زیلوهای بیت رهبری چگونه مشوق کارآفرینی شد

راضیه دهستانی‌اردکانی، بانوی برتر در رشته زیلوبافی، در گفت‌وگو با ایکنا از یزد، اظهار کرد: با توجه به اینکه به صنایع دستی علاقه بسیاری داشتم از همان دوران نوجوانی به کارهای هنری از قبیل قلاب‌بافی، سرمه‌دوزی، مرواریدبافی، گیپوربافی و... مشغول بودم. چند سال پیش هم به سمت سفال‌گری رفتم و حتی چند جلسه هم در کارگاه‌های آموزشی شرکت کردم، ولی متأسفانه از آنجایی که راه طولانی بود و کلاس‌ها هم منظم برگزار نمی‌شد، نتوانستم در این رشته فعالیت کنم.

وی ادامه داد: از آنجایی که هنر همواره با من عجین بوده و است و همچنین علاقه من به رهبر انقلاب و اینکه بیت رهبری به زیلو مفروش شده و این نشان‌دهنده توجه ایشان به این هنرصنعت است، اولین جرقه‌های شروع فعالیت من در زیلو زده شد.

دهستانی ادامه داد: زیلوبافی در قدیم یکی از مشاغل اصلی شهرستان اردکان محسوب می‌شده ولی متأسفانه به دلیل صنعتی شدن این شهرستان، این حرفه رونق خود را از دست داد و اکنون تعداد انگشت شماری به این حرفه مشغول هستند، از این رو تصمیم گرفتم این هنر را دوباره احیا کنم. خدا می‌داند که در این راه چه سختی‌هایی که کشیدم و چه حرف و حدیث‌هایی که شنیدم ولی اکنون خوشحال هستم که به این مهم دست یافتم. به گفته چند تن از زیلوبافان قدیمی شهر، اولین زن زیلوباف در اردکان هستم، زیرا در قدیم زنان در کارهای جانبی زیلو مثل ماسوره کردن نخ فعالیت داشتن و زیلوبافی شغل مردان بوده است.

وی افزود: دوره‌های آموزشی را در میبد طی کردم، هر چند این دوره‌ها در حد مهارت نبود ولی توانستم به صورت مقدماتی زیلو را یاد بگیرم. اولین دستگاه را در روستای ترک آباد راه اندازی کردم، آنجا به تنهایی شروع به بافت کردم، بماند که با چه سختی‌هایی همراه بود، ولی به هر حال به راهم ادامه دادم. پس از مدتی با استاد نادر پیری، فعال گردشگری، محقق و پژوهشگر شهرستان آشنا شدم. ایشان از فعالیت بنده استقبال کردند، در آن زمان مدیریت موزه فرش اردکان با ایشان بود. به پیشنهاد ایشان قرار شد در ایام نوروز به صورت زنده در موزه شروع به بافت کنم.

این بانوی برتر زیلوباف گفت: در موزه در محضر آقایان شجاع الدینی و عندلیب که از پیشکسوتان زیلوبافی هستند، بودم و مهارت‌های بیشتری را یاد گرفتم. از آنجایی که این هنر مورد استقبال خوبی از طرف بانوان قرار گرفت و همچنین حمایت‌ها و تشویق‌های بزرگان زیلوباف، باعث شد تا تصمیم بگیرم دوره‌های آموزشی زیلوبافی برای بانوان برگزار کنم لذا با حمایت‌های شهرداری و میراث فرهنگی اردکان، توانستم محلی برای کارگاه آموزشی اختصاص دهم.

وی ادامه داد: در سال ۹۷ با حضور مسئولان استان و شهرستان اولین کارگاه آموزشی_تولیدی را در شهرستان اردکان افتتاح کردم و توانسته ام تاکنون بالغ بر ۱۵٠ نفر از بانوان این شهرستان را آموزش دهم که خوشبختانه برخی توانسته اند در منزل این حرفه را ادامه دهند و اکنون نیز مشغول فعالیت هستند.

دهستانی افزود: با شیوع کرونا، کارگاه رونق خود را از دست داد ولی تعطیل نشد، اخیراً هم با توجه به اینکه اردکان به سمت احیای کاربافی و ثبت ملی آن رفته است و تبلیغات و حمایت‌ها هم به این سو رفته، از این رو زیلوبافی باز رونق خود را که به سختی توانسته بودم به دست آورم، را از دست داد.

وی گفت: امیدوارم مسئولان از این هنر صنعت، نسبت به قبل حمایت بیشتری داشته و در کنار کاربافی این هنر را نیز معرفی کنند.

دهستانی در دومین جشنواره زیلوی برتر توانسته رتبه دوم بخش نواوران را ازآن خود کند. همچنین اخیراً زیلوی این بانوی اردکانی، نشان ملی را هم دریافت کرده است که دراین باره گفت: با توجه به اینکه در اولین جشنواره زیلوی برتر در بخش نوآوران شرکت کرده بودم، تا حدودی تجربه لازم را کسب کردم و امسال نیز به اصرار برخی از همراهان و اساتید بزرگوار در دومین جشنواره زیلوی برتر شرکت کردم و تصمیم گرفتم کاری متفاوت ارائه دهم؛ لذا با زمان محدودی که داشتم طرحی را طراحی کردم، در این طرح سعی کردم از خط ثلث شکسته استفاده کنم که به گفته خود اساتید هنر زیلوبافی، تا به حال چنین خطی در زیلو بافت نشده است.

وی ادامه داد: برای بافت این اثر چندین بار طرح را تغییر دادم تا توانستم به این ترکیب خط برسم. بماند که با چه سختی‌ها و دقتی این طرح را بافتم و به جشنواره ارسال کردم. در آیین اختتامیه جشنواره در کمال ناباوری، نام بنده در بین برترین‌ها برده نشد و آثاری معرفی شدند که به دور از انتظار من و دیگر هنرمندان زیلوباف بود اما اثر دیگر بنده با عنوان پرده زیلویی و دیوار کوب زیلویی توانست در بخش نوآوران حائز رتبه شود. این اثر، قبلاً نشان ملی را هم دریافت کرده بود. دیوارکوب زیلویی، تلفیق زیلو و هنر زیبای مکرومه بافی است.

دهستانی در پایان گفت: از مسئولان درخواست دارم در جشنواره‌ها رعایت انصاف را همواره مدنظر داشته باشند تا خدای نکرده باعث نشود تا حقی ضایع شود و امیدوارم با هدف گسترش این هنر صنعت از فعالان این عرصه حمایت‌های لازم صورت گیرد.