطالعات توسعه بابیان این‌که معضل در اسناد راهبردی، یکدست و همسان نبودن آن‌هاست، افزود: به عبارتی ادبیات مشترکی برای فهم مشترک بین سیاست‌گذاران و مجریان اسناد دیده نمی‌شود.
نظری بابیان این‌که در بخش مطالعه کیفی از روش تحلیل مضمونی استفاده و مصاحبه تحلیلی و تحلیل پدیدارشناسی استفاده شد، تصریح کرد: با نظر به نمونه‌های مورد مصاحبه تحلیل پدیدار شناختی راهگشا به نظر می‌رسید؛ به‌عبارت‌دیگر از یک‌سو تلاش شد منطق ساختاری طرد شدن از نظام آموزشی فهم و از دیگر سو تلاش شد جهان ذهنی و معنایی بازماندگان از تحصیل را درون فهمی شود. از دیگر سو برای شناسایی فرایند بازماندگی در بستر اجتماعی و تجزیه‌وتحلیل و تفسیر عوامل و وضعیت‌های مرتبط با این فرایند به‌منظور ارائه مدلی از بازماندگی از تحصیل تئوری مناسب تشخیص داده شد. اعتبار شاخص‌های استخراج‌شده از طریق محاسبه ضریب نسبی روایی محتوا (CVR) محاسبه و ۷۶ شاخص دارای اعتبار مناسب تشخیص داده شد. برای حصول اطمینان از اعتبار ابزار آماده شده جهت پیمایش از روش‌های اعتبار محتوا و اعتبار سازه استفاده شد.
مدیر گروه تحقیقاتی آموزش و توسعه پژوهشکده مطالعات توسعه بابیان این‌که در مطالعه کمی سعی شد با استفاده از روش پیمایش اهمیت عوامل مؤثر در بازماندگی از تحصیل مشخص شود، افزود: برای این منظور کل کشور به ۱۰ منطقه تقسیم شد تا واریانس هر طبقه حداقل و فاصله طبقاتی حداکثر باشد. درنهایت جامعه آماری تحقیق از کودکان بازمانده از تحصیل تهران، سیستان و بلوچستان، کرمان خوزستان و آذربایجان غربی با یک گروه ۱۴۰۵ نفری از ۵ استان به‌صورت تصادفی انتخاب شد.
نظری افزود: همچنین برای این‌که به گروه نمونه دسترسی پیدا کنیم (روش نمونه‌گیری از جمعیت پنهان) از روش گلوله برفی استفاده کردیم از وزارت تعاون لیست فرزندان کار و از آموزش پرورش آمار کودکان بازمانده از تحصیل خواسته شد بدین ترتیب جدول توزیع کودکان بازمانده از تحصیل در ۱۰ منطقه تعیین شد و پرسشگران با مراجعه حضوری به آدرس افراد پرسشنامه‌ها را تکمیل کردند همچنین از جامعه مورد مطالعه خواسته شد اگر فرزند بازمانده از تحصیل دارند اعلام کنند.
وی بابیان این‌که این مطالعه با گروه مطالعاتی ۱۰۰ نفره انجام شد، در ادامه اظهار کرد: در این پژوهش به یکسری عوامل و یکسری راهکار‌ها دست‌یافتیم مدلی تعریف شد که مطابق آن مدل نظام آموزشی باید درباره کودکان بازمانده از تحصیل پاسخگو باشد.
مدیر گروه تحقیقاتی آموزش و توسعه پژوهشکده مطالعات توسعه تصریح کرد: برای داشتن آموزش دسترس‌پذیر، افزایش کیفیت آموزش و سیستم آموزشی حساس و مقاوم به خروج از تحصیل همگی نیازمند حمایت هستیم.
نظری بابیان این‌که در این نشست علمی تخصصی گزارشی از کار تجربه زیسته مدرسه صبح رویش (مدارس مینی‌بوسی در تهران) ارائه می‌شود، افزود: در این نشست یک چشم‌اندازی از بازماندگی از تحصیل در دوران پساکرونا هم دیده شده است همچنین درباره سواد دیجیتال و علت محرومیت از فضای مجازی در دوران کرونا صحبت خواهد شد.
وی با بیان این‌که شاخص‌های بازماندگی از تحصیل از دید آموزش‌وپرورش بازگو می‌شود، تصریح کرد: همچنین نگاهی به اقدامات انجام شده درباره بازماندگی از تحصیل در دوران پیش از کرونا خواهیم داشت.
مدیر گروه تحقیقاتی آموزش و توسعه پژوهشکده مطالعات توسعه گفت: بی‌سوادی یک معضل ملی است و در جامعه ۸۰ میلیونی ایرانی وجود حدود ۱۰ میلیون نفر بی‌سواد مطلق که توانایی خواندن و نوشتن ندارند، غیرقابل قبول است البته مسلم است که این موضوع پس از کرونا تشدید شده است.
بر اساس این گزارش، پژوهشکده مطالعات توسعه جهاد دانشگاهی تهران نشست تخصصی گروه پژوهشی آموزش و توسعه را با عنوان «تبیین بازماندگی از تحصیل و راهکار‌های عملی کاهش آن در دوران پساکرونا» را ۳ اسفندماه ۱۴۰۰ از ساعت ۸:۳۰ تا ۱۳ در مرکز همایش‌های معاونت آموزشی جهاد دانشگاهی تهران واقع در بلوار کشاورز، بین خیابان نادری و فلسطین پلاک ۱۱۸ برگزار می‌کند.
انتهای پیام
